საკვანძო სიტყვები
ინტრაეპითელური ნეოპლაზია
მიკროგარემო
ნერვული სისტემა
როგორ უნდა ციტირება
ანოტაცია
პერიფერიული ნერვული სისტემა წარმოადგენენ საშვილოსნოს ყელის მიკროგარემოს აუცილებელ კომპონენტს. ნერვები ახორციელებენ შინაგანი ორგანოების ფიზიოლოგიური ფუნქციების რეგულირებას, ასევე მონაწილეობენ ტროფიკული ფუნქციის განხორციელებაში, ქსოვილის განვითარებაში, აღდგენასა და რეგენერაციაში. ასევე ცნობილია, რომ ნერვული დაბოლოებები ათავისუფლებენ სხვადასხვა ნეიროტრანსმიტერებს. ქსოვილის განვითარებისა და რეგენერაციის დროს ნერვების ზრდის სტიმულირების მექანიზმები დღემდე გაურკვეველი რჩება. სიმსივნურ პროცესებში ნერვული მიკროგარემოს როლი ჯერ კიდევ არ არის შესწავლილი, თუმცა მიმდინარეობს ინტენსიური კვლევები ნერვული ქსოვილის ბიომარკერების გამოსავლენად ჯერჯერობით, მიღებული დასკვნები მიუთითებს ნერვული სისტემის პოტენციურად კრიტიკულ როლზე კანცეროგენეზში. საინტერესოა იმის შესწავლა, თუ რა როლს თამაშობენ სიმსივნის ნერვულ რეგულაციაში სხვა სასიგნალო მოლეკულები, რომლებიც ტრადიციულად დაკავშირებულია ნერვული სისტემის სხვადასხვა ფუნქციებთან, მაგრამ ამავდროულად ჩართული არიან კანცეროგენეზში. ნერვებისა და ნერვული მედიატორების როლის დეტალური გაგება კანცეროგენეზში შეიძლება საფუძველი გახდეს ახალი ბიომარკერების იდენტიფიცირებისა და ახალი პრევენციული, ადრეული გამოვლენის ან თერაპიული სტრატეგიების შემუშავებისა სხვადასხვა ტიპის სიმსინეების შემთხვევაში.
წყაროები
S. Faulkner, P. Jobling, B. March, C. C. Jiang, and H. Hondermarck, “Tumor Neurobiology and the War of Nerves in Cancer,” Cancer Discov, vol. 9, no. 6, pp. 702–710, Jun. 2019, doi: 10.1158/2159-8290.CD-18-1398.
B. Boilly, S. Faulkner, P. Jobling, and H. Hondermarck, “Nerve Dependence: From Regeneration to Cancer,” Cancer Cell, vol. 31, no. 3, pp. 342–354, Mar. 2017, doi: 10.1016/j.ccell.2017.02.005.
W. Wang et al., “Nerves in the Tumor Microenvironment: Origin and Effects,” Front Cell Dev Biol, vol. 8, Dec. 2020, doi: 10.3389/fcell.2020.601738.
J. Bründl, S. Schneider, F. Weber, F. Zeman, W. F. Wieland, and R. Ganzer, “Computerized Quantification and Planimetry of Prostatic Capsular Nerves in Relation to Adjacent Prostate Cancer Foci,” Eur Urol, vol. 65, no. 4, pp. 802–808, Apr. 2014, doi: 10.1016/j.eururo.2013.04.043.
P. D. Vermeer, “Exosomal Induction of Tumor Innervation,” Cancer Res, vol. 79, no. 14, pp. 3529–3535, Jul. 2019, doi: 10.1158/0008-5472.CAN-18-3995.
C. T. Lucido et al., “Innervation of cervical carcinoma is mediated by cancer-derived exosomes,” Gynecol Oncol, vol. 154, no. 1, pp. 228–235, Jul. 2019, doi: 10.1016/j.ygyno.2019.04.651.
L. Gao, H. Bo, Y. Wang, J. Zhang, and M. Zhu, “Neurotrophic Factor Artemin Promotes Invasiveness and Neurotrophic Function of Pancreatic Adenocarcinoma In Vivo and In Vitro,” Pancreas, vol. 44, no. 1, pp. 134–143, Jan. 2015, doi: 10.1097/MPA.0000000000000223.
M. Amit et al., “Loss of p53 drives neuron reprogramming in head and neck cancer,” Nature, vol. 578, no. 7795, pp. 449–454, Feb. 2020, doi: 10.1038/s41586-020-1996-3.
S. Gillespie and M. Monje, “The Neural Regulation of Cancer,” Annu Rev Cancer Biol, vol. 4, no. 1, pp. 371–390, Mar. 2020, doi: 10.1146/annurev-cancerbio-030419-033349.
B. Boilly, S. Faulkner, P. Jobling, and H. Hondermarck, “Nerve Dependence: From Regeneration to Cancer,” Cancer Cell, vol. 31, no. 3, pp. 342–354, Mar. 2017, doi: 10.1016/j.ccell.2017.02.005.
M. Arese, F. Bussolino, M. Pergolizzi, L. Bizzozero, and D. Pascal, “Tumor progression: the neuronal input,” Ann Transl Med, vol. 6, no. 5, pp. 89–89, Mar. 2018, doi: 10.21037/atm.2018.01.01. [12] C. Magnon et al., “Autonomic Nerve Development Contributes to Prostate Cancer Progression,” Science (1979), vol. 341, no. 6142, Jul. 2013, doi: 10.1126/science.1236361.
T. Harricharran and O. O. Ogunwobi, “Emergence of neural regulatory mechanisms in carcinogenesis,” World J Clin Oncol, vol. 10, no. 8, pp. 279–282, Aug. 2019, doi: 10.5306/wjco.v10.i8.279.
A. A. Keskinov, V. Tapias, S. C. Watkins, Y. Ma, M. R. Shurin, and G. V Shurin, “Impact of the Sensory Neurons on Melanoma Growth In Vivo.,” PLoS One, vol. 11, no. 5, p. e0156095, 2016, doi: 10.1371/journal.pone.0156095.
Y. Cao, “Tumorigenesis as a process of gradual loss of original cell identity and gain of properties of neural precursor/progenitor cells,” Cell Biosci, vol. 7, no. 1, p. 61, Dec. 2017, doi: 10.1186/s13578-017-0188-9.
S. Deborde and R. J. Wong, “How Schwann cells facilitate cancer progression in nerves,” Cellular and Molecular Life Sciences, vol. 74, no. 24, pp. 4405–4420, Dec. 2017, doi: 10.1007/s00018-017-2578-x.
M. J. Scerbo and J. M. Gerdes, “Bonding With β-Cells-A Role for Oxytocin in Glucose Handling.,” Diabetes, vol. 66, no. 2, pp. 256–257, Feb. 2017, doi: 10.2337/dbi16-0053.
B. Lerman, T. Harricharran, and O. O. Ogunwobi, “Oxytocin and cancer: An emerging link.,” World J Clin Oncol, vol. 9, no. 5, pp. 74–82, Sep. 2018, doi: 10.5306/wjco.v9.i5.74.
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .
საავტორო უფლებები (c) 2023 ქართველი მეცნიერები