The Culture of Guest Houses in Ajara: Based on Ethnographic Materials from the Village of Zundaga

ანოტაცია

ქართველთა ყოფაში განსაკუთრებული ადგილი უკავია სტუმართმოყვარეობის ტრადიციას. ოდითგანვე საქართველოში სტუმარმასპინძლობის დაუწერელი კანონები არსებობდა. სტუმარი ქართველისათვის კულტად იყო ქცეული.

    ქართულ ეთნოლოგიაში სტუმარ-მასპინძლობასთან დაკავშირებულ პრობლემათა შორის ერთ-ერთი გამორჩეული ადგილი უკავია სასტუმრო სახლების კვლევას.

   აჭარაში და სავარაუდოდ არა მხოლოდ აჭარაში, სასტუმრო სახლები სათემო მოედნების ახლოს შენდებოდა. ღამის გამთევი, როგორც წესი, ღამის თევასა და კვებაში საფასურს არ იხდიდა. სასტუმრო სახლების მოვლა-პატრონობა სათემო საქმე იყო. თითოეული ოჯახი ვალდებული იყო სასტუმრო სახლს მორიგეობით მომსახურებოდა. დაეცვა წესრიგი. უზრუნველეყო ლოგინით, წყლით, შეშით, ცხენის საკვებით, დროულად შეეკეთებინა სახურავი და ა.შ.

   დაახლოებით ამგვარ სასტუმროს  ცალკეული ოჯახიც აგებდა. სასტუმრო ოთახი ცალკე შენობას წარმოადგენდა და სახლთან ახლოს 10-12 მეტრის დაშორებით იდგა.          

   სასტუმრო სახლის გარდა სტუმრის მოსასვენებელი, კეთილმოწყობილი ოთახი საცხოვრებელ ბინაშიც იყო წარმოდგენილი, რომელსაც ხშირ შემთხვევაში დამოუკიდებელი ცალკე ასასვლელი და მხოლოდ სტუმრისათვის განკუთვნილი საპირფარეშო გააჩნდა. 

    აჭარაში ტრადიციულ საცხოვრებელ სახლში შემავალ, სტუმრისათვის განკუთვნილ ოთახს „მეიდან ოდას“ უწოდებდნენ. გზაზე შემოღამებულ მგზავრს ნებისმიერ დროს შეეძლო ესარგებლა  სასტუმრო ოთახით, მაშინაც კი  თუ მასპინძელი შინ არ იყო. „მეიდან ოდას“ სტუმარი მიუხედავად მისი წარსულისა, სტუმრობის დროს ხელშეუხებელი იყო.

თანამედროვეობაში  „მეიდან ოდას” მთავარი დანიშნულება თანდათანობით მოიშალა,  მაგრამ სტუმარმასპინძლობის ტრადიცია გრძელდება.

 სტატიაში წარმოდგენილია მასალები ქედის მუნიციპალიტეტის სოფელ ზუნდაგაში  ცალკე მდგომი  სასტუმრო სახლის „მეიდან ოდას“ შესახებ, რომელიც ორ საუკუნეზე მეტი ხნისაა.ასევე ინფორმაცია  სახლზე, სადაც XIX საუკუნის 90-იან წლებში, აჭარაში ყოფნის დროს ცხოვრობდა მკვლევარი, ეთნოგრაფი, მწიგნობარი ზაქარია ჭიჭინაძე.