ანოტაცია
ტექნოლოგიების განვითარებამ განაპირობა გარემოში ელექტრომაგნიტური ველის ფონის ზრდა. ელექტრომაგნიტური ველები ყოველთვის იყო ჩვენს გარშემო, რომელიც გამოსხივდება ემ ბუნებრივი წყაროებიდან, რომელსაც მიეკუთვნება ვარსკვლავები, მზე და სხვ. თუმცა ემ ველის წყაროებია ასევე ელექტრონული მოწყობილობები, რომელთა მიერ გამოსხივებული ველები ბუნებრივ ემ ფონს აბინძურებენ (ემ დაბინძურება). ემ დაბინძურების პრობლემა არის მნიშვნელოვანი პრობლემა, რომელსაც ადამიანები აწყდებიან განსაკუთრებით უკანასკნელი წლების განმავლობაში. უკაბელო საკომუნიკაციო მოწყობილობების მზარდი გამოყენების გამო და შესაბამისად საბაზო სადგურების რაოდენობის ზრდის გამო, აქტუალურია საკითხი მათ მიერ გამოსხივებული ემ ველების ადამიანზე ზემოქმედებით გამოწვეული ბიოლოგიური ეფექტების შესახებ. განსაკუთრებით საყურადღებო ჯგუფია ბავშვები და სუსტი ჯანმრთელობის მქონე ადამიანები. დღეისათვის არც ერთი ემ ზემოქმედებისაგან დაცვის გაიდლაინი, რომელიც საერთაშორისოდ აღიარებულია, არ ითვალისწინებს სხვა ცოცხალ ორგანიზმებზე ზემოქმედებას, გარდა ადამიანისა. თუმცა ემ ველების ზემოქმედება ფლორაზე და ფაუნაზე მნიშვნელოვანია. როგორც ცნობილია, ემ ველები, რომელიც გამოსხივდება საკომუნიკაციო მოწყობილობების მიერ დაკლასიფიცირდა, როგორც შესაძლო კანცეროგენი ადამიანისათვის. რაც გულისხმობს, რომ იგი შეიძლება იყოს მიზეზი გარკვეული კიბოს ეფექტების ადამიანში. არსებობს უსაფრთხოების რეკომენდაციები ემ ველების მავნე ზემოქმედებისაგან თავის დასაცავად, თუმცა მცირე რაოდენობით ადამიანი თუ ითვალისწინებს მას. ემ ველები უხილავია ადამიანის თვალისათვის, ამიტომ ადამიანები ვერ აღიქვამენ მას როგორც პოტენციურ საფრთხეს. აღსანიშნავია, რომ რთულია სრულად ავირიდოთ თავიდან ემ ველის ზემოქმედება, თუმცა მისი შენარჩუნება ზღვრულ მნიშვნელობებს ქვემოთ აგვარიდებს ჯანმრთელობის შესაძლო პრობლემებს. მიუხედავად უამრავი არსებული კვლევისა ამ მიმართულებით, დასმული საკითხი ჯერ კიდევ არ არის სრულად შესწავლილი ტექნოლოგიების სწრფი განვითარების გამო. ამიტომ კვლევების გაგრძელება დასმულ პრობლემატიკაზე ძალზედ მნიშვნელოვანია.
წყაროები
Redlarski G, Lewczuk B, Żak A, Koncicki A, Krawczuk M, Piechocki J, Jakubiuk K, Tojza P, Jaworski J, Ambroziak D, Skarbek Ł, Gradolewski D. The influence of electromagnetic pollution on living organisms: historical trends and forecasting changes. Biomed Res Int. 2015; 2015:234098. doi: 10.1155/2015/234098.
European Commission. Possible Effects of Electromagnetic Fields (EMF) on Human Health. Scientific Committee on Emerging and Newly Identified Health Risks (SCENIHR); 2007. (Public Health and Risk Assessment). [Google Scholar]
Szuba M., Dołowy K., Duszyński J., et al. Power Lines and Substations in Human Environment. Warsaw, Poland: Registor of PSE Operator S.A.; 2008. (Polish) [Google Scholar]
Ahlbom A., Cardis E., Green A., Linet M., Savitz D., Swerdlow A. Review of the epidemiologic literature on EMF and health. Environmental Health Perspectives. 2001;109(supplement 6):911–933. doi: 10.1289/ehp.01109s6911. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
World Health Organization. Extremely Low Frequency Fields. Vol. 238. Geneva, Switzerland: WHO; 2007. (Environmental Health Criteria Monograph). [Google Scholar]
World Health Organization. IARC Classifies Radiofrequency Electromagnetic Fields as Possibly Carcinogenic to Humans. Lyon, France: International Agency for Research Cancer; 2011. [Google Scholar]
Moon JH. Health effects of electromagnetic fields on children. Clin Exp Pediatr. 2020 Nov;63(11):422-428. doi: 10.3345/cep.2019.01494. Epub 2020 May 26. PMID: 32683815; PMCID: PMC7642138.
Choi HD, Kim N. 5G jeonjapawa inche yeonghyang. In: Proceedings of the Korea Electromagnetic Engineering Society. 2018 წელი; 29 :26–30. [ Google Scholar ]
Wertheimer N., Leeper E. Electrical wiring configurations and childhood cancer. American Journal of Epidemiology. 1979;109(3):273–284. [PubMed] [Google Scholar]
Savitz D. A., Wachtel H., Barnes F. A., John E. M., Tvrdik J. G. Case-control study of childhood cancer and exposure to 60-Hz magnetic fields. The American Journal of Epidemiology. 1988;128(1):21–38. [PubMed] [Google Scholar]
Feychting M., Kaune W. T., Savitz D. A., Ahlbom A. Estimating exposure in studies of residential magnetic fields and cancer: Importance of short-term variability, time interval between diagnosis and measurement, and distance to power line. Epidemiology. 1996;7(3):220–224. doi: 10.1097/00001648-199605000-00001. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
Feychting M., Ahlbom A. Magnetic fields and cancer in children residing near Swedish high-voltage power lines. American Journal of Epidemiology. 1993;138(7):467–481. [PubMed] [Google Scholar]
Olsen J. H., Nielsen A., Schulgen G. Residence near high voltage facilities and risk of cancer in children. British Medical Journal. 1993;307(6909):891–895. doi: 10.1136/bmj.307.6909.891. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
Verkasalo P. K., Pukkala E., Kaprio J., Heikkilä K. V., Koskenvuo M. Magnetic fields of high voltage power lines and risk of cancer in finnish adults: nationwide cohort Study. British Medical Journal. 1996;313(7064):1047–1051. doi: 10.1136/bmj.313.7064.1047. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
Cucurachi S., Tamis W. L. M., Vijver M. G., Peijnenburg W. J. G. M., Bolte J. F. B., de Snoo G. R. A review of the ecological effects of radiofrequency electromagnetic fields (RF-EMF) Environment International. 2013;51:116–140. doi: 10.1016/j.envint.2012.10.009. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
Naziroğlu M., Tokat S., Demirci S. Role of melatonin on electromagnetic radiation-induced oxidative stress and Ca2+ signaling molecular pathways in breast cancer. Journal of Receptors and Signal Transduction. 2012;32(6):290–297. doi: 10.3109/10799893.2012.737002. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
Vanderstraeten J., Verschaeve L., Burda H., Bouland C., de Brouwer C. Health effects of extremely low-frequency magnetic fields: reconsidering the melatonin hypothesis in the light of current data on magnetoreception. Journal of Applied Toxicology. 2012;32(12):952–958. doi: 10.1002/jat.2761. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/reveh-2021-0050/html?lang=en