XIX საუკუნის საქართველოს საზოგადოებრივ-პოლიტიკური მდგომარეობის ასახვა ენის ფუნქციონირებაზე

XIX საუკუნის საქართველოს საზოგადოებრივ-პოლიტიკური მდგომარეობის ასახვა ენის ფუნქციონირებაზე

ავტორები

  • თამარ წულაია აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტი image/svg+xml

DOI:

https://doi.org/10.52340/lac.2024.09.64

საკვანძო სიტყვები:

ენის ეკოლოგიური გარემო, ლინგვისტური იმპერიალიზმი, ლინგვისტური კოლონიალიზმი, ენის სოციალური სტატუსი, ენის სიცოცხლისუნარიანობა

ანოტაცია

The presented paper analyzes the nature and extent of the influence of the socio-political situation of the country on the functioning of the Georgian language under the condition of Russian colonialism. It explains how the colonial regime changes the ecological environment of the language, which can be referred to by terms such as "linguistic imperialism" and "linguistic colonialism;" how a completely new linguistic space is formed in the country, namely, a linguistic hierarchy, the upper level of which is occupied by the language of the colonizer, and the lower level is the local language with significantly reduced areas of use; how consistently the social status of the colonial language is decreasing in the conditions of the increasing social status of the dominant language, and therefore its viability is threatened.

Using Joshua Fishman's theoretical framework determining the viability of the language, the paper outlines the areas of functioning the Georgian language in the analyzed period, and according to Louis Calvet's theory, Russian linguistic colonialism is evaluated as "vertical" of nature, because it was characterized by social diffusion. In fact, it could not move to the second stage - "horizontal", because it was concentrated in the capital and other cities and did not include the rural population, that is, the limits of its geographical spread could not be increased.

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.generic.usageStats.noStats##

წყაროები

გიგაშვილი, ქეთევან, გოცირიძე, გიორგი. (რედ.). (2021). ქართველ მეცნიერ-ისტორიკოსთა ეპისტოლური მემკვიდრეობა, ტომი II, ზაქარია ჭიჭინაძე, თევდორე ჟორდანია, გამომცემლობა „უნივერსალი“, თბილისი.

გიგაშვილი, ქეთევან, ნინიძე, მარიამ. (რედ.). 2012. XIX-XX საუკუნეების ქართველ მწერალთა ეპისტოლური მემკვიდრეობა, ტომი II, გრიგოლ ორბელიანი, ნაწილი I, გამომცემლობა „საარი“, თბილისი.

გიგაშვილი, ქეთევან, ნინიძე, მარიამ. (რედ.). 2011. XIX-XX საუკუნეების ქართველ მწერალთა ეპისტოლური მემკვიდრეობა, ტომი I, ალექსანდრე ჭავჭავაძე, სოლომონ დოდაშვილი, ნიკოლოზ ბარათაშვილი, გამომცემლობა „უნივერსალი“, თბილისი.

ჭავჭავაძე, ილია. (1880). „ქართული ენა სასამართლოებში“: „დროება“, #135, 27 ივნისი.

ჭავჭავაძე, ილია. (2012). თხზულებანი. ტომი XVII. დეპისტოლური მემკვიდრეობა. „ილიას ფონდი“, თბილისი.

ჭავჭავაძე, ილია. 1927. თხზულებანი, ტ. VI, თბილისი.

ჭავჭავაძე, ილია. (1863). „შინაური ამბები“: „საქართველოს მოამბე“, #1.

Calvet, Louis-Jean. (1987). La guerre des Langues. Paris: Payot.

Farrel, Corcoran. (1994). Linguistic colonialism and the survival of subaltern languages: english and irish. Javnost (Ljubljana), letnik 1, številka 3, pp. 55-65. URN:NBN:SI:DOC-DLYAAD20 from http://www.dlib.si

Fishman, J. A. (1972). The Sociology of Language: An Interdisciplinary Social Science Approach to Language in Society. Rowley USA: Newbury House Publishers.

Migge, Bettina, and Léglise, Isabelle. (2007). Handbook of Language and Communication: Diversity and Change, De Gruyter Mouton.

ჩამოტვირთვები

გამოქვეყნებული

2024-03-04

როგორ უნდა ციტირება

გამოცემა

სექცია

სტატიები
Loading...