ანოტაცია
ნაშრომში განხილულია მძიმე ლითონებით, კერძოდ ტყვიით გარემოს დაბინძურება და მასთან დაკავშირებული პრობლემები. გამოკვლეულია ტყვიით გამოწვეული პრობლემის მასშტაბები და განხლულია მასთან დაკავშირებული პოტენციური ზომები. ტყვია ერთ-ერთი ძლიერი ტოქსიკური ნივთიერებაა, რომელიც მოქმედებს ადამიანის ჯანმრთელობაზე, განსაკუთრებით საშიშია ბავშვებისათვის. შესწავლილია ტყვიის ზემოქმედების რისკები გარემოს, ადამიანის და ბავშვების ჯანმრთელობაზე, როგორც მთელ მსოფლიოში ასევე საქართველოშიც. განხილულია ტყვიის შემცველი პროდუქტის მოხმარება ყოფაცხოვრებაში, როგორიცაა, მშენებლობა, ელექტრონიკა, საწვავი, საღებავები, სათამაშოები, ატმოსფეროს გაბინძურება გამონაბოლქვით და სხვა. აღნიშნულია, რომ ტყვიამ შეიძლება გამოიწვიოს მნიშვნელოვანი ნეგატიური ეკონომიკური და სოციალური ზემოქმედება მოსახლეობის დონეზე. დასახულია ტყვიით გარემოს დაბინძურების შემცირების შესაძლო ღონისძიებები.
წყაროები
Collin, M. S., Venkatraman, S. K., Vijayakumar, N., Kanimozhi, V., Arbaaz, S. M., Stacey, R. G. S., Anusha, J., Choudhary, R., Lvov, V., Tovar, G. I., Senatov, F., Koppala, S., & Swamiappan, S. (2022). Bioaccumulation of lead (Pb) and its effects on human: A review. Journal of Hazardous Materials Advances, 7, 100094. https://doi.org/10.1016/j.hazadv.2022.100094
Lanphear, B. P., Rauch, S., Auinger, P., Allen, R. W., & Hornung, R. W.. (2018). Low-level lead exposure and mortality in US adults: a population-based cohort study. The Lancet Public Health, 3(4), e177–e184. https://doi.org/10.1016/s2468-2667(18)30025-2
Pichery, C., Bellanger, M., Zmirou-Navier, D., Glorennec, P., Hartemann, P., & Grandjean, P.. (2011). Childhood lead exposure in France: benefit estimation and partial cost-benefit analysis of lead hazard control. Environmental Health, 10(1), 44. https://doi.org/10.1186/1476-069x-10-44
Final review of scientific information on lead. Nairobi: United Nations Environment Programme; 2010 (https://w edocs.unep.org/handle/20.500.11822/27635,a accessed 13 April2020).
Ericson, B., Hu, H., Nash, E., Ferraro, G., Sinitsky, J., & Taylor, M. P. (2021). Blood lead levels in low-income and middle-income countries: a systematic review. The Lancet Planetary Health, 5(3), e145–e153. https://doi.org/10.1016/s2542-5196(20)30278-3
Bret Ericson, Levan Gabelaia, John Keith,Tamar Kashibadze,Nana Beraia, Lela Sturua, Ziad Kazzi. Elevated Levels of Lead (Pb) Identified in Georgian Spices. Annals of Global Health Year: 2020 Volume: 86 Issue: 1 Page/Article: 124 DOI: 10.5334/aogh.3044
Parliament of Georgia. (2020). Assessment of Lead Pollution in Georgia. Retrieved 20 February 2022, from https://info.parliament.ge/file/1/BillReviewContent/263763.
Scientific Research Center of Agriculture. (2018). Risk Assessment of Lead Prevalence in Food Report. Retrieved 20 February 2022, from:
Lead-based paint and housing renovation. In: Guidelines for the evaluation and control of lead-based paint hazards in housing. Washington (DC): United States Department of Housing and Urban Development; 2012 (https://www.hud.gov/program_offices/healthy_homes/lbp/hud guidelines,accessed13April2020).
Side events. (n.d.). Www.brsmeas.org. Retrieved November 25, 2023, from https://www.brsmeas.org/2019COPs/Sideevents/tabid/7853/language/en-US/Default.aspx
Institute for Health Metrics and Evaluation. (2019). GBD Compare. IHME, University of Washington
Agency for Toxic Substances and Disease Registry. (2020). Toxicological Profile for Lead. Atlanta, GA: U.S. Department of Health and Human Services, Public Health Service. Retrieved 20 February 2022, from: https://wwwn.cdc.gov/TSP/ToxProfiles/ToxProfiles.aspx?id=96&tid=22.
Mandal, G. C., Mandal, A., & Chakraborty, A.. (2023). The toxic effect of lead on human health. Human Biology and Public Health, 3. https://doi.org/10.52905/hbph2022.3.45
UNICEF. (2018). Multiple Indicator Cluster Survey 2018. NBS, UNICEF.
World Bank. (2019). Population ages 0-14, total. Retrieved 20 February 2022, from: https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.0014.TO
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .
საავტორო უფლებები (c) 2023 ქართველი მეცნიერები