საკვანძო სიტყვები
დაბინძურებული წყალი
დაბინძურებული ჰაერი
მასს სპეტრომეტრია
ფიტორემედიაცია
მძიმე მეტალები
როგორ უნდა ციტირება
ანოტაცია
შესავალი: ფიტორემედიაცია ეს არის ბუნებრივი პროცესი, რომლის დროსაც მცენარეები ფესვების მეშვეობით ნიადაგიდან შთანთქავენ და ინახავენ მძიმე მეტალებს (Pb,Cd, As…). ლითონების სიჭარბემ შეიძლება გამოიწვიოს ორგანიზმში სხვადასხვა დაავადების წარმოშობა. ნიადაგის დაბინძურება მძიმე მეტალებით შესაძლოა მოხდეს ავტომობილებიდან ნავთობისა და საწვავის დაღვრით. არსებობს მასპექტრომეტრიის რამდენიმე ტიპი, რომელიც შეიძლება გამოყენებულ იქნას დაბინძურებული ნიადაგის, ჰაერისა და წყლის ანალიზისთვის. ტექნიკის არჩევანი დამოკიდებულია კონკრეტულ აპლიკაციაზე და საინტერესო ანალიზებზე.
დისკუსია: პროტეოგენომიური კვლევები ხშირად განიცდის შემცირებულ მგრძნობელობას და სპეციფიკას მონაცემთა ბაზის გაბერილი ზომის გამო.შეცდომის სიხშირის გასაკონტროლებლად, პროტეოგენომიკა დამოკიდებულია სამიზნე-მოტყუების ძიების სტრატეგიაზე.
დასკვნა:ნიადაგში, ჰაერსა და წყალში შემავალი მძიმე მეტალების ქიმიური შემადგენლობის დადგენა (დაბინძურების აღმოჩენა) შესაძლებელია მასპექტრომეტრიით, უფრო ზუსტად კი გაზის ქრომატოგრაფიითა(GC-MS) და ინდუქციურად შეწყვილებული მასსპექტრომეტრიით.(ICP-MS)
წყაროები
Ben Salem, M., Affes, H., Ksouda, K., Dhouibi, R., Sahnoun, Z., Hammami, S., & Zeghal, K. M. (2015). Pharmacological Studies of Artichoke Leaf Extract and Their Health Benefits. Plant foods for human nutrition (Dordrecht, Netherlands), 70(4), 441–453.
Bayliak, M. M., Dmytriv, T. R., Melnychuk, A. V., Strilets, N. V., Storey, K. B., & Lushchak, V. I. (2021). Chamomile as a potential remedy for obesity and metabolic syndrome. EXCLI journal, 20, 1261–1286.
Khuda, F., Iqbal, Z., Zakiullah, Khan, A., & Nasir, F. (2012). Antimicrobial and anti-inflammatory activities of leaf extract of Valeriana wallichii DC. Pakistan journal of pharmaceutical sciences, 25(4), 715–719.
Shinjyo, N., Waddell, G., & Green, J. (2020). Valerian Root in Treating Sleep Problems and Associated Disorders-A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of evidence-based integrative medicine, 25, 2515690X20967323.
Pilon-Smits E. (2005). Phytoremediation. Annual review of plant biology, 56, 15–39.
Lee, J., Kaunda, R. B., Sinkala, T., Workman, C. F., Bazilian, M. D., & Clough, G. (2021). Phytoremediation and phytoextraction in Sub-Saharan Africa: Addressing economic and social challenges. Ecotoxicology and environmental safety, 226, 112864.
Kadukova, J., Manousaki, E., & Kalogerakis, N. (2008). Pb and Cd accumulation and phyto-excretion by salt cedar (Tamarix smyrnensis Bunge). International journal of phytoremediation, 10(1), 31–46.
Jomova, K., Makova, M., Alomar, S. Y., Alwasel, S. H., Nepovimova, E., Kuca, K., Rhodes, C. J., & Valko, M. (2022). Essential metals in health and disease. Chemico-biological interactions, 367, 110173.
De Miranda, B. R., Goldman, S. M., Miller, G. W., Greenamyre, J. T., & Dorsey, E. R. (2022). Preventing Parkinson's Disease: An Environmental Agenda. Journal of Parkinson's disease, 12(1), 45–68.
O'Neal, S. L., & Zheng, W. (2015). Manganese Toxicity Upon Overexposure: a Decade in Review. Current environmental health reports, 2(3), 315–328.
Brooks, J., Everett, J., Lermyte, F., Tjendana Tjhin, V., Sadler, P. J., Telling, N., & Collingwood, J. F. (2020). Analysis of neuronal iron deposits in Parkinson's disease brain tissue by synchrotron x-ray spectromicroscopy. Journal of trace elements in medicine and biology : organ of the Society for Minerals and Trace Elements (GMS), 62, 126555.
Bourassa, M. W., & Miller, L. M. (2012). Metal imaging in neurodegenerative diseases. Metallomics : integrated biometal science, 4(8), 721–738.
Jo, J., Son, Y., Lee, J., Lee, D., Shin, J. H., & Ahn, Y. G. (2022). Gas chromatography-triple quadrupole mass spectrometry as a cost-effective method for the determination of polychlorinated dibenzo-p-dioxins and furans in contaminated soils. Chemosphere, 308(Pt 2), 136286.
Tran, T. S., Dinh, V. C., Nguyen, T. A. H., & Kim, K. W. (2022). Soil contamination and health risk assessment from heavy metals exposure near mining area in Bac Kan province, Vietnam. Environmental geochemistry and health, 44(4), 1189–1202
Maciel, E. V. S., Pereira Dos Santos, N. G., Vargas Medina, D. A., & Lanças, F. M. (2022). Electron ionization mass spectrometry: Quo vadis?. Electrophoresis, 43(15), 1587–1600.
Peng, W. P., Cai, Y., & Chang, H. C. (2004). Optical detection methods for mass spectrometry of macroions. Mass spectrometry reviews, 23(6), 443–465.
Aggarwal, S., Raj, A., Kumar, D., Dash, D., & Yadav, A. K. (2022). False discovery rate: the Achilles' heel of proteogenomics. Briefings in bioinformatics, 23(5), bbac163.
Withanachchi, S. S., Ghambashidze, G., Kunchulia, I., Urushadze, T., & Ploeger, A. (2018). Water Quality in Surface Water: A Preliminary Assessment of Heavy Metal Contamination of the Mashavera River, Georgia. International journal of environmental research and public health, 15(4), 621.
Reis, M. M., Tuffi Santos, L. D., da Silva, A. J., de Pinho, G. P., & Montes, W. G. (2019). Metal Contamination of Water and Sediments of the Vieira River, Montes Claros, Brazil. Archives of environmental contamination and toxicology, 77(4), 527–536.
Qiao, Y., Hou, H., Chen, L., Wang, H., Jeyakumar, P., Lu, Y., Cao, L., Zhao, L., & Han, D. (2022). Comparison of Pb and Cd in wheat grains under air-soil-wheat system near lead-zinc smelters and total suspended particulate introduced modeling attempt. The Science of the total environment, 839, 156290.
ქურციკიძე მ. გაეროს ბავშვთა ფონდი (UNICEF). „საქართველოს უკვე აქვს ადამიანის ჯანმრთელობაზე მოქმედი ქიმიურ რისკ-ფაქტორთა კვლევის სრულად აღჭურვილი ლაბორატორია“.(2021)