ტყვიის ზეგავლენა ორგანიზმზე და მისი ეპიდემიოლოგიური ასპექტები

ტყვიის ზეგავლენა ორგანიზმზე და მისი ეპიდემიოლოგიური ასპექტები

ავტორები

  • ნატო გორგაძე საქართველოს დავით აღმაშენებლის სახელობის უნივერსიტეტი image/svg+xml
  • მანანა გიორგობიანი თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტი image/svg+xml
  • ჯუმბერ უნგიაძე Tel Aviv University image/svg+xml
  • ვერა ბაზიარი საქართველოს დავით აღმაშენებლის სახელობის უნივერსიტეტი image/svg+xml
  • ხათუნა ლომაური თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტი image/svg+xml
  • დავით კოჰელეტი Tel Aviv University image/svg+xml

DOI:

https://doi.org/10.52340/spectri.2023.05

საკვანძო სიტყვები:

ტყვია, ექსპოზიცია, ეპიდემიოლოგია

ანოტაცია

ტყვია არის კუმულაციური, ანთროპოგენული მეტალი. სისხლში მისი შემცველობა გავლენას ახდენს ყველა ორგანოთა სისტემაზე, განსაკუთრებით ცენტრალურსა და პერიფერიულ ნერვულ სისტემაზე. შორეული შეუქცევადი შედეგების მაღალი რისკის გამო აუცილებელია ტყვიის ტოქსიური ზგავლენის ხანმოკლე ვადაში აღმოჩენა. დღესდღეობით, ატმოსფერული ჰაერის დაბინძურება ტყვიით ძირითადად განპირობებულია მშენებარე ობიექტებით, სამშენებლო მასალითა და საღებავებით. ონკანის წყლით ტყვიით დაბინძურების შედეგები ძირითადად დაკავშირებულია შედუღებული სპილენძის მილებში წყლის გავლასთან. ასევე საშიშია გრუნტის წყლები, რომელთაც იყენებს დასავლეთ საქართველოს მცხოვრები მოსახლეობა. გასათვალისწინებელია ჰერბიციდებისა და პესტიციდების როლიც, ისინი ასევე შეიცავენ ტყვიას. ტყვიის წყაროს წარმოადგენს სხვადასხვა ასაფეთქებელი მასალაც -პიროტექნკა. ნაყოფის და ახალშობილის შემთხვევაში ტყვიის წყაროს წარმოადგენს დედის ორიგანიზმი და დედის რძე.

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.generic.usageStats.noStats##

ავტორის ბიოგრაფიები

ნატო გორგაძე, საქართველოს დავით აღმაშენებლის სახელობის უნივერსიტეტი

დოქტორანტი

მანანა გიორგობიანი, თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტი

მედიცინის დოქტორი  პროფესორი

ჯუმბერ უნგიაძე , Tel Aviv University

მედიცინის დოქტორი  პროფესორი

ვერა ბაზიარი, საქართველოს დავით აღმაშენებლის სახელობის უნივერსიტეტი

მედიცინის დოქტორი  მეან-გინეკოლოგი

ხათუნა ლომაური, თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტი

მედიცინის დოქტორი  ასოცირებული პროფესორი

დავით კოჰელეტი, Tel Aviv University

მედიცინის დოქტორი, უფროსი მასწავლებელი

წყაროები

ATSDR U. Toxicological profile for lead. US Department of Health and Human Services, public health service, Agency for Toxic Substances and Disease Registry. Atlanta (GA) available from www. atsdr. cdc. gov/toxprofiles/tp. asp. 2007.

Eisinger J. Lead and wine. Eberhard Gockel and the colica Pictonum. Medical history. 1982 Jul;26(3):279-302.

Stanaway JD, Afshin A, Gakidou E. GBD 2017 Risk Factor Collaborators: Global, regional, and national comparative risk assessment of 84 behavioural, environmental and occupational, and metabolic risks or clusters of risks for 195 countries and territories, 1990–2017: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. Lancet. 2018;392:1923-94.

Lanphear, B. P., Rauch, S., Auinger, P., Allen, R. W., &Hornung, R. W. (2018). Low-level lead exposure and mortality in US adults: a population-based cohort study. TheLancetPublicHealth, 3(4), e177-e184.

Goldman RH, Hu H, Traub SJ. Lead exposure, toxicity, and poisoning in adults.

Philip AT, Gerson B. Lead Poisoning-Part I: Incidence, Etiology, and Toxicokinetics. Clinics in laboratory medicine. 1994 Jun 1;14(2):423-44.

Patrick L. Lead Toxicity, a review of the literature. Part I: Exposure, Evaluation, and treatment. Alternative medicine review. 2006 Mar 1;11(1).

Verstraeten SV, Aimo L, Oteiza PI. Aluminium and lead: molecular mechanisms of brain toxicity. Archives of toxicology. 2008 Nov;82(11):789-802.

Mudipalli A. Lead hepatotoxicity & potential health effects. Indian Journal of Medical Research. 2007 Dec 1;126(6):518.

Needleman H. Lead poisoning. Annual review of medicine. 2004 Feb 18;55(1):209-22.

Gillis BS, Arbieva Z, Gavin IM. Analysis of lead toxicity in human cells. BMC genomics. 2012 Dec;13(1):1-2.

Mielke HW. Lead in the inner cities Am Sci 87: 62–73. Find this article online. 1999.

US Environmental Protection Agency. Lead (Pb) air pollution. Available at: https://www.epa.gov/lead-air-pollution (Accessed on November 15, 2021).

საქართველოს პარლამენტის გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების კომიტეტის მოკვლევის ანგარიში.გარემოს ტყვიით დაბინძურება საქართველოში.2020: 8,11,48,51-52

SCHELL LM, GALLO MV, DENHAM M, RAVENSCROFT J. The nature and extent of lead poisoning in children in the United States: A report to Congress The nature and extent of lead poisoning in children in the United States: A report to Congress, 1988. Journalofphysiologicalanthropologyandappliedhumanscience. 2006 Jan 1;25(1):103-12.

US Department of Health and Human Services. Agency for Toxic Substances and Disease Registry: Toxicological profile for Lead. US Department of Health and Human Services: Atlanta, GA, USA. 2007.

Lee DA, Hurwitz RL, Mahoney Jr DH, Ewald MB, Drutz JE, Wiley JF. Childhood lead poisoning: Exposure and prevention. UpToDate. 2002.

Brown MJ, Margolis S. Lead in drinking water and human blood lead levels in the United States

https://www.uptodate.com/contents/childhood-lead-poisoning-exposure-and-prevention?csi=d5452f87-cc43-495f-b6bb-65286e036604&source=contentShare#

Centers for Disease Control and Prevention. Preventing lead poisoning in young children: a statement by the Centers for Disease Control, 1991

Goldman RH, Hu H, Traub SJ. Lead exposure, toxicity, and poisoning in adults.

Centers for Disease Control and Prevention (CDC. Lead poisoning in pregnant women who used Ayurvedic medications from India--New York City, 2011-2012. MMWR. Morbidityandmortalityweeklyreport. 2012 Aug 24;61(33):641-6.

Saper RB, Phillips RS, Sehgal A, Khouri N, Davis RB, Paquin J, Thuppil V, Kales SN. Lead, mercury, and arsenic in US-and Indian-manufactured Ayurvedic medicines sold via the Internet. Jama. 2008 Aug 27;300(8):915-23.

Mahdi AA, Ansari JA, Agarwal A, Ahmad MK, Siddiqui SS, Jafar T, Venkatesh T. Case of Lead Poisoning Associated with Herbal Health Supplements. JournalofHealthandPollution. 2020 Dec 1;10(28).

European Food Safety Authority.. EFSA panel on contaminants in the food chain (CONTAM); scientific opinion on lead in food. EFSA J. 2010;8(4):1570.

Avkopashvili G, Avkopashvili M, Gongadze A, Gakhokidze R. Eco-monitoring of Georgia’s contaminated soil and water with heavy metals. CarpathianJournalofEarthandEnvironmentalSciences. 2017 Jul 1;12(2):595-604.

Meza-Montenegro MM, Valenzuela-Quintanar AI, Balderas-Cortés JJ, Yañez-Estrada L, Gutiérrez-Coronado ML, Cuevas-Robles A, Gandolfi AJ. Exposure assessment of organochlorine pesticides, arsenic, and lead in children from the major agricultural areas in Sonora, Mexico. Archivesofenvironmentalcontaminationandtoxicology. 2013 Apr;64(3):519-27.

Defarge N, De Vendômois JS, Séralini GE. Toxicity of formulants and heavy metals in glyphosate-based herbicides and other pesticides. Toxicologyreports. 2018 Jan 1;5:156-63.

25.Goyer RA. Transplacental transport of lead. Environmental health perspectives. 1990 Nov;89:101-5.

26.Korpela H, Loueniva R, Yrjänheikki E, Kauppila A. Lead and cadmium concentrations in maternal and umbilical cord blood, amniotic fluid, placenta, and amniotic membranes. American journal of obstetrics and gynecology. 1986 Nov 1;155(5):1086-9.

27.Ernhart CB, Wolf AW, Kennard MJ, Erhard P, Filipovich HF, Sokol RJ. Intrauterine exposure to low levels of lead: the status of the neonate. Archives of Environmental Health: An International Journal. 1986 Oct 1;41(5):287-91.

Wasserman GA, Liu X, Popovac D, Factor-Litvak P, Kline J, Waternaux C, LoIacono N, Graziano JH. The Yugoslavia Prospective Lead Study: contributions of prenatal and postnatal lead exposure to early intelligence. Neurotoxicology and Teratology. 2000 Nov 1;22(6):811-8.

Goldman RH, Hu H, Traub SJ. Lead exposure, toxicity, and poisoning in adults.

Centers for Disease Control and Prevention (CDC. Potential risk for lead exposure in dental offices. MMWR. Morbidityandmortalityweeklyreport. 2001 Oct 12;50(40):873-4.

Busse F, Omidi L, Leichtle A, Windgassen M, Kluge E, Stumvoll M. Lead poisoning due to adulterated marijuana. NewEnglandjournalofmedicine. 2008 Apr 10;358(15):1641-2.

Ghane T, Zamani N, Hassanian-Moghaddam H, Beyrami A, Noroozi A. Lead poisoning outbreak among opium users in the Islamic Republic of Iran, 2016–2017. BulletinoftheWorldHealthOrganization. 2018 Mar 1;96(3):165.

Centers for Disease Control and Prevention (CDC. Childhood lead poisoning associated with tamarind candy and folk remedies--California, 1999-2000. MMWR. Morbidityandmortalityweeklyreport. 2002 Aug 9;51(31):684-6.

Monnot AD, Christian WV, Abramson MM, Follansbee MH. An exposure and health risk assessment of lead (Pb) in lipstick. FoodandChemicalToxicology. 2015 Jun1;80:253-60.

Viveiros B, Caron G, Barkley J, Philo E, Odom S, Wenzel J, Buxton M, Semkiw E, Schaffer A, Brown L, Ettinger AS. Cake Decorating Luster Dust Associated with Toxic Metal Poisonings—Rhode Island and Missouri, 2018–2019. MorbidityandMortalityWeeklyReport. 2021 Oct 10;70(43):1501.

Morgan BW, Barnes L, Parramore CS, Kaufmann RB. Elevated blood lead levels associated with the consumption of moonshine among emergency department patients in Atlanta, Georgia. Annalsofemergencymedicine. 2003 Sep 1;42(3):351-8.

Mission II. The Elimination of Childhood Lead Poisoning in Houston by 2020 I. Statement of Purpose Lead is recognized as the leading environmental poison for children in the City of Houston. Exposure to lead is associated with a range of serious health effects in children, including anemia, impaired hearing, detrimental effects on cognitive and behavioral development with serious.

Hauptman M, Bruccoleri R, Woolf AD. An update on childhood lead poisoning. Clinicalpediatricemergencymedicine. 2017 Sep 1;18(3):181-92.

Goldman RH, Hu H, Traub SJ. Lead exposure, toxicity, and poisoning in adults.

UNEP/IPEN. Lead in Enamel Decorative Paints National Paint Testing Results: A Nine Country Study.

World Health Organization. Update on the global status of legal limits on lead in paint, December 2021.

World Health Organization. Update on the global status of legal limits on lead in paint, December 2021.

Buenz EJ. Lead exposure through eating wild game. The American Journal of Medicine. 2016 May 1;12

Long B, April MD. Are Patients With Retained Bullet Fragments at Greater Risk for Elevated Blood Lead Levels?.AnnalsofEmergencyMedicine. 2020 Mar 1;75(3):365-7.

Mandić-Rajčević S, Bulat Z, Matović V, Popević M, Lepić M, Mandić B, Jovanović M, Haufroid V, Žarković M, Bulat P. Environmental and take-home lead exposure in children living in the vicinity of a lead battery smelter in Serbia. Environmentalresearch. 2018 Nov 1;167:725-34.

Woo MK, Young ES, Mostofa MG, Afroz S, Sharif Ibne Hasan MO, Quamruzzaman Q, Bellinger DC, Christiani DC, Mazumdar M. Lead in air in Bangladesh: exposure in a rural community with elevated blood lead concentrations among young children.

Hai DN, Tung LV, Van DK, Binh TT, Phuong HL, Trung ND, Son ND, Giang HT, Hung NM, Khue PM. Lead environmental pollution and childhood lead poisoning at ban Thi commune, Bac Kan Province, Vietnam. BioMedresearchinternational. 2018 Nov 18;2018.

Safi JM, Yassin MM, El-Nahhal YZ, Abed YA, Safi MJ, Suleiman HD. Childhood lead poisoning in Gaza strip, the Palestinian Authority. Journal of Trace Elements in Medicine and Biology. 2019 Jul 1;54:118-25.

Licudine JA, Yee H, Chang WL, Whelen AC. Hazardous metals in ambient air due to New Year fireworks during 2004–2011 celebrations in Pearl City, Hawaii. PublicHealthReports. 2012 Jul;127(4):440-50.

ჩამოტვირთვები

გამოქვეყნებული

2023-03-10

როგორ უნდა ციტირება

გორგაძე ნ., გიორგობიანი მ., უნგიაძე ჯ., ბაზიარი ვ., ლომაური ხ., & კოჰელეტი დ. (2023). ტყვიის ზეგავლენა ორგანიზმზე და მისი ეპიდემიოლოგიური ასპექტები. სამეცნიერო ჟურნალი “სპექტრი” , 1. https://doi.org/10.52340/spectri.2023.05

გამოცემა

სექცია

Articles
Loading...