როგორ უნდა ციტირება
ანოტაცია
სარძევე ჯირკვლის კიბო მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული პათოლოგია და კიბოთი გამოწვეული სიკვდილიანობით მეხუთე მიზეზია. ამ მხრივ საქართველოში არსებული მდგომარეობა და პერსპექტივაც არასახარბიელოა. კვლევებით დადგენილია, რომ ფერმენტ არომატაზის ინჰიბირება ანელებს სარძევე ჯირკვლის სიმსივნის ზრდას. ასევე წარმოადგენს სარძევე ჯირკვლის სიმსივნის რეციდივის დათრგუნვის საშუალებას. ამჟამად ძუძუს კიბოს მკურნალობისთვის აქტიურად გამოიყენება არომატაზას სელექციური სინთეზური ინჰიბიტორები, როგორიც არის ანასტროზოლი, ექსემესტანი, ტესტოლაქტონი, ლეტროზოლი. ლიტერატურის მონაცემებით, ფერმენტ არომატაზას ინჰიბირების უნარი პოლიფენოლებს, მათ შორის ფიტოესტროგენებსაც ახასიათებს. ამ მიზნით შესწავლილია მრავალი ბუნებრივი ნაერთი და მცენარეული ექსტრაქტი. მიუხედავად ამისა, დღემდე ხელმისაწვდომ წყაროებში ნაკლებად გვხვდება სრულფასოვანი კომპლექსური კვლევები ვაზის ნედლეულიდან მიღებული ფენოლური ნაერთების აღნიშნული ფარმაკოლოგიური აქტივობის შესა-ხებ. განსაკუთრებულ ყურადღებას იმსახურებს ვაზის რესურსდამზოგავი ნედლეულის შესწავლა, როგორიც არის ვაზის ყლორტი და თესლი, მათი შემდგომი გამო-ყენების მიზნით. შესაბამისად, საქართველოში მოზარდი ვაზის ნედლეულის გამოყენება, როგორც ფერმენტ არომატაზას მაინჰიბირებელი მოქმედების ნივთიერებების ახალი, ბუნებრივი წყარო თანამედროვე ფარმაციის აქტუალურ საკითხს წარმოადგენს.
წყაროები
ვაშაკიძე ნ., ძუძუს კიბოთი დაავადებულ ქალთა გადარჩენის პერიოდის და მასზე მოქმედი პროგნოზული ფაქტორების რეტროსპექტული ანალიზი
საქართველოში, დისერტაცია, თბილის, 2020
საქართველოს სამკურნალო საშუალებათა რეგისტრი http: //pharmacy. moh. gov. ge/Pages/Products.aspx
ღვამიჩავა რ., შავდია მ., ონკოლოგია, გამომცემლობა ,, ჯისიაი”, თბილისი 2010 წ.
ძუძუს პირველადი კიბოს მართვა, პროტოკოლი,„კლინიკური პრაქტიკის ეროვნული რეკომენდაციების და დაავადებათა მართვის სახელმწიფო სტანდარტ-
ების შემუშავების, შეფასების და დანერგვის ეროვნული საბჭოს” 2014 წლის 10 ივნისის #4 სხდომის გადაწყვეტილების; საქართველოს შრომის, ჯანმრთელო-
ბისა და სოციალური დაცვის მინისტრის 2014 წლის 10 დეკემბრის #01-327/ o ბრძანება
Attoub S., Hassan A.H., Vanhoecke B., Iratni R., Takahashi T., Gaben A.M., et al. Inhibition of cell survival, inva-
sion, tumor growth and histone deacetylase activity by the dietary flavonoid luteolin in human epithelioid cancer cells. Eur J Pharmacol 2011;651:18 25.
Balunas M.J., Su B., Brueggemeier R.W., Kinghorn A.D., Xanthones from the botanical dietary supplement mangosteen (Garcinia mangostana) with aromatase inhibitory activity, J Nat Prod . 2008 Jul;71(7):1161-6. doi: 10.1021/np8000255. Epub 2008 Jun 18
Dayem A. A., Choi H. Y., Yang G. M., Kim K., Saha S. K.,Cho S. G., The Anti-Cancer Effect of Polyphenols against Breast Cancer and Cancer Stem Cells: Molecular Mechanisms,Nutrients. 2016 Sep; 8(9): 581. Published online 2016 Sep 21.
Eng E.T., Williams D., Mandava U., Kirma N., Tekmal R.R., Chen S., Anti-aromatase chemicals in red wine, Ann N Y Acad Sci . 2002 Jun;963:239-46.
He S., Sun C., Pan Y., Red Wine Polyphenols for Cancer Prevention, Int J Mol Sci. 2008 May; 9(5): 842–853. Published online 2008 May 20. marina
Kendall A., Dowsett M., Folkerd E., Smith I., Caution:Vaginal estradiol appears to be contraindicated in postmenopausal women on adjuvant aromatase inhibitors, Ann Oncol. 2006 Apr;17(4):584-7.
Kijima I., Phung S., Hur G., Kwok S.L., Chen S., Grape seed extract is an aromatase inhibitor and a suppressor of aromatase expression, Cancer Res . 2006 Jun 1;66(11):5960-7
Kim J.H., Jung C.H., Jang B.H., Go H.Y., Park J.H., Choi Y.K., et al. Selective cytotoxic effects on human cancer cell
lines of phenolic rich ethyl acetate fraction from Rhus verniciflua Stokes. Am J Chin Med 2009;37:609 20.
Lephart E. D., Modulation of Aromatase by Phytoestrogens, Hindawi Publishing Corporation Enzyme Research Volume 2015, Article ID 594656
Mignet N., Seguin J., Romano M. R., Brullé L., Touil Y.S., Scherman D., Bessodes M., Chabot G. G., Development of
a liposomal formulation of the natural flavonoid fisetin, Int J Pharm. 2012 Feb 14;423(1):69-76. doi: 10.1016/j.ijpharm.2011.04.066. Epub 2011 May 6.
Ou Y.-C., Kuan Y.-H., Li J.-R., Raung Sh.-L., Wang Ch.- Ch., Hung Y.-Y., Chen Ch.-J., Induction of apoptosis by luteolin involving akt inactivation in human 786-o renal cell carcinoma cells, Evid Based Complement Alternat Med.2013;2013:109105. doi: 10.1155/2013/109105. Epub 2013 Feb 5.
Peters A., Tadi P., Aromatase Inhibitors, In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022
Jan. 2021 Sep 29.
Saarinen N., Joshi S.C., Ahotupa M., Li X., Ammala J.,Makela S., Santti R. No evidence for the in vivo activity of aromatase-inhibiting flavonoids. J. Steroid Biochem. Molec.Biol. 2001;78:231–9.
Sak K., Cytotoxicity of dietary flavonoids on different human cancer types, Pharmacogn Rev. 2014 Jul-Dec; 8(16):122–146.
Sanderson J.T., Hordijk J., Denison M.S., Springsteel M.F., Nantz M.H., Induction and inhibition of aromatase (CYP19) activity by natural and synthetic flavonoid compounds in H295R human adrenocortical carcinoma cells,Toxicol Sci . 2004 Nov;82(1):70-9. doi: 10.1093/toxsci/kfh257.
Epub 2004 Aug 19.
Sharma G. N., Dave R., Sanadya J., Sharma P., Sharma K. K.,Various types and management of breast cancer: an overview, J Adv Pharm Technol Res. 2010 Apr-Jun; 1(2): 109–126.
U.S. Department of health and human services food and drug administration office of medical products and tobacco center for drug evaluation and research office of generic drugs office of generic drug policy, FDA, approved drug products with therapeutic equivalence, 42 nd edition, 2022
Verma S. P., Goldin B. R., Lin P. S., The inhibition of the estrogenic effects of pesticides and environmental chemi-
cals by curcumin and isoflavonoids, Environ Health Perspect. 1998 Dec;106(12):807-12. doi: 10.1289/ehp.106-1533252.
Wahner-Roedler D. L., Bauer B. A., Loehrer L. L., Cha S. S., Suman V. J., Hoskin T. L., and Olson J. E., The Effect of Grape Seed Extract on Estrogen Levels of Postmenopausal Women - A Pilot Study, J Diet Suppl. 2014 Jun; 11(2): 184–197.
Way T. D., Lee H. H., Kao M. C., Lin J. K., Black tea polyphenol theaflavins inhibit aromatase activity and attenuate tamoxifen resistance in HER2/neu-transfected human breast cancer cells through tyrosine kinase suppression, Eur J Cancer . 2004 Sep;40(14):2165-74.
WHO, Breast cancer, Fact sheets. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/breast-cancer
World Health Organization, Cancer Country Profile 2020