კონცეპტუალიზაციის პროცესის შესწავლის ძირითადი მიმართულებები
DOI:
https://doi.org/10.52340/lac.2022.939საკვანძო სიტყვები:
კონცეპტუალიზაცია, დინამიური, ონტოლოგიური, ვერბალერი, არავერბალურიანოტაცია
სტატიაში განხილულია ლინგვისტური კონცეპტუალიზაციის პროცესის კვლევის აქტუალობა, კონცეპტუალიზაციის როგორც ლინგვისტური ცნების რაობა და ის ძირითადი პრობლემატიკა, რომელიც მეცნიერთა განსაკუთრებულ ინტერესს იწვევს. თანამედროვე ლინგვისტიკაში კონცეპტუალური დონის არსებობა საყოველთაოდ აღიარებულია, თუმცა აზრთა სხვადასხვაობა ეხება მისი სტატუსის განსაზღვრის საკითხს. ნაშრომში ნაჩვენებია განსხვავებული შეხედულებები კონცეპტუალური დონის სტატუსთან დაკავშირებით; საუბარია მის შინაარსზე და დონეებზე; გამოყოფილია ფუნდამენტური კონცეპტები და ხაზგასმულია მათი გამოყენება კონცეპტუალურ სისტემაში. კონცეპტუალიზაცია განხილულია, როგორც ორმხრივი მოვლენა: როგორც ადამიანის მიერ ინფორმაციის კოგნიტური გადამუშავების დინამიკური პროცესი, რომელიც აკავშირებს ერთმანეთთან გარესამყაროს, ადამიანის შინაგან სამყაროს და ენობრივ სურათს; და როგორც შედეგი - კონცეპტების სახით სტრუქტურირებული სამყაროს სურათი. ნაშრომში დახასიათებულია კონცეპტუალიზაციის პროცესის მთავარი თვისებები: მისი ინჰერენტული, ანუ არსობრივად დინამიური [ლანგაკერი] და ონტოლოგიური [რუზინი] ბუნება. სწორედ ეს მახასიათებლები განსაზღვრავენ კონცეპტების არამდგრად, მოქნილ ბუნებას, ვერბალური და არავერბალური კონცეპტუალური შინაარსის არსებობას. ნაშრომში განხილულია აგრეთვე კონცეპტუალური სისტემის არაერთგვაროვნება, რაც იმაში გამოიხატება, რომ მის ცალკეულ მონაკვეთებს განსხვავებული მნიშვნელობა აქვთ საერთო სტრუქტურაში.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
წყაროები
Болдырев Н.Н. Функциональная категоризация английского глагола: дис. ... д-ра филол. наук. - СПб., 1995.
Болдырев Н.Н. Когнитивная семантика. - Тамбов, 2000.
Верньо Ж. К интегративной теории представления // Иностранная психология. - М., 1995. -Т . 3, № 5. - С. 9-17.
Кубрякова Е.С. Язык и знание: На пути получения знаний о языке: Части речи с когнитивной точки зрения. Роль языка в познании мира. - М.: Языки славянской культуры, 2004.
Кубрякова Е. С. Человеческий фактор в языке: Язык и порождение речи. М.: Наука, 1991. 239 с.
Langacker R.W. Concept, Image, and Symbol: the Cognitive Basis o f Grammar. - Berlin; N.Y.: Mouton de Gruyter, 1990. - 383 p.
Лакофф Дж. Женщины, огонь и опасные вещи: Что категории языка говорят нам о мышлении. - М.: Языки славянской культуры, 2004.
Позднякова Е М. Концептуальная организация производного слова // Когнитивная семантика: Мат-лы Второй международной школы-семинара по когнитивной лингвистике. - Тамбов, 2000. - Ч. 2. - С. 23-27.
Рузин И Г. Возможности и пределы концептуального объяснения языковых фактов // Вопросы языкознания. - 1996, № 5. - С. 39-50.
Talmy L. 2000. Toward a cognitive semantics. Vol. 1 // Cambridge.: MIT press, 2000. Cambridge (Mass), L.: A Bradford Book, The MIT Press.
Фесенко Т. А. Реальный мир и ментальная реальность: парадигмы взаимоотношений. Тамбов: Изд-во ТГУ им. Г. Р. Державина, 1999. 247 с.
Jackendof R. Semantics and Cognition. - Cambridge, M.A.: The MIT Press, 1984.
ჩამოტვირთვები
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
