საკვანძო სიტყვები
სამედიცინო პერსონალი
რადიაცია
კონტროლი
რადიოლოგია
ტექნოლოგიები
სამეცნიერო კვლევა
კლინიკური პრაკტიკა
როგორ უნდა ციტირება
ანოტაცია
კლინიკურ პრაკტიკაში მაიონებელი გამოსხივება საკმაოდ აქტიურად გამოიყენება. იგი წარმოადგენს საფუძველს დიაგნოსტიკური თუ პრევენციული რადიოლოგიისა, თუმცა სამედიცინო პერსონალი, რომელიც მუდმივად არის აღნიშნული რადიაციული ფონის გავლენის ქვეშ, იმყოფება დიდი საფრთხის წინაშე, განუვითარდეს სხვა და სხვა მწვავე თუ ქრონიკული პათოლოგიები, როგორებიცაა: ავთვისებიანი სიმსივნეები, ქრონიკული დერმატიტი, ჰიპერთირეოიდიზმი და სხვა. კლინიკურ პრაქტიკაზე დაყრდნობით, დასხივების ყველაზე მაღალი რისკის ქვეშ „საშუალო მედპერსონალია“, რომელთაც პირადი ხანგრძლივი კონტაქტი უწევთ პაციენტებთან, რომლებიც იტარებენ სხვადასხვა დიაგნოსტიკურ თუ თერაპიულ რადიოლოგიურ პროცედურას. გამოსხივების გავლენით, ოქსიდაციის ხარჯზე, ზიანდება დნმ, რასაც მოსდევს კარცენოგენეზი, ქრომოსომების არასტაბილობა და სხვა. ისტორიულად მაიონებელი გამოსხივების გავლენის კონტროლი ჯერ კიდევ მე-20 საუკუნის დასაწყისში დაიწყო, როდესაც რადიოლოგიური ტექნოლოგიების გავლენა გაცილებით საზიანო იყო, დღეისათვის მსოფლიოს, როგორც წამყვან ქვეყნებში, ასევე საქართველოშიც არსებობს შესაბამისი კანონი, რომელიც ავალდებულებს კლინიკებს შექმნას უსაფრთხო გარემო სამუშაოდ, ხოლო სამედიცინო პერსონალს მოუწოდებს თავდაცვისთვის განკუთვნილი აღჭურვილობების გამოყენებისაკენ. მოუხედავად ამისა რამდენად კონტროლდება ეს პროცესი, ნამდვილად, ეჭვქვეშ დგას. სწორედ ამაზე მეტყველებს სტატისტუკური მონაცემები დაავადებული სამედიცინო პერსონალის შესახებ. შეიძლება ითქვას, რომ დღეს, როდესაც სამედიცინო (და არამარტო) ტექნოლოგიებს უდიდესი რევოლუცია აქვს გავლილი, მაიონებელი გამოსხივების ზემოქმედება სამედიცინო პერსონალზე ისეთივე დიდი პრობლემაა, როგორც მე-20 საუკუნის დასაწყისსში და საჭიროებს განსაკუთრებულ ყურადღებას.
წყაროები
Gerrit J. Kemerink,corresponding author Jos M. A. van Engelshoven, Kees J. Simon, Gerhard Kütterer, and Joachim E. Wildberger. (2015, December 29). Early X-ray workers: an effort to assess their numbers, risk, and most common (skin) affliction. Retrieved April 2016, from National LIbrary Of Medicine: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4805624/
Martha S. Linet,a,1 Kwang Pyo Kim,b Donald L. Miller,c Ruth A. Kleinerman,a Steve Simon,a and Amy Berrington de Gonzaleza. (210 წლის 8 September). Historical Review of Cancer Risks in Medical Radiation Workers. დაბრუნებული 2014 წლის 15 July, PubMed: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4098897/?fbclid=IwAR2U5H0cjD9xge7LZoWuV XWhjt1qqVh2c0o0e4remsyQA3wQCCY7i652-qk#!po=15.7534-დან
{3}
For Regulatory Reform. washington: Nuclear Regulatory Comission. Gottfried KLD, Penn G. (1996). Radiation In Medicine: A Need
Laura A. Stokowski, R. M. (2014, January 14). The Risky Business of Nursing. Retrieved from Medscape: https://www.medscape.com/viewarticle/818437_6?reg=1
ბურკაძე, გ. ; ტურაშვილი, გ. (2010). ზოგადი პათოლოგიის საფუძვლები. თბილისი: ზეკარი.
Durovic B., Spasic-Jokic V., Durovic B. (2008). Influence of occupational exposure to low-dose ionizing radiation on the plasma activity of superoxide dismutase and glutathione level. Vojnosanit. Pregl. , 613- 618.
ვ.ყიფიანი. (2014). ზოგადი პათოფიზიოლოგია. თბილისი.
Abbey Hyde, Barbara Coughlan, Corina Naughton, Josephine Hegarty, Eileen Savage. Jennifer Grehand, Eoin Kavanagh, Adrian Moughtye, Jonathan Drennan. (2016). Nurses’, physicians’ and radiographers’ perceptions of the safety of a nurse prescribing of ionising radiation initiative: A cross-sectional survey. International Journal of Nursing Studies , 21-30.
(2013, December 31). Retrieved from საქართველოს მთავრობის დადგენილება №438: https://eiec.gov.ge/Home.aspx/Documents/ViewFile/564
(NRC), N. R. (n.d.). Occupational Safety and Health Administration. Retrieved from United States Department OF Labour.
Nicholas Frane; Adam Bitterman. (2022). Radiation Safety and Protection. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing.
ვეფხვაძე ნ. (1995)
მაიონებელი გამოსხივების მცირე დოზების ზემოქმედებით ორგანიზმში გამოწვეული ზოგიერთი ცვლილება, მოსალოდნელი მავნე ეფექტების პროგნოზირება და სათანადო პროფილაქტიკური ღონისძიებების შემუშავება - თბილისი -1995, სადისერტაციო მაცნე.