ვერცხლისწყლის დაგროვების თავისებურება კოლხეთის ტორფნარში (ისპანი 2)
ჩამოტვირთვები
მერკური (Hg) ნივთიერებათა ტოქსიკურობის საშიშროების 1 ხარისხის კლასს მიეკუთვნება და ნიადაგში მისი ზდკ არის 2,1 მგ/კგ. ცნობილია Hg აკუმულირება ხდება ტორფნარში გავრცელებული თეთრი ხავსის მიერ, თუმცა დადგენილია, რომ აკუმულირებული ვერცხლისწყლის 30% უკან გამოტყორცნა ხდება ატმოსფეროში [1,2].
კვლევის მიზანი იყო დაგვედგინა ვერცხლისწყლის აკუმულირების თავისებურება შრეების მიხედვით, გაგვერკვია აჭარბებდა, თუ არა აკუმულირებული ვერცხლისწყლის კონცენტრაცია ზღვრულად დასაშვებს. საკვლევი ტერიტორია იყო აჭარის რეგიონში მდებარე, ქობულეთის მუნიციპალიტეტის დაცული ტერიტორიის, პერკოლაციური ტორფნარი ისპანი 2. სტრატიგრაფიული ჭრილით აღებული ნიმუშები გაანალიზდა ატომურ ადსორბციული სპექტრომეტრის საშუალებით. დადგინდა, რომ მაღალი სიმკვრივის ბუფერული ზონის (I ნიმუში) 0-100 სმ სიღრმის ნიმუშის ანალიზისას გამოიკვეთა Hg ზდკ-ზე მაღალი კონცენტრაცია საშუალოდ 5,59 მგ/კგ. ხოლო, 100-300 სმ სიღრმეზე Hg კონცენტრაცია 0-ის ტოლია ან ზდკ-ზე დაბალია. გუმბათის სტრატიგრაფიული ჭრილის ნიმუშების (II ნიმუში) სიმკვრივე დაბალია, წყლით გაჟღნთილია. Hg კონცენტრაცია 100-200 სმ სიღრმეზე მისი კონცენტრაცია არის 0 ან ზდკ-ზე დაბალი. გუმბათის ჭრილის 0-100 სმ სიღრმეზე Hg საშუალო კონცენტრაციაა 5.88 მგ/კგ, 100-200 სმ სიღრმეზე ზდკ დაბალი ან 0-ის ტოლი, 200-250სმ სიღრმეზე 4,84 მგ/კგ და მაქსიმუმ კონცენტრაციას აღწევს 250-300 სმ სიღრმეზე - 18,7 მგ/კგ.
Downloads
Li, C., Jiskra, M., Nilsson, M.B. et al. Mercury deposition and redox transformation processes in peatland constrained by mercury stable isotopes. Nat Commun 14, 7389 (2023). https://doi.org/10.1038/s41467-023-43164-8
https://matsne.gov.ge/ka/document/view/55144?publication=0
Lavoie RA, Jardine TD, Chumchal MM, Kidd KA, Campbell LM. Biomagnification of mercury in aquatic food webs: a worldwide meta-analysis. Environ Sci Technol. 2013;47(23):13385-94. doi: 10.1021/es403103t. Epub 2013 Nov 13. PMID: 24151937. PMID: 24151937 DOI: 10.1021/es403103t
Maxime Enrico, Gaël Le Roux, Nicolas Marusczak, Lars-Eric Heimbürger, Adrien Claustres, Xuewu Fu, Ruoyu Sun, and Jeroen E. Sonke Atmospheric Mercury Transfer to Peat Bogs Dominated by Gaseous Elemental Mercury Dry Deposition Environmental Science & Technology 2016 50 (5), 2405-2412 DOI: 10.1021/acs.est.5b06058
Ruoyu Sun, Holger Hintelmann, Johan A. Wiklund, Marlene S. Evans, Derek Muir, Jane L. Kirk. Mercury Isotope Variations in Lake Sediment Cores in Response to Direct Mercury Emissions from Non-Ferrous Metal Smelters and Legacy Mercury Remobilization. Environmental Science & Technology 2022, 56 (12) , 8266-8277. https://doi.org/10.1021/acs.est.2c02692
Chen L., Xuewu F., Yue Xu, Hui Zhang, Xian Wu, Jonas Sommar, Leiming Zhang, Xun Wang, Xinbin Feng. Sources and Transformation Mechanisms of Atmospheric Particulate Bound Mercury Revealed by Mercury Stable Isotopes. Environmental Science & Technology 2022, 56 (8) , 5224-5233. https://doi.org/10.1021/acs.est.1c08065
Zhou, J., Obrist, D., Dastoor, A., Jiskra, M. & Ryjkov, A. Vegetation uptake of mercury and impacts on global cycling. Nat. Rev. Earth Environ. 2, 269–284 (2021).
Horowitz, H. M., Jacob, D. J., Zhang, Y., Dibble, T. S., Slemr, F., Amos, H. M., Schmidt, J. A., Corbitt, E. S., Marais, E. A., and Sunderland, E. M.: A new mechanism for atmospheric mercury redox chemistry: implications for the global mercury budget, Atmos. Chem. Phys., 17, 6353–6371, https://doi.org/10.5194/acp-17-6353-2017, 2017.
David G Streets, Hannah M Horowitz, Zifeng Lu, Leonard Levin, Colin P Thackray and Elsie M Sunderland Five hundred years of antropogenic mercury: spatial and temporal profiles Published 22 July 2019 • US Government
Environmental Research Letters, Volume 14, Number 8
United Nations Environment Programme (UNEP) 2013 Global Mercury Assessment 2013: Sources, Emissions, Releases and Environmental Transport (Geneva: UNEP Chemicals Branch) https://doi.org/10.1051/e3sconf/20130136001
Huang, Qiang, et al. "An improved dual-stage protocol to pre-concentrate mercury from airborne particles for precise isotopic measurement." Journal of Analytical Atomic Spectrometry 30.4 (2015): 957-966.
Driscoll C. T., Mason R. P., Chan H. M., Jacob D. J., Pirrone N., Mercury as a global pollutant: Sources, pathways, and effects. Environ. Sci. Technol. 47, 4967–4983 (2013). https://pubs.acs.org/doi/10.1021/es305071v
Tetemadze, N., & Matchutadze, I. (2023). COMPARATIVE DESCRIPTION OF SPHAGNUM AUSTINII ANS S. PAPILLOSUM OF THE GENUS SPHAGNUM SPECIES OF KOLKHETI PLAIN. Georgian Scientists, 5(2), 172–177. https://doi.org/10.52340/gs.2023.05.02.20
საავტორო უფლებები (c) 2025 ქართველი მეცნიერები
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .
