მაკერის ტექტონიკური ზეწრის (კავკასიონი) შარირებასთან დაკავშირებული კატაკლაზის, მილონიტიზაციის და პოსტტექტონიკური მინერალიზაციის (ბლასტეზის) პროცესები
DOI:
https://doi.org/10.52340/pajig.2024.136.01საკვანძო სიტყვები:
კავკასიონი, მაკერას ზეწარი, კატაკლაზი, მილონიტიზაცია და ბლასტეზიანოტაცია
კავკასიონის სტრუქტურული ზონის იალბუზის ქვეზონის ინფრასტრუქტურაზე, დროის ინტერვალში - ტურნეულსა და გვიან ვიზეურში საუღელტეხილო ქვეზონიდან შარირებულია ბუულგენის კომპლექსის ზედა ნაწილი - მაკერის ტექტონიკური ზეწარი. მაკერის ზეწრის სტრატიფიცირებული ფრანგმეტები ერთმანეთისგან განსხვავდება მეტამორფიზმის ხარისხით, რომელიც მოიცავს მწვანე ფიქლებისა და ეპიდოტ-ამფიბოლიტური ფაციესის P-T პირობებს. ამ ფრაგმენტებმა რეგიონული მეტამორფიზმი განიცადა შარირებამდე, ბუულგენის კომპლექსში, კალედონური ფაზისის გამოვლინების დროს. კავკასიონის იალბუზის ქვეზონის კრისტალონიკუმში გვიანვარისკული მეტამორფიზმის განვითარებას სხვა ფაქტორებთან ერთად, განსაზღვრავდა მაკერის მძლავრი (2500 მ) ტექტონიკური ზეწრის გადაადგილებისას, მის საგებში განვითარებული დისიპატური სითბო და მექანიკური ფაქტორები. მაკერის ზეწრის შარირების პროცესთან დაკავშირებული მინერალების გენერაცია მიმდინარეობდა მეტამორფიზმის მწვანე ფიქლების ფაციესის ფარგლებში. მაკერის ზეწრის ინფრასტრუქტურსთან კონტაქტის ზონაში აღინიშნება მათი რეგიონული მეტამორფიზმის ხარისხის მნიშვნელოვანი განსხვავება, ინტენსიურად განვითარებული კატაკლაზის, მილინიტიზაციისა და პოსტექტონიკური კრისტალიზაციის პროცესები. მაკერის ტექტონიკური ზეწრის საგებში განვითარებულია ბლასტომილონიტების მძლავრი ზონა. ხახუნის თერმული ეფექტის ენერგია ავტოქთონში უმნიშვნელოა, ხოლო ალოქთონის ქანებში კი უფრო მაღალია. მინერალების მნიშნელოვანი გადაკრისტალება ავტოქთონში შეინიშნება მხოლოდ მის უშუალო კონტაქტში. ალოქთონის კონტაქტურ ზონაში ფართოდ არის განვითარებული გვიანვარისკული გრანიტოიდები და მათთან დაკავშირებული პოსტმაგმური გარდაქმნები. ტექტოგენეზისის ვარისკული ფაზისის დროს შარირებულმა ზოგიერთმა ფრაგმენტმა გადაადგილება განიცადა ასევე ტექტოგენეზისის პოსტვარისკული ფაზისის გამოვლინების დროსაც, სადაც მექანიკური წნეხი მნიშვნელოვნად ჭარბობდა ბლასტეზს და წარმოიქმნებოდა ტექტონიკური ბრექჩიები, კატაკლაზიტები და სხლეტვის სარკეები. მათთვის დამახასითებელია მნიშვნელოვანი მეტასომატური გარდაქმნები, ასევე სიღრმული ტიპის ბლასტომილონიტებში განვითარებული ფიქლებრიობა.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
წყაროები
Baranov G.I., Kropachev S.M. (1976). Stratigraphy, magmatism and tectonics of the Greater Caucasus at the Precambrian and Paleozoic stages of development. In the book: Geology of the Greater Caucasus. Moscow: “Nedra”, pp. 45-154 (in Russian).
Chichinadze G. (2010). About the geological structure of the Buulgen series (The Greater Cau¬casus). Proc. dedicated to 100-th birthday anniversary of G. Zaridze and N. Tatrishvili. Al. Jane¬lid¬ze Institute of Geology. New series, vol. 125, pp. 123-128.
Chikhradze G.A. (1979). Lithology of the Lower and Middle Jurassic deposits of the Southern slope of the Greater Caucasus // Proc. of Geological Institute of Acad. Scien. of the Georgian SSR. New series, issue 62. Tbilisi, "Metsniereba", 202 p.
Gamkrelidze I. (1997). Terranes of the Caucasus and adjacent areas //Bull. Acad. Sci. of Georgia. 155, N3, pp. 75-81.
Gamkrelidze I., Shengelia D., Chichinadze G. (1996). Macera Nappe in the Crys¬talline Core of the Greater Caucasus and its geological significance//Bull. Ac¬ad. Sci. of Georgia. 154. N1, pp. 84-89.
Gamkrelidze I., Shengelia D., Chichinadze G., Yuan-his Lee, Okrostsvaridze A., Beridze G., Vardanashvili K. (2020). U–Pb LA–ICP–MS dating of zoned zircons from the Greater Caucasus pre-Alpine crystalline basement: Evidence for Cadomian to Late Variscan evolution. Geologica Carpatica, 71, 3, pp. 249-263.
Gamkrelidze I.P., Shengelia D.M. (2005). Precambrian-Paleozoic regional metamorphism, grani¬to¬id magmatism and geodynamics of the Caucasus. "Nauchnyi Mir", Moscow, 460 p. (in Russian).
Korikovsky S., Shengelia D., Potapenko Yu., Somin M., Chichinadze G. (1997). The map of meta¬mor¬¬phic facies of the crys¬talline basement of the Greater Caucasus; Scale 1:200000, Tbilisi (in Russian).
Korikovsky S.P. (1973). Changes in the composition of muscovite-phengite micas during meta¬mor¬phism. In the book: Phase equilibriums and mineral formation processes. Moscow: “Nauka”, pp. 71-94 (in Russian).
Shengelia D.M. (1968). Granulite facies of the Greater Caucasus //Izv. Academy of Sciences of the USSR., Ser. geol. No. 7, pp. 23-33 (in Russian).
Shengelia D.M., Ketskhoveli D.N. (1969). Rocks of the granulite facies of the Marukhi river gorge in the North Caucasus//Bul. of Acad. of Scien. of the Georgian SSR, vol. 56, 11, pp. 133-136.
Shengelia D.M., Korikovsky S.P., Chichinadze G.L., Mgaloblishvili I.Z., Kakhadze R.G., Poporadze N.G., Somin M.L., Potapenko Yu.Ya., Ketskhoveli D. N., Okrostsvaridze A.V., Shengelia M.D., Tsutsunava T.N., Gerasimov V.Yu., Perchuk A.L. (1991). Petrology of metamorphic complexes of the Greater Caucasus. M.: "Nauka", 232 p. (in Russian).
Shengelia D.M., Mgaloblishvili I.Z. (1984). New data on chloritoid-containing rocks of the Khdestskali river gorge (Greater Caucasus)//Proc. Georgoan Polytechnic Institute. In: Geology and exploration of mineral deposits of Georgia. No. 11 (381). Tbilisi, pp. 16-21 (in Russian).
Tsutsunava T.N. (1988). Petrology of metamorphic rocks of the greenschist facies of the Main Ran¬¬¬¬ge of the Greater Caucasus and the Atsgara nappe//Thesis of a Cand. Diss., 25 p. (in Russian).
ჩამოტვირთვები
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
