ფსიქოლოგიური ასპექტები მეორადი ადენტიის ორთოპედიული მკურნალობის დროს
DOI:
https://doi.org/10.52340/jecm.2023.02.15საკვანძო სიტყვები:
Psychological Aspects, Orthopedic Treatment, Secondary Adentiaანოტაცია
მეორადი ნაწილობრივი და სრული ადენტიის დროს მთლიან და ნაწილობრივ მოსახსნელ კონსტრუქციებთან ადაპტაციის პროცესს განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება. პაციენტი ჩვეულებრივ კბილის პროთეზს ეჩვევა მაშინ, თუ მათი ხმარების პროცესში მოხსნილია ტკივილის შეგრძნება, დადგა ფსიქიური (უცხო სხეულთან შეგუება), ფონეტიკური და მოძრაობითი (ღეჭვის ახალი სტერეოტიპის გამომუშავება) ადაპტაცია. თუმცა, ავტორების მონაცემებით, ავადმყოფების 20 – 26% ვერ სარგებლობს კბილების პროთეზებით, ხოლო 37% იძულებულია იხმაროს უხარისხო პროთეზები. პროგნოზირების თვალთახედვით, სტომატოლოგ-ორთოპედისთვის აუცილებელია იმის ცოდნა, რა მოტივაციით ხელმძღვანელობს პაციენტი, როდესაც ღებულობს გადაწყვეტილებას, იხმაროს პროთეზები თუ უარი თქვას მათზე. დ.ნ. უზნაძის (1961) განწყობის თეორიის თანახმად, ადამიანის ქცევა გამომუშავდება მოთხოვნილებებისა და სიტუაციის საფუძველზე. ამიტომ, ადამიანებს, რომლებმაც ნაწილობრივ ან სრულად დაკარგეს კბილები, უჩნდებათ მათი აღდგენის მოთხოვნა, რომელიც პირდაპირ არის დამოკიდებული სიტუაციაზე, ანუ გარემოებაზე. მოტივაციაზე დაფუძვნებულ ქცევით მოქმედებას განაპირობებს პიროვნების ხასიათი და ფსიქოლოგიური მდგომარეობა, კერძოდ ტემპერამენტი. ტემპერამენტი მჭიდრო კავშირშია მოთხოვნილებათა სისტემასთან და განწყობის წარმოშობის ერთ-ერთ ფაქტორს წარმოადგენს. მოტივაციის ქვეშ უნდა გავიგოთ პაციენტის ფსიქოლოგიური, ემოციური განწყობა დაკარგული კბილების ჩანაცვლებაზე. კბილის პროთეზების ხმარების სურვილზე გავლენას ახდენს სხვადასხვა ფაქტორი: ფსიქოსომატური, სოციალური, ასაკობრივი და სხვ. ითვლება, რომ თუ მოსახსნელი პროთეზები განიხილება როგორც სამკურნალო საშუალება და მის მიმართ არის შეგნებული დამოკიდებულება, მაშინ ეს დადებითი მოტივაციაა, რომელიც განაპირობებს კარგ შედეგს.
Downloads
წყაროები
უზნაძე დ.- განწყობის ფსიქოლოგია, 2021წ, თბილისი
Аболмасов Н.Г., Аболмасов Н.Н. Ортодонтия. Учебное пособие. М.: МЕДпресс-информ; 2008.
Василенко З.С. Функциональные и морфологические изменения в слизистой оболочке полости рта и ее рецептурном аппарате под влиянием съмных протезов; автореф.дис.д-ра мед. Наук, Киев, 1977, 52с.
Воложин А.И., Магомедов Х.М.Н., Телебоков Ю.Г. Особенности состояния микроциркуляторного русла в десне при адаптации пациентов к съемным пластиночным зубным протезам. Материалы III Всероссийского симпозиума: Применение лазерной допплеровской флоуметрии в медиц. практике. М. 2000.
Драгобецкий М.К. - Адаптация к полным съемным протезам лиц среднего возраста, 1985.
Иорданишвили А.К. - Ортопедическое лечение полной потери зубов -2007, ст.11
Кабанов М.М., Личко А.Е., Смирнов В.М. Методы психологической диагностики и коррекции в клинике. Л.: Медицина, 1983, 312с.
Квасенко А.В., Зубарев Ю.Г. Психология больного. Л.: Медицина, 1980, 237с.
Курляндский В.Ю. – Ортопедическая стоматология, Москва, «Медицина» 1977, 488с.
Лосев Ф.Ф., Кречина Е.К., Каюгин М.М. - Сравнительная оценка процессов адаптации опорных тканей при протезировании с применением имплантатов, Стоматология 2021, 100(4): 44-48.
Нападов, М.А.; Паламарчук, В.М.; Хохлов, Э.М. Медицинская деонтология и психотерапия в стоматологии. Серия: Библиотека практического врача, Издательство: Здоровье, 1984, 88с.
Норакидзе В. Г. – Темрерамент личности и фиксированная установка – АН ГССР, Институт психологии им. Д.Н. Узнадзе, 1970, г.Тбилиси, меди
Перзашкевич JI.M., Незнанова Н.Ю., Незнанов Н.Г. Применение психодиагностических методов в ортопедической стоматологии // Заболевания челюстно-лицевой системы и их профилактика: Тезисы I съезда науч. общ. стоматологов Эстонии. Тарту, 1988, 45-46.
Раздорский В.В., Котенко М.В., Макарьевский И.Г. Субпериостальная экспресс-имплантация в лечении пациентов с адентией челюстей. Новое в стоматологии. 2010;2(166):18-22.
Тер-Погосян Е.М, Иорданишвили АК., Адаптация в ортопедической стоматологии, https://dentaltechnic.info › index.php. 1985
Трезубов В.Н. Профилактика и купирование психоэмоционального напряжения у больных на амбулаторном стоматологическом приёме // Стоматология. 1988. Т.67. №2. 85-86.
Цимбалистов А.В., Войтяцкая И.В., Петросян Л.Б. Тактика ведения больных с непереносимостью стоматических материалов // Труды V съезда стоматологической ассоциации России. М., 1999. - С. 358-361.
Agliardi E, Clerichi M, Ciancio P, Massironi D. Immediate loading of full arch fixed prostheses supported by axial and tilted implants for the treatment of edentulous atrophic mandibles. Quintessence Int. 2010;41(4):285-293.
Breustedt A. Psychological and social factors of significance to older edentulous patients. Quintessenz. 1980, Apr; 31 (4): 113-8.
Ember E, Kelemen A. - lemezes fogpotlas adaptacios zavarainak megelozese pszichologias modszerekkel, 1980, 73(2) 49-51;