საკვანძო სიტყვები
ინტერპრეტაცია
პოლისემია
კონტექსტი
ალიტერაცია
სიტყვების თამაში
როგორ უნდა ციტირება
ანოტაცია
წინადებარე სტატია ეძღვნება ინგლისურენოვან მხატვრულ ნაწარმოებთა სათაურების ქართულ ენაზე გადმოტანის პრობლემას. მასში მიმოხილულია სათაურის მნიშვნელობა და ფუნქციები, მისი თარგმნის სხვადასხვა მეთოდები, თარგმანში სათაურის დამახინჯების შემთხვევები და სათაურის თარგმანთან დაკავშირებული სირთულეები. ამა თუ იმ მეთოდის, მიდგომისა თუ პრობლემის საილუსტრაციოდ მრავლად არის მოხმობილი მაგალითები მხატვრულ ლიტერატურის თარგმანებიდან. განსაზღვრულია მიზეზები, რომლებიც ყველაზე მეტ სიძნელეს წარმოშობს სათურების თარგმნისას და უზუსტობისა თუ დანაკარგის გამომწვევად გვევლინება. ასეთი მიზეზია, უპირველეს ყოვლისა, არასწორი, სუბიექტური ინტერპრეტაცია, ასევე სამიზნე ენის სპეციფიკის, პოლისემიისა და კონტექსტის გაუთვალისწინებლობა, როდესაც მთარგმნელი აზრს იმდენად არ ამახინჯებს, მაგრამ ვერ ახერხებს სამიზნე ენაზე სათანადო შესატყვისების მოძიებას, ისეთი ეკვივალეტების პოვნას, რომლებიც ბუნებრივი და გასაგები იქნება თარგმანის მკითხველისათვის. განხილული მაგალითებიდან ირკვევა, რომ ყოველთვის ვერ ხერხდება თარგმანში ალიტერაციის შენარჩუნება, ხოლო სიტყვების თამაშის გადმოტანა ფაქტობრივად შეუძლებელია.
წყაროები
• ანდერსენი ჰ., „პრინცესა ცერცვის მარცვალზე“ თბ., პალიტრა L, 2013.
• ბალანჩივაზე ნ., „თორნთონ უაილდერის დრამატურგიის მითოპოეტიკური ელემენტები“, დისერტაცია ფილოლოგიის დოქტორის აკადემიური ხარისხის მოსაპოვებლად, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, თბ., 2006. https://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/142918/1/Disertacia.pdf, Last visit: 11/23/22
• გაბადაძე მ., „მხატვრული ტექსტის სათაური როგორც ენობრივ–კულტურული ფენომენი და მისი ტიპოლოგიური დინამიკა ინგლისური პროზის კონტექსტში“, დისერტაცია ფილოლოგიის დოქტორის აკადემიური ხარისხის მოსაპოვებლად, აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ქუთაისი, 2015. [https://atsu.edu.ge/images/pdf/disertaciebi/disertacia _gabadadze.pdf] Last visit: 11/27/22
• გრემი კ., „ტირიფებში მოშრიალე ქარი“ ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა, 2016
• დიკენსი ჩ., „პიკვიკის კლუბის ჩანაწერები“ თბილისი : „პალიტრა L“, 2014
• დუმბაძე მ., „ერნესტ ჰემინგუეის ნაწარმოებთა სათაურების ქართულად თარგმნის ხელოვნება“, https://scroll.ge/21894/manana-dumbadze-ernest-h/Last visit: 12/3/22
• კიპლინგი რ., „მაუგლი“, „პალიტრა L“, 2020
• ლი, ჰ., „ნუ მოკლავ ჯაფარას“, გამომცემლობა „ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა“,
• ორუელი ჯ., „ცხოველების ფერმა“ თბ. „სიესტა“, 2006
• ოსტინი ჯ., „სიამაყე და მცდარი აზრი“, თბ., „არეტე“, 2011
• ოსტინი ჯ., „სიამაყე და ცრურწმენა“, თბ., „პალიტრა L“, 2014
• ოსტინი ჯ., „ამპარტავნობა და ამოჩემება“, თბ., „პალიტრა L“, 2019
• სელინჯერი ჯ., „თამაში ჭვავის ყანაში“, „ნაკადული“, 1963
• სელინჯერი ჯ., „კლდის პირზე, ჭვავის ყანაში...“ „დიოგენე“, 2006.
• სტეინბეკი ჯ., „ამბავი თაგვთა და კაცთა“, “iBooks”, 2017
• სტივოთერი მ., „ვის უხმობს ყორანი“, „პალიტრა L“, 2018
• უაილდი ო., „დაარქვით ერნესტი ანუ სერიოზულობის მადლი“, „ჟურნალი „ხელოვნება“, 3-4. გამომცემლობა „სამშობლო“, თბილისი, 1993, გვ 145
• ფოლკნერი უ., „მოთხრობები“, „ეთერ მოისწრაფიშვილის წიგნები“, 2003
• ფოლკნერი უ., „სული რომ ამომდიოდა“, „არტანუჯი“, 2016
• ქავთარაძე ნ., „მხატვრულ-ლიტერატურული ტექტების სათაურების თარგმნის სირთულები“ https://ojs.iliauni.edu.ge/index.php/eish/article/view/581, 2021, Last visit: 11/23/22
• შექსპირი უ., „უილიამ შექსპირი. პიესები“ „სახელგამი“, თბილისი. 1948. გვ 74.
• შექსპირი უ., „თხზულებათა სრული კრებული ხუთ ტომად“, რედ: ნიკო ყიასიშვილი, ტ. 3, გვ. 458-459 — „ხელოვნება“, თბილისი, 1987
• ჰაქსლი, ო., „საოცარი ახალი სამყარო“, „სიესტა“, 2013
• ჰერონი მ., „ხელმოცარულთა ბუნაგი“, გამომცემლობა „პალიტრა L“, 2022
• ჰომეროსი, „ოდისეა“, „საბჭოთა საქართველო“, 1979, გვ. 238
• ჰომეროსი, „ოდისეა“, თბილისი: პალიტრა L, 2011.https://www.scribd.com/document/469893844/%E1%83%B0%E1%83%9D%E1% You visited this page on 12/3/22
• Bobadilla-Pérez, Relevance and complexities of translating titles of literary and filmic works, 2007
http://academica-e.unavarra.es/bitstream/handle/2454/9323/HSJ_ Filolog%C3%ADa_09_2007_Relevance.pdf?sequence=1&isAllowed=y Last visit: 11/27/22.
• Darwish, Sayaheen, “Manipulating Titles in Translation”, 2019 [https://www.researchgate.net/publication/335842036_Manipulating_Titles_in_Translation] Last visit: 11/20/22.
• Doyle, Michael S. (1989): “Contemporary Spanish and Spanish American Fiction in English: “Tropes of Fidelity in the Creation of Translation Titles”, Translation Review, 31, 41-46.
• House, J., “Translation”, Oxford, 2013
• Martí, R. & Zapter, M. (1993). Translation of titles of films: A critical approach. Sintagma, 5, 81-87.
• Seiner J., “9 English Novels with Strangely Translated Titles”, 2015
https://www.mentalfloss.com/article/62088/9-english-novels-strangely-translated-titles Last visit: 12/3/22
• Shakespeare W., “The Tempest”, „კენტავრი“, 2020 გვ. 193
• Сэлинджер Дж., “Над пропастью во ржи” “Эксмо”, 2021 г.
• Уайлдер Т., “К небу мой путь”, 1996
• Уайлдер Т., «Небо — моя обитель», “АСТ”, 2010 г.
• ინგლისურ-ქართული ლექსიკონი, IV რვეული, D, 1996
• ინგლისურ-ქართული ლექსიკონი, V რვეული, E, 1997
• http://literatura.mcvane.ge/main/literatura/page/471/
• https://nosweatshakespeare.com/quotes/famous/brave-new-world/
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .