საკვანძო სიტყვები
მღვიმე
სპელეოთერაპია
სამეურნეო დანიშნულება
როგორ უნდა ციტირება
ანოტაცია
წყალტუბო ერთ-ერთი უძველესი ბალნეოლოგიური კურორტია საქართველოში. ქალაქი განლაგებულია მდინარე წყალტუბოსწყლის ხეობაში ზღვის დონიდან 95–150 მეტრის სიმაღლეზე. ჩრდილო-აღმოსავლეთიდან ქალაქს სამგურალის ქედის სამხრეთ ფერდობი (დიდი კავკასიონის მთათა სისტემა), ხოლო სამხრეთიდან - შავი ზღვისკენ გახსნილი კოლხეთის დაბლობი ესაზღვრება. კურორტის გარშემო განლაგებული ბორცვები დაფარულია მდიდარი სუბტროპიკული მცენარეულობით, მარად მწვანე ბუჩქნარით და ფოთლოვანი ტყით - (მუხა, წიფელა, თელა). წყალტუბოს შემოგარენი ცნობილია აგრეთვე კარსტული მღვიმეებით, რომელთა შორის მნიშვნელოვანი პოპულარობით და მიმზიდველობით გამოირჩევიან „თეთრა მღვიმე“, „სათაფლია“ და 1984 წელს ვახუშტი ბაგრატიონის სახ. გეოგრაფიის ინსტიტუტის საექსპედიციო რაზმის მიერ აღმოჩენილი წყალტუბოს („პრომეთეს“) მღვიმე. წყალტუბოს მუნიციპალიტეტი მდიდარია მრავალი ისტორიულ-კულტურული და ბუნების ძეგლებით. ამიტომ ქალაქი საკურორტო-სამკურნალო ფუნქციების გარდა მიმზიდველია როგორც უცხოელი, ისე ადგილობრივი ტურისტებისა თუ დამსვენებელთათვის. გასული საუკუნის სამოცდაათიანი წლების დასაწყისში „თეთრა“ მღვიმე გამოიყენებოდა გულსისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემების დაავადებების მქონე პაციენტების სამკურნალოდ. საქართველოში წინა საუკუნის 90-იანი წლებისდან ეს პრაქტიკა შეწყვეტილი იყო. ბოლო გამოკვლევების შედეგად დადგინდა, რომ მღვიმეში აღსდგა მისთვის დამახასიათებელი რადიოაქტიური და მაიონიზებელი მდგომარეობა. მითითებული გარემოება დადასტურებულია აგრეთვე წინამდებარე ნაშრომით. აღნიშნული იმის საწინდარია, რომ „თეთრა“ მღვიმე კვლავ შეიძლება გამოყენებული იქნეს როგორც სამკურნალო, ისე ტურისტული ან სხვა სასარგებლო დანიშნულებით, რომელიც ზარალს არ მიაყენებს მღვიმეს, მღვიმურ წარმონაქმებსა და გარემოს.
წყაროები
Kipiani Sh., Tintilozov Z. Sataplia-Tskhaltubos midamoebis karstuli gamoqvabulebi. Saqartvelos mgvimeebi da gamoqvabulebi. Tbilisi, 1963, v. 1, pp. 25-64 (in Georgian).
Maksimov S. D. Vlianie mikroklimata Solotvinskikh solianikh shakht na logochnoe dikhanie u bolnikh bronkhialnoi astmoi. Avtoreferat dissertatsii kandidata meditsinskikh nauk, Uzhgorod, Russia, 1975, p. 22 (in Russian).
Dushevski V. P. Ispolzovanie karstovikh polostei Predgornogo Krima. V kn.: Ispolzovanie pesher, Tezisi dokladov Vsesoiuznogo soveshanie, Perm, 1979, pp. 24-26 (in Russian).
Mamatkulov M. M., Aripov K. P., Atajanov I. I., Ispolzovanie pesher Srednei Azii dlia razlichnikh tselei. V kn.: Tezisi dokladov Vsesoiznogo soveshanie, Perm, 1979, pp. 31-33 (in Russian).
Dublianski V. N. Gidrotermokarstovie pesheri iuga SSSR. Pesheri, Mezhvuzovski sbornik trudov, Perm, 1981, pp. 16-25 (in Russian).
Tsikarishvili K. Mgvimeebi medicinis samsaxurshi. Mecniereba da tekhnika, 1983. №3, pp. 32-34 (in Georgian).
Maksimovich G. A. Originalnoe ispolzovanie pesher. „Pesheri“, Perm, vip. 8/9, 1970, pp. 174-176 (in Russian).
. Gorbenko P. P. Mikroklimaticheskie osobennosti speleoterapevticheskikh statsionarov. Akkumulatsia zimnego kholoda v gornikh porodakh i ego ispolzovanie v narodnom khoziaistve. Tezisi dokladov Vsesoiuznogo soveshanie, Perm, 1981, pp. 101-102 (in Russian).
Gorbenko P. P. uspekhi i perspektivi pazvitia speleomeditsini. V kn.: Sostoianie, zadachi I metodi izuchenia glubinnogo karsta SSSR, Tezisi dokladov Vsesoiznogo soveshanie, Moskva., 1981, pp. 181-182 (in Russian).
Kavkasidze R. P., Chkhenkeli Sh. M., Tintilozov Z. K. i dr. Izuchenie mikroklimata nekotorikh pesher Gruzii. Kurortologia i piziotherapia, Trudi (Nauchno-issledovatelski Institut Kurortologii i piziotherapii im. I. G. Koniashvili), 1973, v. 34, pp. 43-53 (in Russian).
Tarkhnishvili I. D. Speleotherapia bolnikh bronkhialnoi astmoi v usloviakh karstovoi pesheri „Tetri mgvime“(v raione Tskhaltubo). Avtoreferat dissertatsii kandidata meditsinskikh nauk, Tbilisi, 1979, p. 23 (in Russian).
Khatiashvili N. M. K voprosu ispolzovania mikroklimata karstovoi pesheri v medicine. Problemi kompleksnogo izuchenia karsta gornikh stran, Tbilisi, Metsniereba, 1989, pp. 286-289 (in Russian).
Tarkhan-Mouravi I. D. Speleotherapia, Tbilisi, TSU, 2000, p. 85 (in Georgian).
Saakashvili N., Tabidze M., Tarkhan-Mouravi I., Khelashvili E., Amiranashvili A., Kirkitadze D., Melikadze G., Nodia A., Tarkhnishvili A., Chikhladze V., Lominadze G., Tsikarishvili K., Chelidze L. Climatic, Aero-Ionizing and Radiological Characteristics of the Health Resort – Tourist Complex of Tskaltubo City. Transactions of the Georgian Institute of Hydrometeorology, vol. 115, 31-40, 2008, http://dspace.gela.org.ge/xmlui/bitstream/handle/123456789/754/Tskaltubo-TbKonf08Ru.pdf?sequence=1
Saakashvili N. M., Tabidze M. Sh., Tarkhan-Mouravi I. D., Amiranashvili A. G., Melikadze G. I., Chikhladze V. A. To a Question about the Certification of the Health Resort and Tourist Resources of Georgia. “Modern Problems of Using of Health Resort Resources”, Collection of Scientific Works of International Conference, Sairme, Georgia, June 10-13, 2010, ISBN 978-9941-0-2529-7, Tbilisi, 2010, pp. 175-180 (in Russian).
Amiranashvili A. G., Chikhladze V. A. Saakashvili N. M., Tabidze M. Sh., Tarkhan-Mouravi I. D. Bioclimatic Characteristics of Recreational Zones – Important Component of the Passport of the Health Resort – Tourist Potential of Georgia. Pressing Problems in Hydrometeorology and Ecology, Papers of the Int. Conf. Dedicated to the 90th Anniversary of Academician G. Svanidze, September 27-29, Tbilisi, 2011, Trans. of the Institute of Hydrometeorology at the Georgian Technical University, vol. 117, ISSN 1512-0902, Tbilisi, 2011, pp. 89-92.
Saakashvili N. M., Tabidze M. Sh,, Amiranashvili A.G., Melikadze G.I., Chikhladze V.A. To a Question about the Organization of Ionotherapy at the Health Resorts of Georgia. “Modern Problems of Using of Health Resort Resources”, Collection of Scientific Works of International Conference, Sairme, Georgia, June 10-13, 2010, ISBN 978-9941-0-2529-7, Tbilisi, 2010, pp. 168-174, (in Russian). http://dspace.gela.org.ge/bitstream/123456789/658/1/ Ionoterapia-Kurorti-Konf-2010-Ru.pdf.
Amiranashvili A., Bliadze T., Chikhladze V., Machaidze Z., Melikadze G., Saakashvili N., Khatiashvili E., Tarkhan-Mouravi I., Sikharulidze Sh., Nakaidze T., Tavartkiladze M. New Data About the Aero ionization Characteristics of the Territory of National Botanical Garden of Georgia as the Factor of the Expansion of its Sanitation Properties for the Visitors. Journal. of Georgian Geophysical Soc., Iss. (B), Physics of Atmosphere, Ocean and Space Plasma, vol.16b, Tbilisi, 2013, pp. 24-30.
Amiranashvili A. G, Amiranashvili B. A, Bliadze T. G., Tarkhan-Mouravi I. D., Chikhladze V. A. Soderzhanie legkikh aero-ionov v nekotorikh kurortnikh i turisticheskikh zonakh Borjomi i Tbilisi. Aktualnie problemi patologii, therapii i meditsinkoi reabilitatsii. Sbornik nauchnikh statei, ISBN 978-9941-0-6499-9, Tbilisi-Moskva: ТБК-РАМ-ТН, 2014, pp. 69-74 (in Russian).
Amiranashvili A. G, Bolashvili N. R., Chikhladze V. A., Japaridze N. D., Khazaradze K. R., Khazaradze R. R., Lezhava Z. L., Tsikarishvili K. D. Some New Data about the Bioclimatic Characteristics of the Village of Mukhuri (Western Georgia). Journal of the Georgian Geophysical Society, Issue B. Physics of Atmosphere, Ocean and Space Plasma, v.18 B, Tbilisi, Georgia, 2015, pp. 107-115.
Amiranashvili A., Chikhladze V., Tsikarishvili K., Tsiklauri Kh. On the Restoration of the Ionization ustroenni Dedicated to Prof. Davit Ukleba’s 100th Anniversary, ISBN 978–9941–13-885-0, 5-6 November, Tbilisi, Georgia, 2019, pp. 33-36.
Lanchava O. A., Tsikarishvili K. D. Tskhaltubos (Prometes) mgvimuri sistema. Tbilisi State University Publishing House, Tbilisi, 2016, p. 152 (in Georgian).
Lanchava O. A., Tsikarishvili K. D. O neobkhodimosti monitoringa blagoustroennikh karstovikh pesher s tseliu ikh optimalnoi ekspluatatsii (na primere Novoafonskoi i Tskhaltubskoi pesher Grusii). Kompleksnoe ispolzovanie i okhrana podzemnikh prostranstv (Integrated Use and Protection of underground spaces), Perm, Russia, 2014, pp. 123-129 (in Russian).
Bolashvili N. R., Lanchava O. A., Tsikarishvili K. D. Tskhaltubo (Prometheus) Cave System. Lambert Academic Publishing, Saarbrucken 1, 2017, p. 136.
Lanchava O. Hygroscopic heat and mass transfer in underground structures, Tbilisi, 1998, p. 272 (in Georgian).
Lanchava O., Bolashvili N., Naskhidashvili A., Tsikarishvili K., Lezhava Z., Tsagareishvili S. and Chartolani G. Determination of the Simultaneously Allowed Optimal Number of Tourists for the Tskaltubo (Prometheus) Cave. Open Journal of Geology, 8, 2018, pp. 437-445. https://doi.org/10.4236/ojg.2018.84025.
Lanchava O., Ilias N., Andras I., Moraru R., Neag I. On the Ventilation of Transport Tunnels in the Presence of a Strong (Heavy) Fire. Annals of the University of Pertosani, Mechanical Engineering, Petrosani, Romania, 2007, pp. 219-227.
Lanchava O., Ilias N. Complex calculation method of temperature, mass transfer potential and relative humidity for ventilation flow in subway. Journal of Engineering Sciences and Innovation. Volume 3, Issue 1, Bucharest, 2018, pp. 69-84.
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .
საავტორო უფლებები (c) 2021 O. A. Lanchava, N. Iliashi, S. Radu, K. Tsikarishvili, Z. Lezhava, A. Amiranashvili, V. Chikhladze, L. Asanidze