საკვანძო სიტყვები
იაპონური ფაცია
ჟენშენი
ტრიტერპენული გლიკოზიდები
საიკოსაპონინები
ანთების საწინააღმდეგო აქტივობა
როგორ უნდა ციტირება
ანოტაცია
ტრიტერპენული საპონინები, რომლებიც ფართოდ გავრცელებულია მცენარეულ სამყაროში, მრავალმხრივი ბიოლოგიური მოქმედებით გამოირჩევიან. მათ ახასიათებთ იმუნომასტიმულირებელი, სიმსივნის საწინააღმდეგო, ანტიმუტაგენური, ანთების საწინააღმდეგო და სხვა მნიშვნელოვანი ფარმაკოლოგიური აქტივობები. ნაშრომში მოყვანილია იაპონური ფაციას Fatsia japonica გასუფთავებული საპონინების ჯამის (PS-551) და ქვაპურას სახეობებიდან, Bupleurum wittmannii Stev. და B.rotundifolium მიღებული გლიკოზიდების ჯამების ქიმიური შესწავლის და მათი ანთების საწინააღმდეგო მოქმედების შედეგები. გლიკოზიდების შემცველობა F. japonica-ში იყო 6.5%, B.wittmannii Stev.-ში - 3,4%, ხოლო B.rotundifolium L.-ში -3,7%. მიწისზედა ორგანოებიდან მიღებულ ტრიტერპენული გლიკოზიდებს შორის გამოვლინდა ოლეანოლის ტიპის საპონინები - საიკოსაპონინი A და საიკოსაპონინი C. მღრღნელებში კარაგენანით გამოწვეული შეშუპების მოდელში დადგინდა, რომ ყველა გამოკვლეული პროდუქტი ავლენს გამოხატულ დოზადამოკიდებულ ანთების საწინააღმდეგო ეფექტს. ამასთან, B.wittmannii Stev.-ის გლიკოზიდების ეფექტური დოზა ორჯერ მეტი აღმოჩნდა, ვიდრე B.rotundifolium და F.japonica-ს, რის გამო B.wittmannii Stev. შეიძლება განხილული იქნას, როგორც საიკოსაპონინებით მდიდარი პერპექტიული ნედლეული ეფექტური ანთების საწინააღმდეგო საშუალებების შესაქმნელად.
წყაროები
Kwon SY, Park JW, Young-Jae YJ. Effects of Korean red ginseng on cold- and heat-related symptoms and the autonomic nervous system. European J. of Integrative Medicine. 2015; 7:228-233. DOI: 10.1016/j.eujim.2015.01.004
Yamamoto M, Kumagai A, Yamamura Y. Structure and actions of saikosaponins isolated from Bupleurum falcatum L. I. Anti-inflammatory action of saikosaponins. Arzneimittelforschung. 1975; 25(7): 1021-3.,
Ginseng: Global Strategic Business Report. https://www.researchandmarkets.com/reports/5029877/
Abe H et al. Pharmacological actions of saikosaponins isolated from Bupleurum falcatum. 1. Effects of saikosaponins on liver function. Planta Med. 1980; 40(4): 366-372. DOI: 10.1055/s-2008-1074987.
Jia A, Yang X, Zou B, et al. Saikosaponins: A Review of Structures and Pharmacological Activities. Natural Product Communications. 2022; 17(5): 1–24. DOI:10.1177/1934578X221094908
Wagner H. Search for new Contituens with Potential Antiphlogistic and Antiallergic Activity. Planta med. 1989; 55(3): 235-241.
Hao M et al. Structure-activity relationship and substrate-dependent phenomena in effects of ginsenosides on activities of drug-metabolizing P450 enzymes.nPLoS One. 2008; 3(7):e2697. DOI: 10.1371/journal.pone.0002697
Kim BM. The Role of Saikosaponins in Therapeutic Strategies for Age-Related Diseases. Oxid Med Cell Longev. 2018; 8275256. DOI: 10.1155/2018/8275256
Ye X, Yu S, Lian XY, Zhang Z. Quantitative determination of triterpenoid glycosides in Fatsia japonica Decne. & Planch. using high performance liquid chromatography. J Pharm Biomed Anal. 2014; 88: 472-476. DOI: 10.1016/j.jpba.2013.09.017.
Soldati F, Sticher O. HPLC Separation and Quantitative Determination of Ginsenosides from Panax ginseng, Panax quinquefolium and from Ginseng Drug Preparations. Planta Med 1980; 39(8): 348-357. DOI: 10.1055/s-2008-1074929
Guide for the Care and Use of Laboratory Animals, 8th Ed. USA: the National Academies Press: 2011.
Directive 2010/63/EU on the protection of animals used for scientific purposes. Official Journal of the European Union, L 276/33, 2010.
Morris CJ. Carrageenan-Induced Paw Edema in the Rat and Mouse. In: Inflammation Protocols. Humana Press. 2003; 225:115-112
Ma, Y., Bao, Y., Wang, S. et al. Anti-Inflammation Effects and Potential Mechanism of Saikosaponins by Regulating Nicotinate and Nicotinamide Metabolism and Arachidonic Acid Metabolism. Inflammation. 2016; 39:1453–1461 DOI: 10.1007/s10753-016-0377-4
ზურაბ ქემოკლიძე - ფარმაციის დოქტორი, თსსუ იოველ ქუთათელაძის ფარმაკოქიმიის ინსტიტუტის უფროსი მეცნიერ თანამშრომელი, საქართველო, თბილისი, E-mail: z.qemoklidze@tsmu.edu
მარინე სულაქველიძე - თსსუ იოველ ქუთათელაძის ფარმაკოქიმიის ინსტიტუტის უფროსი მეცნიერ თანამშრომელი, საქართველო, თბილისი, E-mail: m.sulakvelidze@tsmu.edu
ჟანა ნოვიკოვა - თსსუ იოველ ქუთათელაძის ფარმაკოქიმიის ინსტიტუტის მეცნიერ თანამშრომელი, საქართველო, თბილისი, E-mail: z.novikova@tsmu.edu
კარენ მულკიჯანიანი - თსსუ იოველ ქუთათელაძის ფარმაკოქიმიის ინსტიტუტის მთავარი მეცნიერ თანამშრომელი, საქართველო, თბილისი, E-mail: k.mulkijanyani@tsmu.edu
Zurab Kemoklidze1 - Doctor of Pharmacy, Senior Researcher, Iovel Kutateladze Institute of Pharmacochemistry, Tbilisi State Medical University, Tbilisi, Georgia, E-mail: z.qemoklidze@tsmu.edu
Marina Sulakvelidze 2 - Senior Researcher, Iovel Kutateladze Institute of Pharmacochemistry, Tbilisi State Medical University, Tbilisi, Georgia, m.sulakvelidze@tsmu.edu
Zhana Novikova3- Researcher, Iovel Kutateladze Institute of Pharmacochemistry, Tbilisi State Medical University, Tbilisi, Georgia, z.novikova@tsmu.edu
Karen Mulkijaniani 4-Principal Researcher, Iovel Kutateladze Institute of Pharmacochemistry, Tbilisi State Medical University, Tbilisi, Georgia, k.mulkijanyani@tsmu.edu
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .