საკვანძო სიტყვები
Iatrogenic Diseases
როგორ უნდა ციტირება
ანოტაცია
ჯერ კიდევ ანტიკური ხანის წყაროებშია ასახული სამედიცინო ეთიკის და დეონტოლოგიის საკითხები. ამის მაგალითია “ჰამურაბის კანონები” (უძველესი ბაბილონის კანონები, მე-18 საუკუნე ჩვ.წ.აღ-მდე), ჰიპოკრატეს “ექიმების შესახებ”, “ფიცი”, და “კანონი” (მე-5-4 საუკუნეები ჩვ.წ.აღ-მდე), ინდური “სიცოცხლის წიგნი” (“აიურვერდა” - მე-5-4 საუკუნეები ჩვ.წ.აღ-მდე). ტერმინი “ეთიკა” პირველად გამოყენებული იყო არისტოტელეს მიერ (384-322 ჩვ.წ.აღ-მდე). შუა საუკუნეების წყაროებიდან მნიშვნელოვანია იბნ-სინას “სამედიცინო მეცნიერების კანონები" და “ეთიკა" (ავიცენა, მე-10-11 საუკუნეები). გერმანელი ფილოსოფოსის ემანუილ კანტის (1724-1804) შრომების მიხედვით, დეონტოლოგია ფოკუსირებულია პროფესიულ მოვალეობებსა და წესებზე. უძველესი დროიდან მოქმედებს პაციენტთან ეთიკური მიდგომის ერთ-ერთი ძირითადი პრინციპი - “არ ავნო” (ჰიპოკრატე), მაგრამ პაციენტისთვის ზიანის მიყენების შესახებ მონაცემებიც, ასევე, უხსოვარი დროისაა [4].
წყაროები
Autonomy and paternalism in medicine. [Med J Aust. 1993 Dec 6-20] - PubMed Result
Barr John O., Kauffman Timothy l. „Iatrogenesis in older adults" chapter 56, in A Comprehensive Guide to Geriatric Rehabilitation (Third Edition), 2014, Pages 418-422
Fanu James Le. Mass medicalization is an iatrogenic catastrophe. BMJ 2018; 361
Fauci SAS, Braunwald E, Kasper DL, Hauser SL, editors. Harrison's Priniciples of Internal Medicine.15th ed. McGraw Hill; New York: 2001. The practice of medicine: Iatrogenic disorders; p. 3.
John O. Barr, Timothy l. Kauffman, „Iatrogenesis in older adults" Chapter 56 in A Comprehensive Guide to Geriatric Rehabilitation (Third Edition), 2014, Pages 418-422
Krishnan NR, Kasthuri AS Iatrogenic Disorders Med J Armed Forces India. 2005 Jan; 61(1): 2
Martin Makary A., Michael Daniel. Medical errorthe third leading cause of death in the US. BMJ 2016;353:i2139 doi: 10.1136/bmj.i2139
Momoh Joe A. The relationship of beneficence with the other ethical principles of autonomy, non-maleficence and justice, 2018.
Permpongkosol S. Iatrogenic disease in the elderly: risk factors, consequences, and prevention Clin Interv Aging. 2011; 6: 7782.
Peyriere H, Cassan S, Floutard E, et al. Adverse drug events associated with hospital admission. Ann Pharmacother. 2003;37(1):511.
Patuzzo S. De Stefano F. , and Ciliberti R. The Italian Code of Medical Deontology. Historical, ethical and legal issues. Acta Biomed. 2018; 89(2): 157164
Ryan CJ. Ethical issues, part 2: ethics, psychiatry, and end-of-life issues. Psychiatr. Times. 2010;27(6):26-27.
Sutton D, Gregson R. Arteriography and interventional angiography. In: Sutton D, editor. Textbook of radiology and imaging. 6th ed. Churchill Livingstone; New York: 1998. p. 681.
Tassano, Fabian. The Power of Life or Death: Medical Coercion and the Euthanasia Debate. Foreword by Thomas Szasz, MD. London: Duckworth, 1995. Oxford: Oxford Forum, 1999.
Tulchinsky Theodore H., Varavikova Elena A. Health Technology, Quality, Law, and Ethics. in The New Public Health (Third Edition), Chapter 15,56 2014 Pages 418-819