სამების ეკლესიის 2001 წლის არქეოლოგიური გათხრების ანგარიში
DOI:
https://doi.org/10.52340/wbam.2023.08საკვანძო სიტყვები:
აჭარა - გურია, რუსეთი, ეკლესია, თურქეთიანოტაცია
სამების ეკლესია მდებარეობს ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტის სოფელ
სამებაში, ბათუმიდან აღმოსავლეთით, ერთ-ერთ გამორჩეულ მთაზე. ზღვის დონიდან
333 მეტრზე. დღევანდელ პირობებში სოფელ სალიბაურის გავლით აქ ასფალტირებული
გზა ადის.
1874 წელს, დიმიტრი ბაქრაძემ იმოგზაურა აჭარა-გურიაში. სწორედ ის იძლევა
ერთადერთ ცნობას სამების ეკლესიის შესახებ.
აჭარის დედასამშობლოსთან დაბრუნების შემდეგ, მე -20-ს საუკუნის დასაწყისში
რუსეთმა დაიწყო თავისი სტრატეგიული სამხედრო ინტერესების განხორციელება
ბათუმის აკვატორიაში.
ეჭვგარეშეა, როდესაც რუსები სამებაში მოვიდნენ, აქ მათ დახვდათ ძველი ქართული
ეკლესიის ნანგრევები და ამიტომაც სამხედრო ბატარეის გვერდით, გადაწყვიტეს
სამხედრო მართმადიდებლური ეკლესიის აშენება. ის პირდაპირ დააშენეს ქართული
ეკლესიის ნანგრევებზე.
2001 წელს გადაწყდა ამ ადგილის არქეოლოგიური შესწავლა. საკვლევაძიებო
სამუშაოების შემდეგ დადგინდა, რომ აქ XIV_XVI საუკუნეებში ფუნქციონირებდა
ქართული ერთნავიანი მართმადიდებლური ეკლესია, რომელიც თურქების შემოსევის
შემდეგად განადგურდა. სამუშაოების დასრულების შემდეგ, საქართველოს საპატრიარქომ
ამ ადგილას ააშენა ახალი ტაძარი.