ქისათიბის (საქართველო) დიატომიტის საბადო

ავტორები

DOI:

https://doi.org/10.52340/pajig.2024.136.04

საკვანძო სიტყვები:

ქისათიბის საბადო, დიატომიტი, ტუფი

ანოტაცია

ქისათიბის დიატომიტის საბადო აგებულია მიო-პლიოცენური ასაკის ვულკა­ნო­გე­ნებით (გოდერ­ძის წყება). წყების ზედა ნაწილში განლაგებულია დიატომიტის შემცველი 5 ფენა. დიატომიტის შემცველი ქანი, მაკროსკოპულად ნაცრისფერი, ფხვიერი, სუსტად შე­ცე­­მენ­ტებული, საშუალო მჟავიანობის ლითოკრისტალოკლასტური ფოროვანი ტუ­ფია, რომე­ლიც გვხვდება დიატომიტის თეთრი, წვრილზოლებიანი, ღია ნაცრისფერი და ნაცრის­ფე­რი სახეობის სახით. თეთრი ფერის ნიმუშები, მიკროსკოპში ერთგვაროვანია, მთლიანად წარმოდგე­ნილია მღვრიე, თითქმის იზოტროპული ოპალისებრი მასით, რო­მე­ლიც მცირე რაოდენობით შეიცავს წმინდამარცვლოვან, კრისტალურ მექანიკურ მინა­რევს (α-კრისტობა­ლი­ტი, Ca-მონტ­მო­რი­ლო­ნიტი, Ca-Na - მინდვრის შპატი). წვრილ­ზო­ლებიანი, ღია ნაცრისფერი და ნაცრის­ფერი სახე­ობები ნატეხური აგებულებისაა, ზოგ­ჯერ მათში როგორც ცალკეული მინე­რა­ლის (ძი­რი­თადად, პლაგიოკლაზი და რქა­ტყუ­არა), ასევე ქანის სხვადასხვა ზომის ჩანართები გვხვდება.  გასულ საუკუნეში, ქისათიბის დიატომიტის საბადოზე მოპოვება რო­გორც ღია კარიერული წესით, ასევე მიწისქვეშა სამთო გამონამუშევრებით მიმდინარეობდა. ნედ­ლეული, ძი­რი­­­თადად, მიეწოდებოდა საცემენტე მრეწველობას, ცემენტში ჰიდრავლი­კუ­რი დანამატი­სა­თ­ვის, ხოლო მცირე ნაწილი გამოიყენებოდა ქიმიურ მრეწველობაში. ქისა­თიბის უნიკა­ლუ­რი თვისებების მქონე დიატომიტის ასეთი არარაციონალური გა­მო­ყენება არ იყო მიზანშეწო­ნი­ლი. ჩვენ მიერ ჩატარებული კომპლექსური ლაბორატორიული და არსებული ტექნო­ლოგიური კვლევების საფუძველზე, ნათლად იკვეთება ქისათიბის დიატომიტის საბა­დოს შემადგენელი დიატომიტის თეთრი სახესხვაობის უნიკალურობა. საველე სამუშა­ო­ებით, დრონით მიღებული სურათებისა და 3D მოდელების ანალიზით დადგინდა სა­ბა­დოზე არსებული პრობლემები (ნაკარიერალების და ჩამდინარე წყლების პრობლე­მა, ჩამოქცეული შახტები და ა.შ.). მათი აღმოფხვრა კი მხოლოდ საბადოს ინვესტიციით, თანამედროვე ტექ­ნოლოგიების გამოყენებით დამუშავებისა და მიღებული პროდუქტის რეალიზებით იქნება შესაძლებელი. თეთრი დიატომიტისაგან შესაძლებელია მივიღოთ მაღალხარისხოვანი ძვირად­ღი­­რე­ბუ­­ლი პროდუქცია: საფილტრე ფხვნილები შაქრის ხსნარების, ზეთის, ხილის წვე­ნე­ბის, ღვინის, ლუდის გასაწმენდად; იგი შეიძლება წარმატებით გამოვიყენოთ მედი­ცი­ნაში გლი­ცერინის და ინსულინის გასაწმენდად, სინთეზური ბოჭკოს, ქაღალდის, რეზი­ნის, საღებავისა და სხვ. პროდუქციის წარმოებაში. დიატომიტისაგან დამზადებული პრო­­დუქცია ექსპორ­ტისთვისაც იქნება გამიზნული. ქისათიბის საბადოს რენტაბელური დამუშვება ხელს შეუწყობს ადგილობრივი მოსახლეობის დასაქმებას და რეგიონის ეკონომიკურ განვითარებას.

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.generic.usageStats.noStats##

ავტორის ბიოგრაფიები

ნათია ჩომახიძე, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

დოქტორანტი, მინერალური რესურსების ეროვნული სააგენტოს სასარგებლო წიაღისეულის მართვის დეპარტამენტის გეოლოგიური ფონდების სამმართველოს უფროსი.

ნოდარ ფოფორაძე, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

მინერალოგიურ მეცნიერებათა დოქტორი, საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის გამოყენებითი გეოლოგიის დეპარტამენტის უფროსი, პროფესორი.

წყაროები

Gamkrelidze P.D. (1964). Geology of the USSR, vol. X, Georgian USSR, Mineral Resources; Part II, Publishing House "Nedra", Moscow, 308 p.

Tvalchrelidze A. G. (2006). Minerals and Mineral Resource Base of Georgia, Publishing House "Ore and Metals", Moscow, 320 p.

Geological report on the results of geological exploration and calculation of reserves at the Kisatibi diatomite deposit in the Akhaltsikhe District of the Georgian GSSR on 1-I-1963. Georgia’s coal exploration; Akhaltsikhe Geological Exploration Party. Tbilisi, 1963.

State balance of mineral reserves (2022). "National Agency of Mineral Resources"; Tbilisi.

ჩამოტვირთვები

გამოქვეყნებული

2024-12-11

როგორ უნდა ციტირება

ჩომახიძე ნ., & ფოფორაძე ნ. (2024). ქისათიბის (საქართველო) დიატომიტის საბადო . ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ალექსანდრე ჯანელიძის სახელობის გეოლოგიის ინსტიტუტის შრომები, (136), 48–60. https://doi.org/10.52340/pajig.2024.136.04

გამოცემა

სექცია

Articles