ანოტაცია
სტატიაში მოცემულია ეგზოტიკური ხილის აქტინიდიას (Actinidia Lindl.) ერთ-ერთი სახეობის მინი კივის (Actinidia arguta Planch) ზოგადი დახასიათება და განვითარების შესაძლებლობები, რომელიც საქართველოში ჯერ კიდევ ექსპერიმენტის ფაზაშია და მნიშვნელოვანი თემაა ხილის სორტიმენტის გამრავალფეროვნების კუთხით. კვლევა ითვალისწინებს საქართველოში უკანასკნელ პერიოდში ინტროდუცირებული ორი ჯიშის - ვაიკი და კენს რედი - ბიოლოგიურ და სამეურნეო დახასიათებას. მინი კივის სორტიმენტის განახლების და ადგილობრივი ფერმერბისთვის დივერსიფიკაციის შესაძლებლობების გაუმჯობესების მიზნით ამჟამად მიმდინარეობს ამ კულტურის ჯიშების კენს რედი და ვეიკი, კომპლექსური, საველე და ლაბორატორიული კვლევა, სსიპ სამეცნიერო–კვლევითი ცენტრის, მეხილეობის კვლევის სამსახურის მიერ, 2019-2020 წ.წ. საკოლექციო ბაღში (სოფ. ჯიღაურა, მცხეთის მუნციპალიტეტი). კვლევა მოიცავდა შემდეგი სამეცნიერო სამუშაოების განხორციელებას: ჯიშების პომოლოგიური აღწერა, ფენოლოგიური ფაზების მიმდინარეობის კალენდარული ვადების განსაზღვრა, ბიოლოგიური-სამეურნეო მახასიათებლების (მოსავალი, მავნებელ-დაავადებების მიმართ გამძლეობა, ნაყოფის მექანიკური და ბიოქიმიური მაჩვენებლები) შესწავლა.
წყაროები
ბობოქაშვილი ზ.,(2018); თბ. აგრობაზისი. #8, გვ:16 – 21.
საქართველოს აგრობიომრავალფეროვნება (კატალოგი) (2015) თბილისი.
საქართველოს ხილი (კატალოგი) (2001); ვ. კვალიაშვილის რედაქციით, თბ, გამ-ბა "გეორგია".
საქსტატი (2019). საქსტატის ეროვნული სტატისტიკური ოფისი საქართველოში 2019. www.geostat.ge
ჩხაიძე გ. სუბტროპიკული კულტურები 1998. თბილისი, გვ:482-495.
Bieniek A. (2012) Yield, morphology and biological value of fruits of Actinidia arguta and Actinidia purpurea and some of their hybrid cultivars grown in north-eastern Poland Acta scientiarum Polonorum. Hortorum cultus = Ogrodnictwo 11(3):117-130.
Chesoniene L., (2000): Comparison of some biological features and fruiting potential of Actinidia kolomikta cultivars Acta Hort. 538: 769–774.
Debersaques F.and Mekers O.(2003) Growing and production of kiwifruit and kiwi berry . Encyclopedia of Life Support Systems (EOLSS) Vol.II
Ferguson A.R., (1999) Kiwifruit cultivars: breeding and selection. Acta Hort. 498, 43–51.
Ferguson, A.R. and Huang, H. (2007). Genetic Resources of Kiwifruit: Domestication and Breeding. Hortic. Rev. 33: 1-121.
Ferguson, A.R. and Seal, A.G. (2008). Kiwifruit. In: J. F. Hancock, ed. Temperate Fruit Crop Breeding. Chapter 8: 235-264.
Jo Y.S., Ma H.S., Cho H.S., Park J.O. (2007). ’Chiak’, a new selection of Actinidia arguta. Acta Horticulturæ 753: 259–262.
Latocha, P. (2007). The Comparison of Some Biological Features of Actinidia arguta Cultivars Fruit Ann. Warsaw Univ. of Life Sci.- SGGW Hortic. and Landscape Architecture, 28: 105-109
Latocha, P. (2008). Frost resistance and spring frost sensibility of a few cultivars of Actinidia grown in Central Poland. Annals of Warsaw University of Life Sciences – SGGW Horticulture and Landscape Architecture No 29: 111–120.
Latocha P., Jankowski P. 2011. Genotypic difference in postharvest characteristics of hardy kiwifruit (Actinidia arguta and its hybrids), as a new commercial crop, Part II. Consumer acceptability and its main drivers. Food Research International 44: 1946–1955.
Latocha P. 2017. The Nutritional and Health Benefits of Kiwiberry (Actinidia arguta) – A Review. Plant Foods for Human Nutrition 72: 325-334.
Meier U. (2001) Growth Stages of Mono and Dicotyledonous Plants. BBCH Monograph, Federal Biological Research Centre for Agriculture and Forestry, Bonn. 11. Program and methods Cultivar fruit, berry and nut crops. (1999) Orel, 1999. pp. 430-486. (In Russian).
Nishiyama I., Yamashita Y., Yamanaka M., Shimohashi A., .Fukuda T., Oota T., (2004): Varietal difference in vitamin C content in the fruit of kiwifruit and other Actinidia species. J. Agric. Food Chem. 52/17: 5472–5475.
Okamoto G., Goto S., (2005). Juice Constituens in Actinidia arguta Fruits Produced in Shinjo, Okayama. Sci. Fac. Agr. Okayama Univ. 94, 9–13.
Testolin, R. and Fergusson, A.R. (2009). Kiwifruit (Actinidia spp.): Production and Marketing in Italy. New Zealand J. Crop Hortic. Sc., 37: 1-32.
Tiyayon C., Strick B.,(2003). Flowering and fruiting morphology of hardy kiwifruit. Actinidia arguta. Acta Hort., 610, 171–176.
Stanica F., Zuccherelli G. (2007). New selections of Actinidia arguta from the romanien breeding program. Acta Horticulturæ 753: 263–268.
Strik B., (2005). Growing Kiwifruit. PNW Ext. Bull. 507. Corvallis, Oregon State Univ. Extension Service, 23 p.
Strik B., Hummer K.E., (2006). ‘Ananasnaya’ hardy kiwifruit. J. Am. Pom. Sci., 60 (3), 106–112.
UPOV (2012). International Union the Protection of New Varieties of Plants. Actinidia UPOV Code: Actin Actinidia Lindl. TG/98/7.
Williams, M.H., Boyd, L.M., McNeilage, M.A., McRae, E.A., Ferguson, A.R., Beatson, R.A., and Martin, P.J. (2003). Development and Commercialization of Baby Kiwi (Actinidia arguta Planch.). Acta Horta (ISHS) 610: 81-86.
Xiao X-G. (1999). Progress of Actinidia selection and breeding in China. Acta Horticulturæ 498: 25–31.
Программа и методика сортоизучения плодовых, ягодных и орехоплодных культур (1999).Oрелюю
Широков Е.П., Полегаев В.И.(1989) Хранение и переработка плодов и овощей – М., Агропромиздат. C 111-134.
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .