ვარდნა გერიატრიულ პოპულაციაში: ეპიდემიოლოგია და პრევენცია
DOI:
https://doi.org/10.52340/jecm.2022.727საკვანძო სიტყვები:
Fall, risks of fall, epidemiology of fall, prevention of fallანოტაცია
სტატიაში განხილულია ვარდნა, როგორც საზოგადოებრივი ჯანდაცვის მნიშვნელოვანი პრობლემა. ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, ყოველწლიურად ადგილი აქვს ვარდნის დაახლოებით 37.3 მილიონ შემთხვევას, რომელსაც სჭირდება სამედიცინო მომსახურება. ადამიანის ასაკი წარმოადგენს ვარდნის რისკის განმაპიროებებელ ერთ-ერთ ძირითად ფაქტორს. საზოგადოების ,,დაბერების’’ ტენდენციის პარალელურად ასაკოვანი ადამიანების რიცხვი სულ უფრო და უფრო მატულობს, შესაბამისად იზრდება ამ კონტიგენტში ვარდნისა და ვარდნით გამოწვეული ტრავმული დაზიანებების რაოდენობა.განვითარებულ ქვეყნებში 65 წლისა და უფროსი ასაკის მოსახლეობაში ვარდნის ეპიდემიოლოგიური მახასიათებლების შესწავლას განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა, რადგან მტკიცებულებაზე დაფუძნებით შესაძლებელია სპეციალურად სამიზნე ჯგუფისთვის სხვადასხვა სახის პრევენციული ღონისძიებების დაგეგმვა და განხორციელება, ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესების მიმართულებით რელევანტური რეკომენდაციების შემუშავება.მიუხედავად იმისა, რომ ვარდნა არის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული გერიატრიული სინდრომი, რომელიც საფრთხეს უქმნის ასაკოვანი ადამიანების დამოუკიდებლად ცხოვრებას და დაკავშირებულია არა მხოლოდ სამედიცინო, არამედ სოციალურ და ეკონომიკურ ასპექტებთან, ვარდნის ეპიდემიოლოგიური მონაცემები არ არის სათანადოდ შესწავლილი განვითარებად ქვეყნებში, მათ შორის საქართველოში.აქედან გამომდინარე, საქართველოში ვარდნით გამოწვეული ტრავმული დაზიანებების შემცირებისთვის მეტად მნიშვნელოვანია სათანადო ეპიდემიოლოგიური კვლევების ჩატარება, ყველაზე მნიშვნელოვანია რისკ-ფაქტორების გამოვლენა, საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლება და სათანადო პრევენციული ღონისძიებების შემუშავება და განხორციელება.
Downloads
წყაროები
Jing Wen Goh, Devinder Kaur Ajit Singh, Normala Mesbah, Anis Afifa Mohd Hanafi & Adlyn Farhana Azwan Fall awareness behaviour and its associated factors among community dwelling older adults. 2021.
Nirmala Gamage, Nirmala Rathnayake and Gayani Alwis. Knowledge and Perception of Falls among Community Dwelling Elderly: A Study from Southern Sri Lanka. Curr Gerontol Geriatr Res. 2018; 2018: 7653469.
Yamazaki Y, Hayashida CT, Yontz V. Insights about Fall Prevention of Older Adults in the State of Hawai’i. Hawaii J Med Public Health. 2017;76(1):3–8.
Anamica Batra, Timothy Page, Michael Melchior, Laura Seff, Edgar Ramos Vieira, Richard C. Pal Factors associated with the completion of falls prevention program Health Education Research, Volume 28, Issue 6, December 2013, Pages 1067–1079.
Gillespie LD, Robertson MC, Gillespie WJ, Sherrington C, Gates S, Clemson LM, Lamb SE. Interventions for preventing falls in older people living in the community. Cochrane Database Syst Rev. 2012;9:CD007146.
Skalska A. i in. Upadki i ich następstwa w populacji osób starszych w Polsce. W: Mossakowska M, red. Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Wyd. 1. Poznań 2012 r.
Hartholt KA, van der Velde N, Looman CW et al. Trends in fall-related hospital admissions in older persons in the Netherlands. Arch Intern Med. 2010; 24;170(10):905-11.
Anena E., Muchane E. A General Perspective of Falls Amongst The Elderly [Thesis] 2012.
Pitchai P, Dedhia H, Bhandari N, Krishnan D, D’Souza NJ, Bellara J. Prevalence, risk factors, circumstances for falls and level of functional independence among geriatric population - A descriptive study. Indian J Public Health. 2019;63(1):21.
Centers for Disease Control and Prevention, Falls among Older Adults: An Overview’ 2012. ხელმისაწვდომია ლინკზე: http://www.cdc.gov/homeandrecreationalsafety/falls/adultfalls.html.
SmithML, Ory MG, Ahn S, et al. Successful falls prevention programming for older adults in Texas: rural-urban variations, J Appl Gerontol, 2012, vol. 31 (pg. 3-27)
Stevens JA, Phelan EA. Development of STEADI: A fall prevention resource for health care providers. Health Promot Pract. 2013 Sep;14(5):706–714.
Klein D, Rapp K, Kupper M, Becker C, Fischer T, Buchele G, Benzinger P. A population-based intervention for the prevention of falls and fractures in home dwelling people 65 years and older in South Germany: protocol. JMIR Res Protoc. 2014;3(1):e19
Booth V, Hood V, Kearney F. Booth V, et al. Interventions incorporating physical and cognitive elements to reduce falls risk in cognitively impaired older adults: a systematic review. JBI Database System Rev Implement Rep. 2016 May;14(5):110-35.
Altorfer P, Adcock M, de Bruin ED, Graf F, Giannouli E. Altorfer P, et al. Feasibility of Cognitive-Motor Exergames in Geriatric Inpatient Rehabilitation: A Pilot Randomized Controlled Study. Front Aging Neurosci. 2021 Nov 29;13:739948.
Nørgaard JE, Jorgensen MG, Ryg J, Andreasen J, Danielsen MB, Steiner DK, Andersen S. Nørgaard JE, et al. Effects of gait adaptability training on falls and fall-related fractures in older adults: a systematic review and meta-analysis. Age Ageing. 2021 Nov 10;50(6):1914-1924.
ზოგადსაექიმო პრაქტიკაში 65 წლის ზემოთ ასაკის პირთა რეგულარული სამედიცინო მეთვალყურეობა კლინიკური პრაქტიკის ეროვნული რეკომენდაცია (გაიდლაინი) საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობის და სოციალური დაცვის სამინისტრო. 2010წ.
ჩამოტვირთვები
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
