არაბულ-სპარსული წარმოშობის მცენარეთა სახელები სულხან-საბა ორბელიანის „ლექსიკონი ქართულის“ მიხედვით (7)

არაბულ-სპარსული წარმოშობის მცენარეთა სახელები სულხან-საბა ორბელიანის „ლექსიკონი ქართულის“ მიხედვით (7)

ავტორები

  • სოფიო იმედაძე აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტი image/svg+xml
  • მაია შიშინაშვილი აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტი image/svg+xml

DOI:

https://doi.org/10.52340/lac.2024.09.23

საკვანძო სიტყვები:

სულხან-საბა ორბელიანი, „ლექსიკონი ქართული“ მცენარეთა სახელები, არაბული ენა, სპარსული ენა

ანოტაცია

There is a vocabulary of oriental origin, the plant names that are sorted by the author, next to the word according to species (tree, grass, flowers) in Sulkhan-Saba Orbeliani’s "Georgian Vocabulary".

As with other lexical units, Sulkhan-Saba points to the origin of different plants (Persian, Arabian, Tatar, not Georgian, other language, etc.), some are left without reference and the author considers them as a Georgian word.

The aim of the work is to identify the names of Arab-Persian origin plants in Sulkhan-Saba Orbeliani’s "Georgian Vocabulary", to indicate their etymological origin and ways of settlement in Georgian language.

This paper is the seventh part of our study. The names of plants beginning with the letters of the Georgian alphabet “t-gh”, which are confirmed by the Eastern, in particular, Arabic-Persian etymology.

In this regard we will study Georgian-Eastern linguistic relations. All lexical items will be checked in the etymological dictionaries of the respective languages and dialects, we will determine and use the phonetic regularities that are bases of the phonetic conclusions of the vowels and consonants between the words of the unrelated languages.

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.generic.usageStats.noStats##

წყაროები

აბულაძე ილ. (1973). ძველი ქართული ენის ლექსიკონი (მასალები). თბილისი: გამომცემლობა „მეცნიერება”.

აბულაძე ილ. (1938). „ვისრამიანი“, ალ. ბარამიძის, პ. ინგოროყვას და კ. კეკელიძის რედაქციით. ლექსიკონი ი. აბულაძის. თბილისი: გამომცემლობა „სახელგამი“.

აბულაძე იუსტ. (1916). შაჰ-ნამეს ანუ მეფეთა წიგნის ქართული ვერსიები. ტექსტი გამოსცა და წინასიტყვაობა დაურთო იუსტ. აბულაძემ. ტბილისი: გამომცემლობა „ქართლი“.

ალ–ვასიტი (2004) – المعجم الوسبط الطبعة الرابعة مكتب الشروق الدولية

ალ-თუნჯი( 1988) التونجي م. (1988). معجم المعربات الفارسية في اللغة العربية. دمسق:

ბაგრატიონები დავით და იოანე (1967). ლექსიკოგრაფიული ნაშრომები. ტექსტი გამოსაცემად მოამზადა, გამოკვლევა და საძიებლები დაურთო ლილი ქუთათელაძემ. თბილისი: გამომცემლობა „მეცნიერება“

ბაგრატიონი თ. (1979). წიგნნი ლექსიკონნი, “მეცნიერება”. თბილისი.

ბაგრატიონი ი. (ბატონიშვილი) 1986 - საბუნებისმეტყველო განმარტებითი ლექსიკონი - ტექსტი გამ. მოამზადეს თინა ენუქიძემ და ნანა კიკნაძემ; საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემია, თბილისი, „მეცნიერება“, 1986.

ბარანოვი ხ. (1984): Арабско-русский словарь, „Издатель русский язык”. Москва.

გირგასი ვ.ფ. (2006): Арабско-русский словарь к корану и хадисам, М-СП,2006, „ДИЛЯ” Москва.

გორგიჯანიძე, ფ. (1941). ქართულ–არაბულ–სპარსული ლექსიკონი. გამოსცა ვ. ფუთურიძემ. თბილისი: საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის გამომცემლობა.

დეჰხოდა ა. (1342) دهخدا علی اکبر، لغت نامه دهخدا، موسسه انتشارات دانشگاه تهران، 1342.

ენსაფფური ღ. (1377) - انصاف پور غلامرضا، کامل فرهنگ فارسی (یا فرهنگ دری برای ملل ایرانی: تاجیک، افغان، خوارزم، فارسی زبانان از بنگال و هند و پاکستان تا قفقاز و آسیای غربی کرد). تهران. 1377

„ვეფხისტყაოსნის” მასალები - საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის ქართული ლიტერატურის ინსტიტუტთან არსებული “ვეფხისტყაოსნის” აკადემიური ტექსტის დამდგენი კომისიის სალექსიკონო ფონდი.

იადიგარ–დაუდი (1938). ლადო კოტეტიშვილის წინასიტყვაობითა და გამოკვლევით. თბილისი: „საქ. ბიომედგამი“

კობიძე დ. (1983). შაჰ-ნამეს ქართული ვერსიების მესამე ტომის ლექსიკონი, ქართულ-სპარსული ლიტერატურული ურთიერთობანი. ტ. I, თბილისი: „თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა“

ლეინი ე.ვ. (1865-1893): Lane E.W., Arabic-English Lexicon,”Frederick Ungar Publishing Co.” New-York.

ლეკიაშვილი ვ. (1992): ორიენტალიზმები ქართულში, საკანდიდატო დისერტაცია, თბილისი

„მამათა ცხოვრებანი” 1975 – ბრიტანეთის მუზეუმის ქართული ხელნაწერი XI საუკუნისა. ტექსტი გამოსაცემად მოამზადა, გამოკვლევა და ლექსიკონი დაურთო ვახტანგ იმნაიშვილმა. თბილისი: თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა

მაყაშვილი ალ. (1961). ბოტანიკური ლექსიკონი. მცენარეთა სახელწოდებანი. თბილისი: გამომცემლობა „საბჭოთა საქართველო”.

მოინი მ. ა. (1966): M.A. Mo’in, Persian Dictionary, Tehran, “Amir qabir”.

მოინი მ. (1375) – معین، محمد. فرهنگ فارسی (متوسط). مؤسسه انتشارات امیر کبیر. تهران.1375

ნეიმანი ალ., – ქართულ სინონიმთა ლექსიკონი

ომიდი ჰ. 1389 – عمید حسن، فرهنگ فلرسی عمید، انتشارات مجید، 1389.

ოსმალურ – თურქული ლექსიკონი (2007). Osmanlı Türkçesi Sûzlüğü. Ankara: Beşinei Basım

რუბინჩიკი იუ. ა. (1964): Рубинчик Ю. А.Персидско-русский словарь, I, II, изд. ,,Русский язык,, Москва

სულხან-საბა ორბელიანი, „ლექსიკონი ქართული“, ტ.I , II, თბილისი 1991 და 1993: “მერანი”.

“ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი”ტ. I- VIII (პროფ. არნ.ჩიქობავას საერთო რედაქციით), თბილისი 1950-64:”საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის გამომცემლობა”.

ქანანელი (1940). უსწორო კარაბადინი. ტექსტი დაამუშავა და წინასიტყვაობა დაურთო ექ. ლ. კოტეტიშვილმა. თბილისი: „საქმედგამი“

ქილილა და დამანა (1940). „ქილილა და დამანა“ სპარსულიდან თარგმნილი მეფე ვახტანგ მეექვსისა და სულხან-საბა ორბელიანის მიერ. ტექსტი დაადგინა, შესავალი, კომენტარები და ლექსიკონი დაურთო მაგალი თოდუამ. თბილისი: გამომცემლობა: „მერანი“

ჩუბინაშვილი დ. (1984): ქართულ-რუსული ლექსიკონი, სასტამბოდ მოამზადა და წინასიტყვაობა დაურთო ა. შანიძემ, “საბჭოთა საქართველო”. თბილისი.

ჩუბინაშვილი ნ. (1971–73) – „რუსულ-ქართული ლექსიკონი“ (ალ.ღლონტის რედაქციითა და წინასიტყვაობით), ტ.I-II, თბილისი: „საბჭოთა საქართველო“

„წიგნი სააქიმოჲ” (1936). კოტეტიშვილი ლ. (1936). „მედიცინა ძველ საქართველოში XIII საუკუნე”. თფილისი: სახელმწიფო გამომცემლობა, სამედიცინო სექტორი.

ჯონსონი (1852) - Jonson F. (1852), A Dictionary Persian, Arabic and English. London: Published under the Patronage of the Honourable East-india company.

ჩამოტვირთვები

გამოქვეყნებული

2024-03-03

როგორ უნდა ციტირება

იმედაძე ს., & შიშინაშვილი მ. (2024). არაბულ-სპარსული წარმოშობის მცენარეთა სახელები სულხან-საბა ორბელიანის „ლექსიკონი ქართულის“ მიხედვით (7). ენა და კულტურა, 9, 124–130. https://doi.org/10.52340/lac.2024.09.23

გამოცემა

სექცია

სტატიები
Loading...