ანოტაცია
კვლევის მიზანს წარმოადგენდა საქართველოში მოზარდი Atropa caucasica Kreyer. კავკასიური შმაგას (ოჯ. Solanaceae-ძაღლყურძენასებრნი) მიწისზედა (მ/ზ) და მიწისქვეშა (მ/ქ) ორგანოების შესწავლა ტროპანის ჯგუფის ალკალოიდებზე და მათი ბიოლოგიური აქტივობის დადგენა. კავკასიური შმაგას ჰაერმშრალი დაწვრილმანებული მ/ზ და მ/ქ ორგანოებიდან სითხე-სითხოვანი ექსტრაგირებით მიღებულია ალკალოიდშემცველი ჯამური სუბსტანციები. 12% NH4OH წინასწარი შეტუტიანებით და დაყოვნებით, ალკალოიდებს ვწვლილავდით ქლოროფორმით. ფუძეების ჯამური სუბსტანციების გამოსავალი შეადგენდა: მიწისზედა ორგანოებიდან- 0,28%, მიწისქვეშა ორგანოებიდან- 0,54% მცენარის ჰაერმშრალ მასალაზე გადაანგარიშებით. ფიტოქიმიური კვლევების შედეგად დადგენილია, რომ კავკასიური შმაგადან მიღებულ გასუფთავებულ ალკალოიდების ჯამურ სუბსტანციებში დომინირებენ ტროპანის ჯგუფის ალკალოიდები: მიწისზედა ორგანოებში-ატროპინი, ჰიოსციამინი, მიწისქვეშა ორგანოებში: ატროპინი, ჰიოსციამინი და სკოპოლამინი. In vitro სპეციფიკური ბიოლოგიური ციტოტოქსიკური აქტივობების შეფასებისას Resazurine და Hoechst მეთოდების მიხედვით, Atropa caucasica Kreyer. მიწისზედა ორგანოებიდან მიღებულმა ალკალოიდების ჯამურმა სუბსტანციამ გამოავლინა სუსტი ციტოტოქსიკური აქტივობა ნაწლავის ადენოკარცინომისა (DLD-1) და ადამიანის კანის ნორმალურ ფიბრობლასტების (WS-1) მიმართ, ხოლო მიწისქვეშა ორგანოებიდან მიღებულმა ალკალოიდების ჯამურმა სუბსტანციამ გამოამჟღავნა საშუალო შერჩევითი ციტოტოქსიკურობა უჯრედული კულტურების: A-549 (ფილტვის კარცინომა), DLD-1 მიმართ. ადამიანის კანის ნორმალურ ფიბრობლასტებზე (WS-1) არ აღინიშნა ტოქსიკური მოქმედება.
წყაროები
Momina Qureshi, Sidharta D..Ray. Belladonna alkaloids. Reference Module in Biomedical Sciences. 2023. https://doi org./10.1016/8978-0-12-824315-2.00234-7.
Kevin M. O,Shaughnessy. Cholinergic and antimuscarinic (anticholinergic) mechanisms and drugs. Clinical Pharmacology, 2012, pp.372-381.
Brent Furbee. Neurotoxic Plants. Clinical Neurotoxicology. 2009, pp.523-542
Guan-hua Du,Yong-xiang Zag. Pharmacological Mechanisms and the Modulation of Pain. Advances in Farmacology. 2016, vol.75, pp.325-361.
Gagnidze, R. Vascular plants of Georgia a nomenclatural checklist. Tbilisi.:
“Universal”. 2005, pp. 33-39.
Phillipson J.D., Handa S.S. N-Oxides of hyoscyamine and hyoscine in the
Solanaceae. Phytochemistry. 1977, V.14., pp. 999-1003.
V.Y. Vachnadze; L.G. Kintsurashvili; N.S. Vachnadze; T.Sh. Suladze: V. Mshvildadze: K. Mchedlidze. Some Alkaloid-Containing Plants Grown And Introduced In Georgia And Their Biological Activities. Experimental And Clinical Medicine, 2017, V. 3, pp 1-37.
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .
საავტორო უფლებები (c) 2024 ქართველი მეცნიერები