საშვილოსნოს ყელის დისპლაზიების ქცევითი რისკ-ფაქტორები
DOI:
https://doi.org/10.52340/jecm.2023.05.03საკვანძო სიტყვები:
economic, demographic, behavioral, risk-factors, cervical dysplasia, Adjaraანოტაცია
ჩვენი კვლევის მიზანს წარმოადგენდა საშვილოსნოს ყელის დისპლაზიების (სყდ) განვითარების სოციო-ეკონომიკური, დემოგრაფიული და ქცევითი რისკ-ფაქტორების შესწავლა აჭარის რეგიონის მაგალითზე.
კვლევის მასალა და მეთოდები. გამოკვლეულ იქნა აჭარის რეგიონის 775 ქალი (ასაკი 25-60წწ, რომელთაც მიმართეს სამეანო-გინეკოლოგიურ კლინიკებს, სადაც ყველა მათგანს ჩაუტარდა PAP-ტესტი, კოლპოსკოპიური გამოკვლევა და საჭიროების შემთხვევაში მორფოლოგიური გამოკლვევაც. საკვლევი კონტინგენტი დაიყო გეოგრაფიული მდებარეობის (მთა და ბარი) მიხედვით: ჯგუფი 1 - მთიანი აჭარა (n=194; საშ. ასაკი - 40.10 ± 8.85 წწ); ჯგუფი 2 - ბარის აჭარა (n=581; საშ. ასაკი - 40.10 ± 8.85 წწ). სპეციალური კითხვარის საშუალებით შესწავლილი იქნა კვებითი ქცევის მახასიათებლები, ძილის რეჟიმი. სოციო-ეკონომიკური მაჩვენებლებიდან გამოკვლეული იქნა განათლების დონე, ოჯახური და სამსახურებრივი მდგომარეობა, ოჯახის შემოსავალი.
კვლევის შედეგები. 775 პაციენტიდან სყდ საბოლოოდ მორფოლოგიური კვლევით დაუდგინდა 89-ს (11,48%). ჯგუფების მიხედვით პროცენტული მაჩვენებლების გადანაწილებიდან ნათლად ჩანს, რომ სყდ-ის მქონე პაციენტების რიცხვი სარწმუნოდ მეტია მთიან აჭარაში (n=28, 14.43%) ბარის მაცხოვრებლებთან (n=54, 9.29%) შედარებით (RR=1.55, p=0.043). ოჯახური მდგომარეობა არ წარმოადგენს სყდ-ის სარწმუნო რისკ-ფაქტორს (p=NS) ისევე, როგორც ოჯახის შემოსავლის დონე (p=NS). კვებითი ქცევის დარღვევებიდან სარწმუნო რისკ-ფაქტორებს წარმოადგენენ: ცილებით ღარიბი საკვები (RR=1.37; p=0.021), საუზმის არქონა (RR=2.67; p<0.001), იშვიათი (<3) კვება (RR=1.33; p=0.043). ძილის ჰიგიენის დარღვევებიდან სარწმუნო ხასიათს ატარებს: ძილის რეჟიმის დარღვევა (RR=1.61; p=0.041); ქრონიკული უძილობა (RR=9.24; p<0.001); ზედმეტი ძილიანობა (RR=34.68; p<0.001). საშვილოსნოს ყელის ფონური დაავადებების ანალიზმა აჩვენა, რომ სარწმუნოა საშვილოსნოს ყელი ეროზების პროცენტული მაჩვენებლების განსხვავება ჯგუფებს შორის [31 (34.8%) vs. 125(18.2%); RR=2.21, 95%CI – 1.64-2.99; p<0.001].
დასკვნა. კვლევის შედეგებმა აჩვენეს ქცევითი დარღვევების როლი სყდ-ის განვითარებაზე. კერძოდ, საკვების მიღების სიხშირე, საუზმის გამოტოვება, დაბალცილოვანი დიეტა და ძილის დარღვევები უნდა ჩაითვალოს ენერგიის დისბალანსის განვითარების საფუძვლად, რაც, თავის მხრივ მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს სყდ-ის ფორმირებაზე. თუმცა, ჩვენი შედეგების მტკიცებულება უნდა დადასტურდეს შემდგომი რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევებით, რათა მივიღოთ ძლიერი და მტკიცებულებებზე დაფუძნებული დასკვნები.
Downloads
წყაროები
Siegel RL, Miller KD, Jemal A.Cancer Statistics, 2019. CA Cancer J Clin. 2019;69(1):7–34.
დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრი. ონკოლოგიური დაავადებები, ონკოლოგიურ დაავადებათა საქართველოში გავრეცელების თავისებურებები, 2016, ეპიდემიოლოგიური ბიულეტენი, 2016, 21(10-11):1-32.
Si C.J., Shu L., Zheng P.F., Zhang X.Y., Yu X.L., Gao W., Zhang L. Dietary patterns and endometrial cancer: A meta-analysis. Eur. J. Cancer Prev. 2017; 26:336–345.
Brennan S.F., Cantwell M.M., Cardwell C.R., Velentzis L.S., Woodside J.V. Dietary patterns and breast cancer risk: A systematic review and meta-analysis. Am. J. Clin. Nutr. 2010; 91:1294–1302.
Sedjo R. L., Roe D. J., Abrahamsen M., et al. Vitamin A, carotenoids, and risk of persistent oncogenic human papillomavirus infection. Cancer Epidemiology and Prevention Biomarkers. 2002;11(9):876–884.
Barchitta M, Maugeri A, Quattrocchi A, Agrifoglio O, Scalisi A, and Agodi A. The Association of Dietary Patterns with High-Risk Human Papillomavirus Infection and Cervical Cancer: A Cross-Sectional Study in Italy. Nutrients. 2018; 10(4):469.
Wen X, Wen D, Yang Y, Chen Y, Akazawa K, Liu Y, Shan B. Urban-rural disparity in cervical cancer in China and feasible interventions for tackling the rural excess. Medicine (Baltimore). 2019; 98(1): e13907.
González CA, Travier N, Luján-Barroso L, Castellsagué X, Bosch FX, Roura E, Bueno-de-Mesquita HB, Palli D, Boeing H, Pala V et al. Dietary factors and in situ and invasive cervical cancer risk in the European prospective investigation into cancer and nutrition study. Int. J. Cancer 2011; 129:449–459.
Zhang X, Dai B, Zhang B, Wang Z. Vitamin a and risk of cervical cancer: A meta-analysis. Gynecol. Oncol. 2012; 124:366–373.
Zhou X, Meng Y. Association between serum folate level and cervical cancer: A meta-analysis. Arch. Gynecol. Obstet. 2016; 293:871–877.
Cao D, Shen K, Li Z, Xu Y, Wu D. Association between vitamin C intake and the risk of cervical neoplasia: A meta-analysis. Nutr. Cancer 2016; 68:48–57.
Hwang JH, Lee JK, Kim TJ, Kim MK. The association between fruit and vegetable consumption and HPV viral load in high-risk HPV-positive women with cervical intraepithelial neoplasia. Cancer Causes. Control. 2010; 21:51–59.
Siegel EM, Salemi JL, Villa LL, Ferenczy A, Franco EL, Giuliano AR. Dietary consumption of antioxidant nutrients and risk of incident cervical intraepithelial neoplasia. Gynecol. Oncol. 2010; 118:289–294.
Guo L, Zhu H, Lin C, Che J, Tian X, Han S, Zhao H, Zhu Y, Mao D. Associations between antioxidant vitamins and the risk of invasive cervical cancer in chinese women: A case-control study. Sci. Rep. 2015; 5:13607.
Kim J, Kim MK, Lee JK, Kim JH, Son SK, Song ES, Lee KB, Lee JP, Lee JM, Yun YM. Intakes of vitamin A, C, and E, and beta-carotene are associated with risk of cervical cancer: A case-control study in Korea. Nutr. Cancer 2010; 62:181–189.
Tomita LY, Longatto Filho A, Costa MC, Andreoli MA, Villa LL, Franco EL, Cardoso MA. Diet andserum micronutrients in relation to cervical neoplasia and cancer among low-income Brazilian women. Int.J. Cancer 2010; 126:703–714.
Piyathilake CJ, Henao OL, Macaluso M, Cornwell PE, Meleth S, Heimburger DC, Partridge EE. Folate is associated with the natural history of high-risk human papillomaviruses. Cancer Res. 2004; 64:8788–8793.
García-Closas R, Castellsagué X, Bosch X, González CA. The role of diet and nutrition in cervical carcinogenesis: A review of recent evidence. Int. J. Cancer 2005; 117:629–637.
Reddy L, Odhav B, Bhoola KD. Natural products for cancer prevention: A global perspective. Pharmacol. Ther. 2003; 99:1–13.
Field CJ, Johnson IR, Schley PD. Nutrients and their role in host resistance to infection. J. Leukoc. Biol. 2002; 71:16–32.
Lukac A, Sulovic N, Smiljic S, Ilic AN, Saban O. The Prevalence of the Most Important Risk Factors Associated with Cervical Cancer. Mater Sociomed. 2018; 30(2):131–135.
Comparetto C, Borruto F. Cervical cancer screening: A never-ending developing program. World J Clin Cases. 2015 Jul 16; 3(7):614-24.
Parada R, Morales R, Giuliano AR, Cruz A, Castellsagué X, Lazcano-Ponce E. Prevalence, concordance and determinants of human papillomavirus infection among heterosexual partners in a rural region in central Mexico. BMC Infect Dis. 2010; 10:223.
Sellix MT, Menaker M. Circadian clocks in mammalian reproductive physiology: effects of the "other" biological clock on fertility. Discov Med 2011; 11(59):273-81.
Pendergast FJ, Livingstone KM, Worsley A, McNaughton SA. Correlates of meal skipping in young adults: a systematic review. Int J Behav Nutr Phys Act 2016; 13(1):125-39.
Bowen J, Brindal E, James-Martin G, Noakes M. Randomized Trial of a High Protein, Partial Meal Replacement Program with or without Alternate Day Fasting: Similar Effects on Weight Loss, Retention Status, Nutritional, Metabolic, and Behavioral Outcomes. Nutrients 2018; 10(9):1145-60.
ჩამოტვირთვები
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
