თანამედროვე მიდგომები დისლიპიდემიის მკურნალობაში და მომავლის პერსპექტივები
DOI:
https://doi.org/10.52340/jecm.2023.02.10საკვანძო სიტყვები:
dyslipidemia, treatment, modern approaches, future perspectivesანოტაცია
რეზიუმე
ნივთიერებათა ცვლის დარღვევით მიმდინარე დაავადებებს შორის ერთ-ერთ მთავარ ადგილს იკავებს ლიპიდების ცვლის დარღვევა ანუ დისლიპიდემია, რომელიც განისაზღვრება, როგორც საერთო დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინების - ქოლესტეროლის (LDL-C) მომატებული დონე (<90 პერცინტილი), ან მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინის ქოლესტეროლის (HDL-C), ან აპოპროტეინ A-1-ის შემცირებული დონე (<10 პერციტილი). ქოლესტერონის და განსაკუთრებით მისი ათეროგენული ფრაქციის დსპ-ის შემცირება ორიენტირებულია იმ ცილების იდენტიფიკაციაზე, რომლებიც მონაწილეობენ ქოლესტერონის ენდო და ეგზოსინთეზში.
კვლევის მიზნები: ამ მიმოხილვითი სტატიის კვლევის მიზანს წარმოადგენს იმის ჩვენება, რომ მიუხედავად დისლიპიდემიის მკურნალობის პროცესში სტატინების ფართოდ შესწავლილ და გამოყენებად ფარმაკოლოგიურად საყოველთაოდ აღიარებულ ,,ოქროს სტანდარტისა” - პრობლემის გლობალური ხასიათიდან გამომდინარე ჯერ კიდევ დაგროვილ კითხვებზე პასუხი გასაცემია, აუცილებელია ინფორმაციის მოპოვება და ახალი პერსპექტივების განხილვა.
კვლევის მასალები და მეთოდები - დისლიპიდემია ცივილიზირებული სამყაროს ძირითად პრობლემად იქცა. ნაშრომში დეტალურად არის მოძიებული კვლევები დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინების მართვის შესაძლებლობებზე. კომპაქტინის აღმოჩენიდან დღემდე. დამტკიცებულია სტატინების დომინანტური ეფექტურობა დისლიპიდემიის მკურნალობის პროცესში, ამ სტატიაში განხილულია უწყვეტად მიმდინარე კვლევები ახალი მოლეკულური ნაერთების მოძიებაზე, რომლებიც იქნება უფრო ეფექტური, ხელმისაწვდომი, ინოვაციური - რომელიც შეძლებს ქოლესტერონის და განსაკუთრებით მისი ათეროგენული ფრაქციის დსპ-ის შემცირებას.
დასკვნა: კვლევის შედეგად დადგინდა, რომ დისლიპიდემიის მკურნალობის მიდგომები მნიშვნელოვნად შეიცვალა. პრობუკოლის გამოყენება პრაქტიკულად შეწყდა. ნიკოტინის მჟავას - მნიშვნელოვნად შემცირდა. ESC/EAK-ის და AHA/ACC-ის რეკომენდაციებით LHL-C-ის დონის დასაქვეითებლად პირველი რიგის პრეპარატებია - სტატინები, ასევე პრიორიტეტულია ნაწლავებიდან ქოლესტერონის შეწოვის დამაქვეითებელი პრეპარატები - ეზეტიმები. ნაღვლის მჟავეების სეკვესტრანტები - ქოლესტირამინი. ხოლო ოჯახური ჰიპერქოლესტერონის დროს - მონოკლოარული ანტისხეულები. PCSK-9-ს ევოლოკუმაბი. პრეპარატის არჩევისას უნდა გავითვალისწინოთ მკურნალობის პოტენციური ღირებულება - სარგებელი, მაგალითად - სტატინები უფრო იაფია, ვიდრე ახალი ჯგუფი. თუმცა ახალი პრეპარატები პაციენტთა გარკვეულ პოპულაციაში (განსხვავებით ოჯახური ჰიპერქოლესტერონით დავადებულებში) შეიძლება იყოს უფრო ეფექტური LHL-c-ს დონის დასაქვეითებლად.
Downloads
წყაროები
European Association for Cardiovascular Prevention & Rehabilitation, ReinerZ,CatapanoAL, DeBacker G,etal.ESCCommitteeforPractice Guidelines (CPG)2008–2010and2010–2012 CommitteesESC/EAS guidelines for the management of dyslipidaemias: the Task Force for the management of dyslipidaemias of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Atherosclerosis Society (EAS). Eur Heart J. 2011;32.
Thompson GR. FH through the retrospectoscope. J Lipid Res. 2021; 62: 10003.
Yusuf S, Hawken S, Ounpuu S, INTERHEART Study Investigators, et al. Effect of potentially modifiable risk factors associated with myocardial infarction in 52 countries (the INTERHEART study):. Lancet. 2004;364(9438):937–52. https://doi. org/10.1016/S0140 -6736(04)17018 -9
Psaty BM, Anderson M, Kronmal RA, et al. The association between lipid levels and the risks of incident myocardial infarction, stroke, and total mortality: The Cardiovascular Health Study. J Am Geriatr Soc. 2004;52(10):1639–47. https://doi.org/10.111 1/j.15325415.2004.52455 .x.
Raal FJ, Pilcher GJ, Panz VR, et al. Reduction in mortality in subjects with homozygous familialhypercholesterolemia associated with advances in lipid-lowering therapy. Circulation. 2011;124:
Rosenson RS. Statins in atherosclerosis: lipid-lowering agents with antioxidant capabilities. Atherosclerosis.2004;173(1):1–12. https:// doi.org/10.1016/S0021 -9150(03)00239 -9.
Wadhera RK, Steen DL, Khan I, Giugliano RP, Foody JM. A review of low-density lipoprotein cholesterol, treatment strategies, and its impact on cardiovascular disease morbidity and mortal. J ClinLipidol.2016;10(3):472–89.https://doi.org/10.1016/j.jacl.2015.11.010. 1
Havel RJ, Kane JP. Structure and metabolism of plasma lipoproteins. In: Scriver CR, Beaudet AL, Sly WS, Valle D, Childs B, Kinzler K, Vogelstein B, eds. The Metabolic and Molecular Bases of Inherited Disease. New York, NY: McGraw-Hill; 2001:2705–2716.
Wetterau JR, Zilversmit DB. A triglyceride and cholesteryl ester transfer protein associated with liver microsomes. J Biol Chem. 1984;259:10863–10866.
Wetterau JR, Combs KA, Spinner SN, Joiner BJ. Protein disulfide isomerase is a component of the microsomal triglyceride transfer protein complex. J Biol Chem. 1990;265:9800–9807.13
Burnett JR, Watts GF. MTP inhibition as a treatment for dyslipidaemias: time to deliver or empty promises? Expert Opin Ther Targets. 2007; 11:181–189.
Helene C., Toulme J.J. // Biochim. Biophys. Acta. 1990. V. 1049. № 2. P. 99–125.
Zamecnik P.C., Stephenson M.L. // Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 1978. V. 75. № 1. P.280–284
Tafech A., Bassett T., Sparanese D. et al. // Curr. Med. Chem. 2006. V. 13. № 8. P. 863–88
Kurreck J. // Eur. J. Biochem. 2003. V. 270. № 8. P. 1628–1644
Goldstein JL, Brown MS. The LDL receptor. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2009;29:431-438.
Marais DA, Blom DJ, Petrides F, Gouлffic Y, Lambert G. Proprotein convertase subtilisin/kexin type 9 inhibition. Curr Opin Lipidol. 2012;23(6):511–7. https: //doi.org/1 0.1097 /MOL.
Кухарчук В.В.Бажан С.С.Пропротеин конвертаза субтилиз/кексинтипа 9 (PCSK9) –регулятор экспрессии рецепторов липопротеинов низкой плотности. Атеросклероз и дислипидемии.- №2, 2013, стр.19-26.
Nordestgaard BG,BennM,SchnohrP,Tybjaerg-Hansen A.Nonfasting triglycerides and risk ofmyocardial infarction, ischemic heart disease,anddeathinmenand women. JAMA.2007;298(3):
Catapano AL, Graham I, De Backer G, et al. 2016 ESC/EAS guidelines for the mana odyslipidaemias. EurHeart J.2016;37(39):2999–3058.https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehw272.
Miller M. Dyslipidemia and cardiovascular risk: the importance of early preve QJM.2009;102(9):657–67.https://doi.org/10.1093/ qjmed /hcp06 5
Zeman M, Vecka M, Perlнk, et al. Niacin in the treatment of hyperlipidemias in light of new clinical trials: has niacin lost its place? MedSciMonit. 2015;21:215662.https://doi.org/10.12659/MSM.893619.
HPS2-THRIVE Collaborative Group, Landray MJ, Haynes R, et al. Effects of extended-release niacin with laropiprant in highrisk patients. N Engl J Med. 2014;371(3):203–12. https://doi.org/10.1056/ NEJMo a1300 955
AIM-HIGH Investigators, Boden WE, Probstfield JL, et al. Niacin in patients with low HDL cholesterol levels receiving intensive statin therapy. N Engl J Med. 2011;365(24):2255–67. https://doi.org/10.1056/ NEJMo a1107 579.
Lee JH, O’Keefe JH, Lavie CJ, Harris WS. Omega-3 fatty acids: cardiovascular benefits, source and sustainability. Nat Rev Cardiol. 2009;6(12):753–8.https://doi.org/10.1038/ nrcardio. 2.188.
Bowen KJ, Harris WS, Kris-Etherton PM. Omega-3 fatty acids and cardiovascular disease: are there benefits? Curr Treat Options Cardiovasc Med. 2016;18(11):69. https://doi.org/10.1007/s11936016-0487-1
Rauch B, Schiele R, SchneiderS, et al. OMEGA, a randomized, placebo-controlled trial to test the effect of highly purified omega-3 fatty acids on top of modern guideline - adjusted therapy after myocardial infarction. Circulation. 2010; 122(21):2152–9. https://doi.org/10.1161/ CIRCU LATIO NAHA.110.94856 2.
Galan P, Kesse-Guyot E, Czernichow S, Briancon S, Blacher J, Hercberg S. Effects of B vitamins and omega3 fatty acids on cardiovascular diseases: a randomized placebo-controlled trial. BMJ. 2010; 341:c6273. https://doi.org/10.1136/bmj.c6273.
ORIGIN Trial Investigators, Bosch J, Gerstein HC, et al. n-3fatty acids and cardiovascular outcomes in patients with dysglycemia. N Engl J Med. 2012; 367(4):309–18. https://doi.org/10.1056/ NEJMoa1203859.
Aung T, Halsey J, Kromhout D, Omega-3 Treatment Trialists’ Collaboration, et al. Associations of omega-3 fatty acid supplement use with cardiovascular disease risks: meta-analysis of 10 trials involving 77917 individuals. JAMA Cardiol. 2018; 3(3):225–34. https://doi. org/10.1001/jamacardio.2017.5205
Bhatt DL, Steg PG, Miller M, REDUCE-IT Investigators, et al. Cardiovascular risk reduction with icosapent ethyl for hypertriglyceridemia. N Engl J Med. 2018. https://doi.org/10.1056/NEJMo a1812 79
Anderson TJ, et al. 2016 Canadian Cardiovascular Society Guidelines for the management of dyslipidemia for the prevention of cardiovascular disease in the adult. Can J Cardiol. 2016; 32(11):1263–82. https://doi.org/10.1016/j. cjca.2016.07.510
ACC/AHA Guideline on the treatment of blood cholesterol to reduce atherosclerotic cardiovascular risk in adults /N. J. Stone, J. Robinson, A. H. Lichtenstein J. Amer. Coll. Cardiol. 2014. 63(25):2889-34
Opie L. H., Gersh B. J. Drugs for the heart. – Elsevier, 2013. – 592 p
Диагностика и коррекция нарушений липидного обмена с целью профилактики и лечения атеросклероза. Российского общества кардиосоматической реабилитации и вторичной профилактики (V пересмотр). – М., 2012
Reiner Z., Catapano A. L., De Baker G.ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias. The Task Force for the management of dyslipidaemias of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Atherosc. Society Eur. Heart J. 2011;32:1769-1818.
Santosa S, Varady KA, AbuMweis S, Jones PJH. Physiological and therapeutic factors affecting cholesterol metabolism: does a reciprocal relationship between cholesterol absorption and synthesis really exist? Life Sci. 2007;80(6):505–14. https://doi.org/10.1016/j.lfs.2006.10.006
Pandor A, Ara RM, Tumur I, et al. Ezetimibe monotherapy for cholesterol lowering in 2,722 people: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. J Intern Med. 2009;265(5):568–80. https://doi.org/10.1111/j.13652796.2008.02062.x
Morrone D, Weintraub WS, Toth PP, et al. Lipid-altering efficacy of ezetimibe plus statin and statin monotherapy and identification of factors associated with treatment response: a pooled analysis of over 21,000 subjects from 27 clinical trials. Atherosclerosis. 2012;223(2):251–61. https://doi.org/10.1016/j.atherosclerosis.2012.02.016
Lloyd-Jones DM, Morris PB, Ballantyne CM, et al. 2017 focused update of the 2016 ACC expert consensus decision pathway on the role of non-statin therapies for LDL-cholesterol lowering in the management of atherosclerotic cardiovascular disease risk: a report of the American College of Cardiology Task Force on Expert Consensus Decision Pathways. J Am Coll Cardiol. 2017;70(14):1785–822. https://doi.org/10.1016/j.jacc.2017.07.745.
Wetterau JR, Gregg RE, Harrity TW, et al. An MTP inhibitor that normalizes atherogenic lipoprotein levels in WHHL rabbits. Science. 1998;282:751–754.
Burnett JR, Watts GF. MTP inhibition as a treatment for dyslipidaemias: time to deliver or empty promises Expert Opin Ther Targets. 2007; 11:181–189.
Akdim F, Stroes E, Kastelein JJ. Antisense apolipoprotein B therapy: where do we stand? CurrOpin Lipidol 2007;18:397-400.
Yu R, Zhang H, Geary R. Pharmacokinetics and pharmacodynamics of an antisense oligonucleotide targeting FasmRNA in mice. J Pharmacol Exp Ther 2001;296:388-395.
Mullick A, Fu W, Graham M. Antisense oligonucleotide reduction of apoB ameliorated artherosclerosis in LDL receptor-deficient mice. J Lipid Res 2011;52:885-896.
Goldberg A. Novel therapies and new targets of treatment for familial hypercholesterolemia. J Clin Lipidol 2010;4:350-356
ჩამოტვირთვები
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
