ანოტაცია
თამბაქოს მოხმარება წარმოადგენს ჯანმრთელობის სერიოზულ საფრთხეს. მიუხედავად იმისა, რომ მსოფლიოში, განსაკუთრებით ბოლო პერიოდის განმავლობაში, თამბაქოს მოწევის აკრძალვის პოლიტიკა უფრო მეტად დაიხვეწა, გამკაცრდა და მასობრივი ხასითი მიიღო, თამბაქოს მოხმარება კვლავ მნიშვნელოვან პრობლემად რჩება საზოგადოებისთვის. თამბაქოს კვამლში შემავალი მავნე ნივთიერებები არასასურველ ზეგავლენას ახდენს ორგანიზმზე. მართალია, თითქმის ყველა მწეველს აქვს ინფორმაცია თამბაქოს მოხმარების ზიანის შესახებ, ხშირად ეს მაინც არ იწვევს მათში სათანადო შეშფოთებას, რომ უარი თქვან სიგარეტის მოწევაზე. ამის მიზეზი არის ის, რომ თამბაქოს უარყოფითი შედეგები დროში საკმაოდ გახანგრძლივებულია. აუცილებელია, თამბაქოს მოწევის საწინააღმდეგო კამპანიის გაძლიერება, მით უმეტეს იმ ფაქტის გათვალისწინებით, რომ თამბაქოს მოხმარება აზიანებს არა მხოლოდ მწეველებს, არამედ გარშემომყოფებსაც, მეორადი კვამლის შესუნთქვის შედეგად. სტატიაში წარმოდგენილია ბოლო ხუთი წლის ლიტერატურის მიმოხილვა იმ დაავადებების შესახებ, რომელთა განვითარებაშიც მოწევა სერიოზულ რისკ-ფაქტორს წარმოადგენს.
წყაროები
Abraham M, Alramadhan S, et al. A systematic review of maternal smoking during pregnancy and fetal measurements with meta-analysis. Niaura R, editor. PLoS ONE. 2017 Feb 23;12(2):e0170946.
Adams TN, Morris J. Smoking. 2020 Nov 21. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020.
AL-Bashaireh AM, Haddad LG, et al. The Effect of Tobacco Smoking on Musculoskeletal Health: A Systematic Review. Journal of Environmental and Public Health. 2018 Jul 11;2018:1–106.
Aune D, et al. Tobacco smoking and the risk of gallbladder disease. Eur J Epidemiol. 2016 Jul;31(7):643–53.
Berkowitz L, Schultz BM, et al. Impact of Cigarette Smoking on the Gastrointestinal Tract Inflammation: Opposing Effects in Crohn’s Disease and Ulcerative Colitis. Front Immunol. 2018 Jan 30;9:74.
Conklin DJ, Schick S, et al. Cardiovascular injury induced by tobacco products: assessment of risk factors and biomarkers of harm. A Tobacco Centers of Regulatory Science compilation. American Journal of Physiology-Heart and Circulatory Physiology. 2019 Apr 1;316(4):H801–27.
Cumberbatch MG, Rota M, et al. The Role of Tobacco Smoke in Bladder and Kidney Carcinogenesis: A Comparison of Exposures and Meta-analysis of Incidence and Mortality Risks. Eur Urol. 2016 Sep;70(3):458-66.
DiGiacomo S, et al. Environmental Tobacco Smoke and Cardiovascular Disease. IJERPH. 2018 Dec 31;16(1):96.
Fluharty M, Taylor AE, et al. The Association of Cigarette Smoking With Depression and Anxiety: A Systematic Review. NICTOB. 2017 Jan;19(1):3–13.
Ishikawa Y, Terao C. The Impact of Cigarette Smoking on Risk of Rheumatoid Arthritis: A Narrative Review. Cells. 2020 Feb 19;9(2):475.
Jandíková H, Dušková M, Stárka L. The Influence of Smoking and Cessation on the Human Reproductive Hormonal Balance. Physiol Res. 2017 Sep 30;S323–31.
Jayes L, Haslam PL, et al. SmokeHaz. Chest. 2016 Jul;150(1):164–79.
Jethwa AR, Khariwala SS. Tobacco-related carcinogenesis in head and neck cancer. Cancer Metastasis Rev. 2017 Sep;36(3):411–23.
Jiang C, et al. Smoking increases the risk of infectious diseases: A narrative review. Tob Induc Dis. 2020 Jul 14;18:60.
Jung KJ, Jeon C, Jee SH. Smoking effect on lung cancer: ethnic difference and smoking paradox. Epidemiol Health. 2016 Dec 20;e2016060.
Kantor R, Kim A, et al. Association of atopic dermatitis with smoking: A systematic review and meta-analysis. Journal of the American Academy of Dermatology. 2016 Dec;75(6):1119-1125.e1.
Kondo T, Nakano Y, et al. Effects of Tobacco Smoking on Cardiovascular Disease. Circ J. 2019 Sep 25;83(10):1980–5.
Korc M, Jeon CY, et al. Tobacco and alcohol as risk factors for pancreatic cancer. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology. 2017 Oct;31(5):529–36.
Lee PN, Thornton AJ, Hamling JS. Epidemiological evidence on environmental tobacco smoke and cancers other than lung or breast. Regulatory Toxicology and Pharmacology. 2016 Oct;80:134–63.
Maddatu J, et al. Smoking and the risk of type 2 diabetes. Translational Research. 2017 Jun;184:101–7.
Mousavi SE, Amini H, et al. Air pollution, environmental chemicals, and smoking may trigger vitamin D deficiency: Evidence and potential mechanisms. Environment International. 2019 Jan;122:67–90.
Naldi L. Psoriasis and smoking: links and risks. Psoriasis (Auckl). 2016 May 27;6:65-71.
O’Keeffe LM, Taylor G, et al. Smoking as a risk factor for lung cancer in women and men: a systematic review and meta-analysis. BMJ Open. 2018 Oct;8(10):e021611.
Onor IO, Stirling DL, et al. Clinical Effects of Cigarette Smoking: Epidemiologic Impact and Review of Pharmacotherapy Options. IJERPH. 2017 Sep 28;14(10):1147.
Pineles BL, Hsu S, et al. Systematic Review and Meta-Analyses of Perinatal Death and Maternal Exposure to Tobacco Smoke During Pregnancy. Am J Epidemiol. 2016 Jul 15;184(2):87–97.
Qiu F, Liang C-L, et al. Impacts of cigarette smoking on immune responsiveness: Up and down or upside down? Oncotarget. 2017 Jan 3;8(1):268–84.
Rogers JM. Smoking and pregnancy: Epigenetics and developmental origins of the metabolic syndrome. Birth Defects Research. 2019 Oct 15;111(17):1259–69.
Rosen CJ. The Epidemiology and Pathogenesis of Osteoporosis. 2020 Jun 21. In: Feingold KR, et al., editors. Endotext [Internet]. South Dartmouth (MA): MDText.com, Inc.; 2000–. PMID: 25905357.
Tarakji B, et al. Adverse Effects of Smoking on Musculoskeletal Health. Mo Med. 2017 Jul-Aug;114(4):268-271.
Vanker A, Gie RP, Zar HJ. The association between environmental tobacco smoke exposure and childhood respiratory disease: a review. Expert Review of Respiratory Medicine. 2017 Aug 3;11(8):661–73.
Vardavas CI, Nikitara K. COVID-19 and smoking: A systematic review of the evidence. Tob Induc Dis. 2020 Mar 20;18:20.
West R. Tobacco smoking: Health impact, prevalence, correlates and interventions. Psychol Health. 2017 Aug;32(8):1018-1036.
Zhang Y, He J, He B, Huang R, Li M. Effect of tobacco on periodontal disease and oral cancer. Tob Induc Dis. 2019 May 9;17:40.