თურქეთი და საქართველო: ურთიერთობათა ახალი ეტაპის დასაწყისი
DOI:
https://doi.org/10.52340/gmg2023.01.02საკვანძო სიტყვები:
საქართველო, თურქეთი, ედუარდ შევარდნაძე, სულეიმან დემირელი, ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანი, დიპლომატიური ურთიერთობები, სავაჭრო-ეკონომიკური კავშირები, სამხედრო დახმარებაანოტაცია
1992 წლიდან საქართველოსა და თურქეთს შორის განახლებული ურთიერთობები დღემდე წარმატებით ვითარდება. ჩვენს ქვეყნებს შორის კავშირები სამაგალითოა. ის ყოველგვარი გართულებების გარეშე მიმდინარეობს. თურქეთი იყო პირველი სახელმწიფო, რომელიც გვერდში დაუდგა რუსულ-ბოლშევიკური იმპერიისგან თავდახსნილ საქართველოს და დაეხმარა მას როგორც სახელმწიფოებრიობის მოწყობაში, თავდაცვისუნარიანობის გაზრდაში, სასურსათო-ეკონომიკური პრობლემების გადაჭრაში და სხვ. ამ ურთიერთობების წარმატებაზე, ბუნებრივია, პოზიტიური როლი შეასრულა ედუარდ შევარდნაძესა და სულეიმან დემირელს შორის ჩამოყალიბებულმა განსაკუთრებულმა მეგობრულმა კავშირებმა. აქედან გამომდინარე, წარმოდგენილ სტატიაში შესწავლილია თურქეთ-საქართველოს ურთიერთობები 1992-2003 წლებში. კვლევისას გამოყენებულია ანალიზი, ლოგიკური, ინდუქციური და ისტორიული მეთოდი.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
წყაროები
ალექსიძე.., 1994 – ალექსიძე ლ., კობახიძე დ. ყარსის ხელშეკრულება (საერთაშორისო სამართლებრივი ანალიზი), – ქართული დიპლომატია. წელიწდეული, 1. თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, თბ., 1994;
ბერიძე ზ., 2019 – ბერიძე ზ. თურქეთისა და სამხრეთ კავკასიის ქვეყნების ურთიერთობები XX საუკუნის 90-იან წლებში. დისერტაცია წარმოდგენილია ისტორიის დოქტორის აკადემიური ხარისხის მოსაპოვებლად. ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი. ბათუმი, 2019;
ბერიძე ჯ., 2019 – ბერიძე ჯ. საქართველო-თურქეთის სოციალურ-პოლიტიკური და კულტურულ-ეკონომიკური ურთიერთობები თანამედროვე ეტაპზე (1992-2012 წლები). დისერტაცია წარმოდგენილია ისტორიის დოქტორის აკადემიური ხარისხის მოსაპოვებლად. ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი. ბათუმი, 2019;
კორძაძე.., 1991 – კორძაძე გ., შევჩენკო რ. რად უნდა საქართველოს თურქული ჩაი, – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“. #32 (65). 21 თებერვალი, 1991;
ოზქანი, 2013 – ოზქანი გ. ურთიერთობა კავკასიის ქვეყნებთან, – წგნ.: თურქეთის საგარეო პოლიტიკა (1990-2008 წლები). მთავარი რედაქტორი ს. კაპანაძე. თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა. თბ., 2013;
სვანიძე, 2007 – სვანიძე მ. თურქეთის ისტორია (1299-2000). გამომცემლობა „ინტელექტი“. თბ., 2007;
სიხარულიძე, 1991 –სიხარულიძე გ. თურქეთი, შორეული და ახლობელი, – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“. #51 (71). 15 მარტი, 1991;
სმოლნიკი.., https://ge.boell.org – ფრ. სმოლნიკი, ა. ვაისი, ი. ზაბანოვა. მყიფე წონასწორობა. თურქეთი, საქართველო და დე ფაქტო სახელმწიფო აფხაზეთი, – https://ge.boell.org/ka/2018/02/05/mqipe-conascoroba-turketi-sakartvelo-da-de-pakto-saxelmcipo-apxazeti;
შევარდნაძე, 2018 – შევარდნაძე ე. ფიქრები წარსულსა და მომავალზე. მემუარები. მეორე გამოცემა. გამომცემლობა „ნეოსტურდიო“. თბ., 2018;
ჩარკვიანი, 2016 – ჩარკვიანი გ. ნაცნობ ქიმერათა ფერხული. გამომცემლობა „ინტელექტი“. თბ., 2016;
ჭელიძე, 1993 – ჭელიძე გ. სარფიდან – ტრაპიზონამდე ხოფას გავლით, – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“. #100 (379). 27 სექტემბერი, 1993;
ჭელიძე, 1995 – ჭელიძე გ. ტრაპიზონში რა გინდოდა?!, – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“. #31 (1047). 23 მარტი, 1995;
ჭიღვარია, 2010 – ჭიღვარია გ. თურქეთის გეოპოლიტიკა XX საუკუნის 90-იანი წლებიდან. დისერტაცია წარმოდგენილია ისტორიის დოქტორის აკადემიური ხარისხის მოსაპოვებლად. აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტი. ქუთაისი, 2010;
ჭიღლაძე, 1993 – ჭიღლაძე ლ. 57 ჩვენი მოქალაქე თურქეთის ციხეებშია, – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“. #202 (730). 27 სექტემბერი, 1993;
ხუბულური, 1992 – ხუბულური ლ. საქართველოს ძარცვავენ, თურქეთს ამდიდრებენ, – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“. #71 (350). 30 აპრილი, 1992;
ახალი ეტაპის დასაწყისი.., 1996 – ახალი ეტაპის დასაწყისი ორი ქვეყნის მომავალ ურთიერთობაში, – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“. #39 (2152), 3 მარტი, 1996;
თურქეთმა გადაწყვიტა.., 1991 – თურქეთმა გადაწყვიტა საქართველო ცნოს, – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“. #247 (297), 18 დეკემბერი, 1991;
თურქული ხორბალი.., 1992 – თურქული ხორბალი საქართველოსკენ მოდის, – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“. #100 (379). 10 ივნისი, 1992;
მუსტაფა ქალემლი.., 1996 – მუსტაფა ქალემლი საპატიო დოქტორი, – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“. #39 (2152). 3 მარტი, 1996;
ორმხრივი ხელშეკრულებები.., https://mfa.gov.ge – „ორმხრივი ხელშეკრულებები საქართველოსა და თურქეთის რესპუბლიკას შორის“, – https://mfa.gov.ge/MainNav/ForeignPolicy/InternationallegalAgreements/თურქეთის-რესპუბლიკა.aspx;
სულეიმან დემირელი საქართველოს ეწვევა, 1992 – სულეიმან დემირელი საქართველოს ეწვევა, – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“. #117 (396). 30 ივნისი, 1992;
სულეიმან დემირელის სიტყვა, 1994 – სულეიმან დემირელის სიტყვა, – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“. #202 (730). 17 ნოემბერი, 1994;
შეხვედრა თურქ საქმოსნებთან, 1992 – შეხვედრა თურქ საქმოსნებთან, – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“. #117 (396). 30 ივნისი, 1992;
ჩვენს ურთიერთობებს კარგი მომავალი აქვს.., 1993 – ჩვენს ურთიერთობებს კარგი მომავალი აქვს (ედუარდ შევარდნაძე), – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“. #87 (366), 23 მაისი, 1993;
წარსული აწმყოს.., 1996 – წარსული აწმყოს, აწმყო კი მომავალს, – გაზ. „საქართველოს რესპუბლიკა“. #92 (2205). 15 მაისი, 1996;
ხელშეკრულება.., https://matsne.gov.ge – „ხელშეკრულება საქართველოს რესპუბლიკას და თურქეთის რესპუბლიკას შორის მეგობრობის, თანამშრომლობისა და კეთილმეზობლური ურთიერთობებისშესახებ“,– https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1207454?publication=0;
Аватков, http://www.iimes.ru, – Аватков В. А. Перекресток геополитических интересов России и Турции – Кавказ и Центральная Азия, http://www.iimes.ru/?p=8521;
Айараа, 2013 – Айараа (1992-1993). Сухум, 2013;
Ардзинба, 2011 – Ардзинба В. Г. «Мы шли на смерть, чтобы жить». Сухум, 2011.
