SPORT AND PHYSICAL EDUCATION IN ANCIENT GEORGIA
DOI:
https://doi.org/10.52340/mid.2021.470საკვანძო სიტყვები:
ფიზიკური აღზრდა, ბრძოლა არსებობისთვის, სხეულის გაკაჟება, ოლიმპიური თამაშებიანოტაცია
სტატიაში მოცემულია მიმოხილვები სპორტისა და ფიზიკური აღზრდის წარმოშობისა და განვითარების შესახებ საუკუნეების განმავლობაში. მასში განხილულია ის გლობალური ფაქტორები, რომლებმაც შეუწყეს ხელი სპორტის და ფიზიკური აღზრდის წარმოქმნას, მათ შორის ისეთი საკითხების ჩათვლით, როგორიცაა: ადამიანის შესაძლებლობები გაუძლოს მკაცრ ბუნებრივ გარემოს და მიიღონ მისგან მათი საარსებო საშუალებები; საომარი იარაღის შექმნასა და გამოყენებასთან დაკავშირებული აუცილებელი უნარების განვითარებას და შუა საუკუნეებში სამხედრო მომზადებას და ა.შ. ზემოხსენებულმა გარემოებებმა შექმნეს ხელსაყრელი პირობები პრეისტორიულ დროში სხვადასხვა მასობრივი თამაშების განვითარებისა და დანერგვისთვის. ეს თამაშები / შეჯიბრებები ზოგჯერ რიტუალურ ხასიათს ატარებდა. მსოფლიოს ზოგიერთ რეგიონში სპორტის და ფიზიკური აღზრდის გაჩენის / არსებობის დამადასტურებელი ზოგიერთი შეუსაბამო ფაქტი მოცემულია სტატიაში. ამის ფონზე, მისი მნიშვნელოვანი ნაწილი ეთმობა სპორტულ და ფიზიკურ განათლებასთან დაკავშირებული გარემოებების განხილვას ძველ და შუასაუკუნეების ქართულ რეალობაში. აღინიშნა, რომ სხვადასხვა ქვეყნის მრავალრიცხოვან მტრებთან ურთიერთობისას, ქართველმა ხალხმა საუკუნეების განმავლობაში გამოიყენა ფიზიკური მომზადების სხვადასხვა სისტემა, უზრუნველყო საზოგადოების აღორძინება და გამკაცრება, და ამით ქვეყნის უსაფრთხოების დაცვა მტრის თავდასხმისგან. სტატიის დასასრულს ყურადღება გამახვილებულია შუა საუკუნეების საქართველოზე და იმდროინდელ სპორტსა და ფიზიკურ აღზრდაზე.
Downloads
წყაროები
აპოლონიოსროდოსელი, „არგონავტიკა“. ბერძნულიდან თარგმნა წინასიტყვაობა და განმარტება დაურთო აკაკი ურუშაძემ. სახელმწიფოგა მომცემლობა, თბილისი, 1948/ Apollonius of Rhodes, “The Argonautica”, preface translated and explanatory notes provided by AkakiUrushadze. State Publishing House, Tbilisi, 1948/.
აფრიდონიძე, ვ. „უშიში ვითარცა უხორცო“. ქუთაისი, 1986 / V. Apridonidze, “Fearless as if Incorporeal”, Kutaisi, 1986/.
ახვლედიანი, შ., ბაგრატიონი, ჯ., გუგუშვილი, ნ. „სპორტი საქართველოში“, თბილისი, 1981/ Sh.Akhvkedani, J. Bagrationi, N. Gugushvili “Sport in Georgia”, Tbilisi, 1981/.
ბერიშვილი, ე. (მთ. რედაქტორი). სპორტის ენციკლოპედია. თბილისი, 2006/,E. Berishvili (Editor-in-Chief). Sport Encyclopedia, Tbilisi, 2006/.
ბერიშვილი, ე. „ქართული სპორტის ოქროს წიგნი“. თბილისი, 2013/ E. Berishvili, “The Golden Book of Georgian Sport”, Tbilisi, 2013/.
ბერიშვილი, ე. (რედაქტორი) ოლიმპიური ორტომეული. თბილისი, 2019/ E. Berishvili (ed.) The Olympics in two volumes. Tbilisi, 2019./
გეორგიკა, პროკოპი კესარიელი., ტ. 11. თბილისი, 1934/ “Georgica”, Procopius of Caesarea, V. 11. Tbilisi, 1934/.
გეორგიკა, ბიზანტიელი მწერლები სცნობები საქართველოს შესახებ, ტ. III, თბილისი, 1939; / “Georgica. The Byzantine writers’ reports about Georgia”, V. III, Tbilisi, 1939/.
გვარამიძე, ი. გაზეთი„ დროება“ (№217, 1882 წლის 17 ოქტომბერი); / I. Gvaramidze “Droeba” (The Times) newspaper, (#217, October 17, 1882)/.
გორგაძე ,მ. „ფიზიკური კულტურის ისტორია“. გამომც. განათლება, თბილისი, 1965; / M. Gorgadze, “The History of Physical Culture”, ‘Ganatleba’ publishing house, Tbilisi, 1965/.
გუგუშვილი, ნ., „ოლიმპიური,ენციკლოპედია“. ,თბილისი, ,1997; / N. Gugushvili “The Olympic Encyclopedia”, Tbilisi, 1997/.
ციბაძე, ა. „ფიზიკური კულტურისა და სპორტის ისტორია“, თბილისი, 1991; / A. Tsibadze “The History of Sport ad Physical Culture”, Tbilisi, 1991/.
ძაგანია, გ. „ოლიმპიური თამაშები“. გამომც. გლობალ-პრინტი, თბილისი, 2003; / G. Dzagania “The Olympic Games”, ‘Global-Print’ publishing house, Tbilisi, 2003/.
ძაგანია, გ. „ფიზიკური აღზრდისა და სპორტი სისტორია“, თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 2004; / G. Dzagania “The History of Sport and Physical Education”, Tbilisi University Publishing House, 2004/.
ძაგანია, გ. „ყველაფერ ოლიმპიურ თამაშებზე“, თბილისი, 2018; / G. Dzagania “All About the Olympic Games”, Tbilisi, 2018/.
Платонов В.Н., Гусков С.И. Олимпийская энциклопедия. Киев; 2005.5 том.; V.N. Platonov, S.I. Guskov “The Olympic Encyclopedia”, Kiev, 2005. V. 5.
The Olimpic Spirit, 100Years of the Games.Tehabi Books, 1995.
The OlimpicCentury.Vol 1-23.IOC, the USOCand WSRP, World Sport Researchand Publications, 2000;
www.olympic.org.
