დაზვერვის საქმიანობისა და ლობირების თეორიულ-მეთოდური ასპექტები
სადაზვერვო საქმიანობას ისეთივე ღრმა ისტორიული ფესვები გააჩნია, როგორიც კაცობრიობის განვითარებას. მან უსაფრთხოების უზრუნველყოფის ფუნქცია შეიძინა ჯერ კიდევ პირველ სახელმწიფო წარმონაქმნთა ურთიერთობებში, როდესაც ერთმა სოციალურმა ჯგუფმა მეორეზე ძალაუფლების განზოგადება და მასზე კონტროლის მოპოვება განიზრახა. უძველეს ცივილიზაციებში ვხვდებით პირველ სახელმწიფოთა ურთიერთობებს, რომელიც ხასიათდებოდა სადაზვერვო საქმიანობის ნიშნების შემცველი მოქმედებებით. ეს უკანასკნელი გამოხატული იყო ომისა თუ მშვიდობის პერიოდში მოწინააღმდეგის შესაძლებლობების, განზრახვების შესახებ დროული და სრულყოფილი ინფორმაციის მოპოვების მცდელობით. სანდოობით გამორჩეულ ინფორმაციაზე დაყრდნობით უძველეს სახელმწიფოებს პოლიტიკურ, ეკონომიკურ თუ სამხედრო მიმართულებებზე ლავირების საშუალება ეძლეოდათ. გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში, სადაზვერვო საქმიანობის შედეგად მოპოვებული ინფორმაციის გათვალისწინება, საერთაშორისო ასპარეზზე თვითგადარჩენის, შემდგომ კი დომინაციის საწინდარი გახდა. სადაზვერვო საქმიანობის საფარქვეშ, საუკუნეების განმავლობაში იხვეწებოდა ინფორმაციული ომის მეთოდები. ეს საქმიანობა სახელმწიფოებს საშუალებას აძლევდა ჰეგემონის სტატუსის მოსაპოვებლად ერთმანეთის წინააღმდეგ გამოეყენებინათ ბრძოლის ისეთი მეთოდები, როგორიცაა დეზინფორმაცია, პროპაგანდა, ლობირება და სხვა. მიუხედავად იმისა, რომ ტერმინი „ლობიზმი“ პირველად მე-20 საუკუნეში გაჟღერდა, ლობისტური საქმიანობის ნიშნებს ჯერ კიდევ ანტიკურ პერიოდში ვხვდებით, რაც იმაზე მიანიშნებს, რომ ლობიზმი უძველესი პერიოდიდან დღემდე ხასიათდება სადაზვერვო მოწყვლადობით. თანამედროვე საერთაშორისო ურთიერთობებში მიმდინარე პროცესების ანალიზი აჩვენებს, რომ სადაზვერვო და ლობისტური საქმიანობის სინთეზმა, ანუ სადაზვერვო ხასიათის ლობიზმმა ახალი შესაძლებლობების კარი გაუღო სახელმწიფოებს. მაღალგანვითარებული სახელმწიფოები, რომლებსაც სადაზვერვო საქმიანობის ეს მიმართულება მეცნიერულ დონეზე აქვთ აყვანილი, ნაკლები დანახარჯებით ახერხებენ სასურველი მიზნების მიღწევას და საერთაშორისო ასპარეზზე დომინირებას. მოვლენების მსგავსი სცენარით განვითარებამ, სადაზვერვო ხასიათის ლობიზმი, გარდამავალი სტატუსის მქონე სახელმწიფოების ეროვნული უსაფრთხოების სისტემებისთვის, ერთ-ერთ მნიშვნელოვან გამოწვევად აქცია. მასთან გამკლავება, როგორც მყარი სადაზვერვო, ისე კონტრსადაზვერვო სამსახურების აქტიური და წარმატებული საქმიანობით არის შესაძლებელი.
Downloads
Metrics
D. Kukhalashvili, T. Endeladze, O. Somkhishvili "Aspects of information warfare and lobbying, intelligence and counter-intelligence activities", Technical University Publishing House, Tbilisi 2021 pp. 36-43.
D. Kukhalashvili, O. Somkhishvili, " The Intelligence Character of International Sanctions and Lobbying", Tbilisi 2022, pp. 17-23.
Ernesto Dal Bó, Pablo Hernández-Lagos, Sebastián Mazzuca, “The Paradox of Civilization: Preinstitutional Sources of Security and Prosperity” University of California, American Political Science Review 2021, pp. 4–9.
D. Mchedlidze, "Information war" 22.10.2009, http://www.media.ge/ge/portal/news/26362/ (verified on 10.11.22).
Shafritz, J. M. „The dictionary of public policy and administration. Boulder“, Colo: Westview Press, 2004, pp.125-127.
N. (Nigel) Van den Berg, “The Armenian Lobby in the US: The Successes (and Limitations) of the Grassroots Approach”, radboud university 2017, pp. 9-13.
Ismayil Maharramov, “The Role of Armenian Lobby in US Foreign Policy Decision Making of Recognizing the Armenian Genocide”, Policy Memo, 2021, pp. 2-5.
Julien Zarifian, „The Armenian-American Lobby and Its Impact on U.S. Foreign Policy“, 2014, pp. 7-15.
Robert C. Lieberman, „The "Israel Lobby" and American Politics“ Vol. 7, No. 2, 2009, pp.235.
John Mearsheimer, Stephen Walt, „The Israel Lobby“, Vol. 28 No. 6.23 March 2006, pp. 9-11.
Sadek Meriem Dalila, „The American Jewish Lobby’s Method of Influence on American Politics“, Vol: 11 No :01, 2022, pp. 457-459.
Stefanie Weil, „Lobbying and Foreign Interests in Chinese Politics“, 2017, pp. 3-8.
Joyce Mao, “Asia First No Such Thing: The China Lobby- ", June 2015, pp. 44
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .
