Ti-Nb-ის ბინარულ შენადნებში პირდაპირი და შებრუნებული მარტენსიტული გარდაქმნის ტემპერატურული ინტერვალის დადგენა ელექტრო წინაღობისა და დიფერენციალური თერმული ანალიზის საშუალებით
მეცნიერებისა და ტექნიკის სხვადასხვა დარგებში, ქიმიურ წარმოებაში, კვებისა და მედიცინის სფეროებში ტიტანის ბინარული და მრავალკომპონენტიანი შენადნების გამოყენება სხვადასხვა კონცენტრაციის ქიმიურ ელემენტებთან, რომლებიც განსხვავებულად მოქმედებენ შენადნების ფაზურ შემადგენლობაზე და ფაზური გარდაქმნების მსვლელობაზე, ქმნის მეტასტაბილური ფაზების წარმოქმნის და სტრუქტურული გარდაქმნების პროცესების შესწავლის აუცილებლობას. რადგან ტიტანის ქიმიური ელემენტების კონცენტრაციის თერმული და მექანიკური დამუშავების ერთობლივი გავლენა ფაზური გარდაქმნების ხასიათზე ნაკლებად არის გამოკვლეული, საფუძვლიან შესწავლას მოითხოვს ტიტანის ბინარული შენადნობები ისეთი b-იზომერულ ელემენტთან, როგორიცაა ნიობიუმი. Ti-Nb-ის ბინარულ შენადნში მისი კონცენტრაცია განაპირობებს მარტენსიტული გარდაქმნის ზოგიერთ თავისებურებას, მაგალითად წრთობა-მოშვების პროცესი, რითაც ის განსხვავდება სხვა შენადნებისაგან. ამას არსებითი მნიშვნელობა აქვს ტიტანის სხვა შენადნებში მეტასტაბილური ფაზის წარმოქმნის მექანიზმის მსგავსებისა და განსხვავების შდარებისას ტიტანის შენადნებში მეორე კომპონენტის დიფუზიური ძვრადობის განსაზღვრის დროს. კვლევის მიზანი იყო Ti-Nb ბინარულ შენადნებში Nb-ის სხვადასხვა კონცენტრაციის შემთხვევაში ფორმის მახსოვრობის ეფექტის გმოკვლევა. ზედრეკადობის და დემპირების უნარის დადგენა. პირდაპირი და შებრუნებული მარტენსიტული გარდაქმნების ტემპერატურების გაზომვა მოცემული კონცენტრაციის შენადნში. ფორმის აღდგენის დროს წარმოქმნილი რეაქტიული ძაბვების განსაზღვრა.
Downloads
Metrics
No metrics found.
Otsuka K., Shimizu K., Suzuki U., Alloy with Shape Memory Effect. Moscow, Metallurgy. 1990, p. 94. (Ru)
Baker C. The Shape Memory Effect in Titanium – 35 wt% Niobium Alloy. Metall Science Journal. 1971, V.5, May, p.92-100.
Peradze T.A., Stamateli I.I., Berikashvili T.I., Chelidze T.V. Mechanical properties of some metastable alloys of the Ti-Nb system. Collection of scientific works of the Georgian State Technical University. Tbilisi. 1992, No.9 (392), pp.32-36. (Ge)
Kim H.Y., Hashimomo S., Kim J.I., Hosoda H., Miyazaki S. Effect of. Ta Addition on Shape memory Behavior of Ti-22 Nb Alloy. Materials Science and Engineering: A. 2006, N2, Vol., 417, pp. 120-128.
Kim H.Y. Kim J.I., Imamura T., Hosoda H. Miyazaki S. Effect of Thermo-mechanical Treatment on Mechanical Properties and Shape Memory Behavior of Ti – (26-28) at % Nb alloys. Materials Science and Engineering: A. 2006, V.438-440, pp.839-843.
Davis R., Flower H.M., West D. R. Martensitic Transformations in Ti-Mo Alloys. Journal of Materials Science. 1979, V.14, pp.712-722
Gridnev V.N., Ivasishin O.M., Iskanderov S.P. On the Reversibility of Martensitic Transformations in Titanium Alloys. Kyiv, Metallophysics. 1979. v.1, no.2, pp.86-92. (Ru)
Duering T.W., Allrecht J., Richter L., Fisher P. Formation and Reversion of Tension Induced Martensite in Ti-10V-2Fe-3Al. Acta Metallurgica 1982, 30, N12, pp.2161-2172.
Peradze T., Stamateli I., Berikashvili T., Chelidze T. Influence of Plastic deformation on the Grain Substructure of Ti-Ta Alloys. Bulletin of the Georgian Academy of Sciences (Physics). Tbilisi, 1996, V.154 #2 pp.200-203
K. Gorgadze, M. Metskhvarishvili, I. Giorgadze, I. Kalandadze, M. Beridze. Shape memory and superelastic effects of some titanium alloys. Science and Technologies. No.1(735) 2021, p.108.
K. Gorgadze. M. metskhvarishvili. M. Bujanadze, N. Vachadze and et al. Detection of phase transformation in binary Ti–Ta alloys by means of electrical resistance and differential thermal analysis. 7th International Conference. "Nanotechnology" (GTU" nano 2024), Georgian Technical University. 2024, October 7–11, Tbilisi. Abstract Book p.70.
Симидзу К. Тадаки Ц., Хомма Т. Сплавы с Эффектом Памяти формы. Москва, Металлургия. 1990г., с. 216.
Петржик М.Н., Федотов С.Г., Ковнеристый Ю.К., Жебынева Н.Ф. Влияние Термоциклирования на Структуру Закаленных Сплавов Системы Ti-Ta-Nb. Металловедение и Термическая обработка Металлов. 1992г., №3, с. 25-27.
Коллеров М.Ю., Ильин А.А., Скворцова С.В. Влияние Системы и Степени легирования На Характеристики Эффекта Запоминания Формы Титановых Сплавов. Металлы. 2001, №2, с. 74-78.
Mayazki S., Kim J.I., Hosoda S. Development and Characterization of Ni-free Ti-base Shape Memory and Superelastic alloys. Materials Science and Engineering A. 2006, vol. 438-440, pp. 839-843.
Хандрос Л.Г., Арбузова И.А. Мартенситные Превращения, Эффект Памяти и Сверхупрогасть. Металли, Электроны., Киев, Наукова Думка, 1975, с.109-143.
Федотов С.Г., Челидзе Т.В., Ковнеристый Ю.К., Санадзе В.В. Фазовое Строение, Критические Точки Мн и Ан Мартенситных Превращении и Упругие Свойства Метастабильных Сплавов Системы Ti-Ta. ФММ. 1985, Т.60, вып. 3, с.567-570.
Гордиенко А.И., Ивашко В.В., Применение Скоростного Нагрева Для Повышения Механических и Специальных Своиств Титановых Сплавов. Материалы Конференции Ti-2004 в СНГ СD-ROM, 2004г. №2.
Ge peng, Zhao Yong-qing, Zhou Lion “Desing a New Hig Strength Metastabile Beta Titanium Alloy by Neaz Critical Molibdenum Equivalence. Материалы Конференции «Тi-2004 в СНГ» CD-ROM.2004 г. №2.
Федотов С.Г., сб., Исследование Металов в жидком и Твердом Состоянии. Москва, Наука, 1964г., с. 207.
Коллеров М.Ю., Попов А.Л. Иларионов А.Г. Елкина О.А. Иследование Фазовых Превращений в Закаленных Сплавах системы Титан-Ниобий. Физика Металлов и Металловедение. 1994г. Том 78. №2, с.119-125.
Коллеров М.Ю., Ильин А.А., Скворцова С.В. Влияние Системы и Степени легирования На Характеристики Эффекта Запоминания Формы Титановых Сплавов. Металлы. 2001, №2, с. 74-78Ливанов В.А. Водород в Титане, Москва, Металлургиздат. 1962г., с.128.
Hansen M., Kamen E.L., Kesslep H. D Pherson D.J. Systems Ti-Mo, Ti-V, Ti-W and Ti-Nb. Trans AIME. 1951 V.1991 pp. 881-888
საავტორო უფლებები (c) 2025 ქართველი მეცნიერები
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .
