კიბოსმიერი ტკივილი და მისი ოპიოიდებით მართვის მდგომარეობა საქართველოში
DOI:
https://doi.org/10.52340/jecm.2022.08.17საკვანძო სიტყვები:
cancer, pain, opioid, management, Georgiaანოტაცია
ტელეფონით გამოიკითხა მკურნალობის პროცესში მყოფი 354 ონკოლოგიური პაციენტი. ტკივილი დაუდგინდა 235 (66,4%) პაციენტს. მათგან საშუალო/ძლიერი ტკივილი ჰქონდა 177 პაციენტს ანუ 75.3%-ს (p<0,001). ასეთი ტკივილის დროს ჯანმო-ს რეკომენდაციით საჭიროა ოპიოიდოთერაპია, თუმცა იგი მხოლოდ 17 (9.6%) პაციენტმა მიიღო; ამდენად, 160 (90.4%) პაციენტმა ვერ მიიღო ადეკვატური დახმარება. შევისწავლეთ საქართველოში კიბოს მქონე პაციენტთა ტკივილის ოპიოიდებით მართვის შესაძლებლობა და ასევე ნარკოტიკული საშუალებების ლეგალური გამოყენება. დადგინდა, რომ მეტადონის მოხმარება მუდმივად იზრდება (9 მგ/სულზე), მორფინის კი - თითქმის არა (სულზე 2-მგ). მეტადონის მოხმარება (146კგ) ჩანაცვლებითი თერაპიის მიზნით 16-ჯერ აღემატება ტკივილის მიზნით მორფინის მოხმარებას (9კგ). სხვაობა 2022 წელს კიდევ გაიზრდება, რადგან მეტადონის მოხმარების საჭიროება განსაზღვრულია 250 კგ-ით, ხოლო მორფინის 13 კგ-ით, რაც ტკივილის მქონე, მხოლოდ ტერმინალური სტადიის ონკოლოგიურ პაციენტთა საჭიროებაზე (35 კგ) 2.7-ჯერ ნაკლებია.
დასკვნა: სურვილის და პოლიტიკური ნების შემთხვევაში შეიძლება სამედიცინო ოპიოიდების მოხმარების ისეთი რეგულაციების შექმნა, რომელიც პაციენტთა ჩვენებაზე და საჭიროებაზე დაყრდნობით გააუმჯობესებს ოპიოიდების დანიშვნას და მათ ხელმისაწვდომობას და ადამიანის ფუნდამენტური უფლების - ტკივილის გაყუჩებაზე ხელმისაწვდომობის დაცვას.
Downloads
წყაროები
World Cancer Report. Cancer research for cancer prevention. Edited by Christopher P. Wild, Elisabete Weiderpass, Bernard W. Stewart. Lyon, 2020;
van den Beuken-van Everdingen MHJ, van Kuijk SMJ, Janssen DJA, Joosten EAJ. Treatment of Pain in Cancer: Towards Personalised Medicine. Cancers (Basel). 2018 Dec 10;10(12):502. doi: 10.3390/cancers10120502. PMID: 30544683; PMCID: PMC6316711.
Li Z, Aninditha T, Griene B, Francis J, Renato P, Serrie A, Umareddy I, Boisseau S, Hadjiat Y. Burden of cancer pain in developing countries: a narrative literature review. Clinicoecon Outcomes Res. 2018 Nov 2;10:675-691. doi: 10.2147/CEOR.S181192. PMID: 30464561; PMCID: PMC6219110.
Kwon JH. Overcoming barriers in cancer pain management. J Clin Oncol. 2014 Jun 1;32(16):1727-33. doi: 10.1200/JCO.2013.52.4827. PMID: 24799490.
Orujlu S, Hassankhani H, Rahmani A, Sanaat Z, Dadashzadeh A, Allahbakhshian A. Barriers to cancer pain management from the perspective of patients: A qualitative study. Nurs Open. 2022 Jan;9(1):541-549. doi: 10.1002/nop2.1093. PMID: 34657391; PMCID: PMC8685847.
Lou F, Shang S. Attitudes towards pain management in hospitalized cancer patients and their influencing factors. Chin J Cancer Res. 2017 Feb;29(1):75-85. doi: 10.21147/j.issn.1000-9604.2017.01.09. PMID: 28373756; PMCID: PMC5348478.
INCB WHO (2012). Guide on Estimating Requirements for Substances under International Control. http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/44859/9789241503280_eng.pdf?sequence=1
დაავადებათა კონტროლის და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრი. NCDC.Ge. ჯანმრთელობის დაცვა საქართველო, სტატისტიკური ცნობარი. 2020 https://test.ncdc.ge/Pages/User/News.aspx?ID=3d9d1b31-4198-4127-90bb-41db1b80aa63
International Narcotics control Board. (2021). Technical Reports. Narcotic Drugs - Technical Report https://www.incb.org/incb/en/narcotic-drugs/Technical_Reports/narcotic_drugs_reports. Html