ინგლის-გერმანიის ურთიერთობა 1908-1910 წლებში
DOI:
https://doi.org/10.52340/gbsab.2025.55.09საკვანძო სიტყვები:
ედუარდ VII, ვილჰელმ II, ლონდონი, ბერლინი, ვენაანოტაცია
გერმანიის სამხედრო-საზღვაო ფლოტის განვითარება ძირითადად ინგლის-გერმანიის დაპირისპირების ფონზე მიმდინარეობდა. მნიშვნელოვანი იყო აგრეთვე ის გარემოება, რომ საზღვაო ფლოტის მშენებლობა სხვა ქვეყნებშიც მიმდინარეობდა, რაც საერთო ვითარებას ამძიმებდა. მძლავრი საზღვაო ფლოტის შექმნას თვითონ იმპერატორი ვილჰელმ II მფარველობდა, რაც ძლიერი ფლოტის შექმნის მომხრეებს საქმეს უადვილებდა. ინგლისის სამხედრო-საზღვაო ფლოტი მსოფლიოში უძლიერესი იყო, ამიტომ ძლიერი კონკურენტის გამოჩენამ წინააღმდეგობები გერმანიასთან გააღრმავა. ეს განსაკუთრებით ნათელი გახდა ”დრედნოუტების” გამოჩენის შემდეგ. ბერლინი ენერგიულად შეუდგა საზღვაო ფლოტის გაძლიერებას და დრედნოუტების გამოჩენამ ბერლინს შანსი მისცა დიდი ჩამორჩენა ინგლისის ფლოტთან შედარებით, სწრაფად აღმოეფხვრა. ბერლინი დიდ თანხებს გამოყოფდა საზღვაო ფლოტის მშენებლობაზე და შედეგიც საგრძნობი იყო. ლონდონი ცდილობდა მოლაპარაკებების გზით შეეზღუდა გერმანიაში ძლიერი ფლოტის მშენებლობა, მაგრამ წარუმატებლად. ბერლინი, თავის მხრივ, ცდილობდა მოლაპარაკებები საზღვაო ფლოტის მშენებლობის თაობაზე გამოეყენებინა მოწინააღმდეგეთა გათიშვისათვის, მაგრამ მიზანს ვერ მიაღწია. გერმანიის მმართველი წრეები ცდილობდნენ აგრესიული პოლიტიკის გატარებას ძლიერი არმიისა და საზღვაო ფლოტის დახმარებით და დიდ ომში ჩაბმას მსოფლიოს ხელახალი გადანაწილების მიზნით.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
წყაროები
Г. Хальгартен. Империализм до 1914 года. Пер. с нем., М., 1961, с. 224.
А. Тирпиц. Воспоминания. Пер. с нем., М. 1957, с. 42.
П. Рорбах. Война и германская политика. Пер. с нем., М., 1915, с. 52-53.
С. Фей. Происхождение мировой войны. Пер. с анг., т. 1. М.-Л., 1934, с. 172.
Э. Лемонон. Англия и Германия. Пер. с фран., М.-Л., 1925, с. 89.
Deutschland im Ersten Weltkrieg, Bd., 1. Berlin, 1970, S. 107.
С. Фей, указ. Соч., с. 172.
Там же, с. 177.
Там же.
А. Тирпиц, указ. соч., с. 21.
Д. Ллойд Джордж. Военные мемуары, т. 1-2. Пер. с анг., М., 1934, с. 151.
Г. Хальгартен, указ. соч., с. 228.
П. Рорбах, указ. соч., с. 228.
ვ. ჩოჩია. გერმანია. 1904-1914. თბ. 2008, გვ. 238.
Die Grosse Politik der Europäischen Kabinette. Sammlung der Diplomatischen Akten des Auswärtigen Amtes. Bd. 1-40. Berlin, 1922-1927. – Bd. 28, № 10264, S. 92-93.
История дипломатии, т. II, М., 1963, с. 684.
Die Grosse Politik, Bd. 28, № 10288, S. 128.
Ibidem, № 10306, 1909 წლის 3 ივნისის თათბირის ოქმი.
ჰ. კისინჯერი. დიპლომატია. თარგ. ინგ., თბ. 2021, გვ. 247.
Die Grosse Politik, Bd. 28, № 10355, S.259.
თ. შარაშენიძე. დიპლომატიის ისტორია. 1890-1920. თბ., 2015, გვ., 24.
Т. Бетман-Гольвег. Мысли о войне. Пер. с нем., М.-Л., 1925, с. 27.
А. Г. Задохин, А. Ю. Низовский. Пороховой погреб Европы. М., 2000, с. 98.
Хальгартен, указ. соч., с. 397.
Э. Брикс, П. Клэвин. Европа нового и новейшего времени. Пер. с англ., М., 2006, с. 187.
История дипломатии, т. II, с. 686.
ი. ცინცაძე. დიპლომატია რიშელიედან გორბაჩოვამდე. თბ., 2016, გვ. 251.
იქვე, გვ. 255.
იქვე.
ა. მენთეშაშვილი. საერთაშორისო ურთიერთობებისა და დიპლომატიის ისტორია, წიგნი II, 1799-1918. გვ. 471.
См. История дипломатии, т. II, с. 661-662.
ი. ცინცაძე, დასახ. ნაშრ., გვ. 258.
А. М. Зайончковский. Подготовка России к мировой войне в международном отношений. Л., 1926, с. 94.
И. И. Астафьев. Русско-Германские дипломатические отношения 1905-1911 гг. М., 1972, с. 170.
ჰ. კისინჯერი, დიპლომატია, გვ., 250.
М. С. Иванов. Очерки истории Ирана. М., 1952, с. 218-219.
М. Брукс. Нефть и внешняя политика. М., 1949, с. 57.
“Красный архив” 1923, т. 3, с. 6.
Die Grosse Politik, Bd. 27, T. 2, № 10155, S. 842.
Ibidem, №10159, S. 846.
H. Herzfeld. Die Deutsche Rüstungspolitik vor dem Weltkriege. Bonn und Leipzig, 1923, S. 18.
ჩამოტვირთვები
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
ლიცენზია
საავტორო უფლებები (c) 2025 საქართველოს ბიზნესის მეცნიერებათა აკადემიის "მოამბე"
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .
