კონსტიტუციურ-სამართლებრივი მექანიზმი ადამიანის უფლებათა დაცვისთვის: აზერბაიჯანის გამოცდილება რუსეთის, უკრაინის და საქართველოს მაგალითზე

მოცემულ სტატიაში განხილულია ადამიანის უფლებათა კონსტიტუციური გარანტიების შედარებითი-სამართლებრივი ანალიზი პოსტსაბჭოთა სივრცის ოთხ ქვეყანაში: აზერბაიჯანში, რუსეთში, უკრაინასა და საქართველოში. მიუხედავად საერთო ისტორიულ-სამართლებრივი მემკვიდრეობისა, ეს ქვეყნები განსხვავებულად უდგებიან პიროვნების უფლებებისა და თავისუფლებების რეალიზაციის საკითხს. განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა კონსტიტუციური ნორმების პირდაპირ მოქმედებას, საკონსტიტუციო სასამართლოსთან წვდომას ინდივიდუალური სარჩელების მეშვეობით და საერთაშორისო სამართლის ინტეგრაციას ეროვნულ სამართლებრივ სისტემებში. კვლევის აქტუალობა განპირობებულია ადამიანის უფლებების დაცვის მექანიზმების ეფექტიანობის გაუმჯობესების საჭიროებით აზერბაიჯანის რესპუბლიკაში. ავტორი უკრაინისა და საქართველოს წარმატებულ გამოცდილებაზე დაყრდნობით სთავაზობს აზერბაიჯანის კონსტიტუციის რეფორმირების კონკრეტულ მიმართულებებს. სტატიაში ხაზგასმულია კონსტიტუციური უფლებების პირდაპირი მოქმედების პრინციპის აღიარების, ინდივიდუალური საკონსტიტუციო სარჩელის ინსტიტუტის დანერგვის, საერთაშორისო ხელშეკრულებების როლის გაძლიერებისა და მართლმსაჯულებაზე ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფის მნიშვნელობა. გამოყენებულია ნორმატიული წყაროები და ავტორიტეტული იურისტების ნაშრომები, მათ შორის ზ. ასკეროვის, ს. ალექსეევას, ჯ. გარაჯაევის, ფ. აბდულაევის, ნ. ონოპრიენკოს და სხვათა. ეს ნაშრომი შეიძლება სასარგებლო იყოს მკვლევართათვის, კანონმდებლებისათვის და პრაქტიკოს იურისტთათვის, რომლებიც დაინტერესებულნი არიან ადამიანის უფლებათა დაცვის სამართლებრივი მექანიზმების განვითარებით პოსტსაბჭოთა ქვეყნებში.