ანოტაცია
მოცემული ნაშრომი ეხება ენერგო-იმპორტ დამოკიდებული ქვეყნების ეროვნული ინტერესების პრიორიტეტიზაციის პროცესის კვლევას. კერძოდ, ლიეტუვისა და საქართველოს ენერგეტიკული სტრატეგიების ფორმირების პროცესებზე დაყრდნობით, იკვლევს იმ ურთიერთკავშირს რომელიც ყალიბდება მოცემული ქვეყნების მიწოდების უსაფრთხოების უზრუნველყოფის ამოცანებსა და ეროვნული უსაფრთხოების გამოწვევებს შორის. მოცემული ქვეყნების შერჩევა განაპირობა იმ ფაქტმა, რომ ორივე ქვეყნის ენერგეტიკული უსაფრთხოების პოლიტიკის ფორმირება საბჭოთა კავშირის დაშლისა და სუვერენიტეტის მოპოვების შემდგომ, იდენტური მახასიათებლებით ხდება. მოცემული შემთხევევების კვლევის მეშვეობით შესაძლებელი ხდება იმის გაანალიზება, თუ რა გავლენას ახდენენ საგარეო პოლიტიკური საფრთხეები ქვეყნის ენერგეტიკული უსაფრთხოების გადაწყვეტილების მიღების პროცესზე. კვლევაში ასევე განხილულია ის ძირითადი ფაქტორები, რომლებიც გავლენას ახდენენ ეროვნული უსაფრთხოების ინტერესების პრიორიტეტიზაციაზე, რაც საშუალებას იძლევა პასუხი გაეცეს ნაშრომის მთავარ საკვლევ კითხვას თუ რა განაპირობებს სახელმწიფოს ქცევას ეროვნული იდენტურობის შენარჩუნების გამართლებით, გაატაროს ენერგეტიკული უსაფრთხოების კუთხით ნაკლებად რაციონალური პოლიტიკა. სექურითიზაციის კონცეფციის გამოყენებით, ნაშრომში ასევე ახსნილია თუ რა განაპირობებს ეროვნული უსაფრთხოების გამოწვევების დაძლევის მიზნით ისეთი ნაბიჯების გადადგმას, რომლებმაც თავის მხრივ შესაძლოა წარმოშვან ახალი ტიპის უსაფრთხოების გამოწვევები. აღნიშნული შემთხვევების ანალიზი კარგი შესაძლებლობაა იმის ასახსნელად თუ როგორ მოქმედებენ საგარეო პოლიტიკური საფრთხეები ქვეყნის ენერგეტიკული უსაფრთხოების გადაწყვეტილებებზე, განაპირობებენ თუ არა მოცემული საფრთხეები ახალ ენერგეტიკულ გამოწვევებს და რამდენად გამართლებულია სახელმწიფოსათვის ამგვარი ენერგეტიკული პოლიტიკის წარმოება ქვეყნის სუვერენიტეტის შენარჩუნების მოტივით. ნაშრომში წარმოდგენილი კვლევის შედეგად დგინდება, რომ მხოლოდ პოლიტიკური ინტერესების გადმოსახედიდან ფორმირებული ენერგეტიკული პოლიტიკა შესაძლოა ვერ უზრუნველყოფდეს ქვეყნის ენერგეტიკული უსაფრთხოების გამოწვევების წარმატებით დაძლევას.
წყაროები
Barton, B., Redgwell, C., Rønne, A., & Zillman, D. N. (2004). Energy Security: Managing Risk in a Dynamic Legal and Regulatory Environment. In Google Books. Oxford University Press. https://books.google.ge/books/about/Energy_Security.html?id=ZKsTFgArP50C&printsec=frontcover&source=kp_read_button&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
Buzan, B. (1991). People, states and fear: an agenda for international security in the post-Cold War era. Pearson Longman.
Buzan, B., Waever, O., & De Wilde, J. (1998). Security a new framework for analysis. Boulder, Colo. Lynne Rienner.
Česnakas, G. (2012). Energy Security in the Baltic-Black Sea Region: Energy Insecurity Sources and their Impact upon States. Lithuanian Annual Strategic Review, 10(1), 155–197. https://doi.org/10.2478/v10243-012-0016-1
Chomakhidze, D. (2016). Georgia in World Power System. Globalization & Business. https://www.eugb.ge/view_archive2.php?content=content&id=52&Georgia%20in%20World%20Power%20System
Electricity Market Operator. (2020). Electricity Balance 2020. Retrieved August 27, 2021, from https://esco.ge/en/energobalansi/by-year-1/elektroenergiis-balansi-2020
Georgian National Energy and Water Supply Regulatory Commission (GNERC). (2021). Annual reports - GNERC. Gnerc.org. https://gnerc.org/en/commission/commission-reports/tsliuri-angarishebi
Gochitashvili, T. (2020). Oil and Gas Sector of Georgia in the Transition Period. https://sarmatia.com.pl/publications/?lang=en
Grigas, A. (2012). The Gas Relationship between the Baltic States and Russia: politics and commercial realities https://www.oxfordenergy.org/wpcms/wp-content/uploads/2012/10/NG_67.pdf
INlS-mf -147 IC Consult ERM Energy Limited COWI consult (with Technical Assistance of EC-PHARE) and Lithuanian Energy Institute Republic of Lithuania National Energy Strategy Volume I: The Strategy Final Report VOL. (1993). https://inis.iaea.org/collection/NCLCollectionStore/_Public/27/026/27026649.pdf
International Energy Agency (IEA). (2020). Georgia 2020 – Analysis. IEA. https://www.iea.org/reports/georgia-2020
Jakniūnaitė, D. (2015). A Small State in the Asymmetrical Bilateral Relations: Lithuania in Lithuanian — Russian Relations since 2004. Baltic Journal of Political Science, 4, 70. https://doi.org/10.15388/bjps.2015.0.8880
Janeliūnas, T. (2020). Energy transformation in Lithuania: Aiming for the grand changes. From Economic to Energy Transition, 283–313. https://doi.org/10.1007/978-3-030-55085-1_10
Janeliunas, T., & Tumkevic, A. (2013, December 01). Securitization of the energy sectors in Estonia, Lithuania, Poland and Ukraine: Motives and extraordinary measures. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/259761211_Securitization_of_the_energy_sectors_in_Estonia_Lithuania_Poland_and_Ukraine_Motives_and_extraordinary_measures
Jens Hetland, & Teimuraz Gochitashvili. (2004). Security of natural gas supply through transit countries. Kluwer Academic.
Jervis, R. (2017). Perception and misperception in international politics. Princeton Oxford Princeton University Press.
Kalicki, J. H., & Goldwyn, D. L. (2013). Energy and security: strategies for a world in transition. Woodrow Wilson Center Press.
Komakhia, M. (2017) South Caucasus Energy Corridor-Perspectives and Challenges. Www.academia.edu. Retrieved August 27, 2021, from https://www.academia.edu/33308239/South_Caucasus_Energy_Corridor-Perspectives_and_Challenges
Kauppi, M. V., & Viotti, P. R. (2020). International relations theory. Lanham; Boulder; New York; London Rowman ET Littlefield.
Larsson, R. (2007). Nord Stream, Sweden and Baltic Sea Security. https://inis.iaea.org/collection/NCLCollectionStore/_Public/39/015/39015071.pdf
Ministry of Economy and Sustainable Development of Georgia. (2019). National Renewable Energy Action Plan (NREAP) Georgia Unofficial Translation. Ministry of Economy and Sustainable Development of Georgia. http://www.economy.ge/uploads/files/2017/energy/samoqmedo_gegma/nreap_v_3_eng_21022020.pdf
National Energy Regulatory Council. (2020). VKEKK Report to the European Commission. Www.regula.lt. https://www.regula.lt/en/Pages/report-to-the-european-commission.aspx
National Statistics Office of Georgia (GeoStat). (2020). Energy Balance of Georgia 2020. Www.geostat.ge. https://www.geostat.ge/en/single-archive/3350
Nye, J. S., & Lynn-Jones, S. M. (1988). International Security Studies: A Report of a Conference on the State of the Field. International Security, 12(4), 5. https://doi.org/10.2307/2538992
Pakalkaité, V. (2016). Lithuania’s Strategic Use of EU Energy Policy Tools: A Transformation of Gas Dynamics. https://www.europeangashub.com/wp-content/uploads/attach_671.pdf
Papava, V. (2010). The economic challenges of the Black Sea region: The global financial crisis and energy sector cooperation. ResearchGate. https://www.researchgate.net/publication/254227444_The_economic_challenges_of_the_Black_Sea_region_The_global_financial_crisis_and_energy_sector_cooperation
Puheloinen, A. (1999). Russia’s Geopolitical Interests in the Baltic Area. https://core.ac.uk/download/pdf/39961721.pdf
Purvins, A., Fulli, G., Covrig, C.-F., Chaouachi, A., Di, P., Ettore, T., Bompard, F., Carpaneto, E., Huang, T., & Pi, R. (2016). JRC Institute for Energy and Transport, First Results from a Security Analysis and Insights for Future Work the Baltic Power System Between East and West Interconnections. 2016 EUR 27762 EN. https://core.ac.uk/download/pdf/38632048.pdf
Roehrs, P. (2005). Weak States and Implications for Security: A case Study of Georgian Instability and Caspian Regional Insecurity. Retrieved August 27, 2021, from https://www.files.ethz.ch/isn/31842/rieas097.pdf
Šatūnienė, Ž. (2004). Energy (In)Dependence and National Security of Lithuania. Lithuanian Annual Strategic Review, 2(1), 259–278. https://doi.org/10.47459/lasr.2004.2.11
Seimas of the Republic of Lithuania. (2021). Law on the Basics of National Security, Law No VIII – 49, December 19, 1996. E-Seimas.lrs.lt. https://e-seimas.lrs.lt/portal/legalActPrint/lt?jfwid=nz8qn86wh&documentId=TAIS.39790&category=TAD
Seimas of the Republic of Lithuania. (2002). Resolution No IX-1130 of 10 October 2002, Approval of the National Energy Strategy. E-Seimas.lrs.lt. https://e-seimas.lrs.lt/rs/legalact/TAD/TAIS.197078/
Statista Research Department. (2019). Energy dependency rate in Lithuania 2008-2017. Statista. https://www.statista.com/statistics/691165/dependency-on-energy-imports-in-lithuania/
Švedas, R. (2017). EU Energy Island – Characteristics, Threats, and How to Break out of it: A Case Study of Lithuania. Lithuanian Annual Strategic Review, 15(1), 179–209. https://doi.org/10.1515/lasr-2017-0008
Vilemas, J. (2010). Lithuanian energy policy in 1990-2009 and the prospects of its development until 2020. Baltic Region, 1, 50–57. https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:0168-ssoar-255363
Waltz, K. N. (1979). Theory of International Politics. Waveland Press.
Walt, S. (1987). The Origins of Alliance. Cornell University Press. Retrieved August 27, 2021, from http://www.jstor.org/stable/10.7591/j.ctt32b5fc
Weyers, T. J. (2013). Energy security of the Baltic States. Repositori.upf.edu. http://hdl.handle.net/10230/21000
Williams, P. D., & Mcdonald, M. (2018). Security studies: an introduction. Routledge.
Willrich, M. (1976). International Energy Issues and Options. Annual Review of Energy, 1(1), 743–772. https://doi.org/10.1146/annurev.eg.01.110176.003523
Wolfers, A. (1952). “National Security” as an Ambiguous Symbol. Political Science Quarterly, 67(4), 481. https://doi.org/10.2307/2145138
Wood, A. (2016, June 19). Lithuania: Energy Security through Liberalization. ENERPO Journal. https://enerpojournal.com/2016/06/19/lithuania-energy-security/
World Bank. (1994). Lithuania Energy Sector Review. http://documents1.worldbank.org/curated/en/167641468757000829/pdf/multi-page.pdf
Yergin, D. (2011). The quest: energy, security and the remaking of the modern world. Penguin Press.
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .
საავტორო უფლებები (c) 2021 Nana Pirtskhelani