ვაინახური მითოლოგიური ძიებანი
DOI:
https://doi.org/10.52340/idw.2021.499საკვანძო სიტყვები:
ეპოსი, ვაინახური, ნართები, ღმერთები, კავკასიაანოტაცია
ეპოსის ვაინახური ვარიანტი წარმოადგენს ნართების ეპოსის ზოგადკავკასიურ ნაწილს. მას გააჩნია უამრავი პარალელები კავკასიის სხვა ხალხების, განსაკუთრებით ადიღეს მითებთან და ლეგენდებთან. ზოგიერთმა ეპიკურმა გმირებმა შეინარჩუნეს ანტიკური შტრიხები, რომლებიც შესაძლებლობას გვაძლევენ მათში დავინახოთ ნახევრად ღმერთები, რომლებიც იყოფა ერთმანეთთან მოპაექრე ორ ფრატრიად. ერთი მათგანი შედგება მეცხოველე-ნართებისაგან, კალოელი მთიელებისაგან, რომელთაც სათავეში უდგას კალოი-კანთი; ე.ი. ,,კალოის თემის გმირი“, მეორე ფრატრია შედგება მებრძოლი ნართებისაგან - ნართ-ორსტხოელებისაგან, რომელსაც ჰყავს მეთაური სოსქა-სოლსა. ისინი ცხოვრობენ მეკობრეობით. ეს პერსონაჟები წარმოადგენენ ანტიკური ღმერთების პერსონიფიკაციას, რომელთა აღრევა მოხდა ჯერ კიდევ უძველეს პერიოდში მეორეხარისხოვან რანგში, ხოლო შემდეგ კი ნახევრად ღმერთებად ჩამოყალიბდნენ.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
წყაროები
მ. ალბუთაშვილი - „პანკისის ხეობა“ - თბილისი 2005 წელი
ვახუშტი ბატონიშვილი - ქართლის ცხოვრება, ტ IV, თბ.1979
Пицхелаури К. Дедабришвили Ш, - Работы кахетинской археологической экспедиции в зоне строительство верхне-алазанской оросительной системы (1965-1969) ТКАЭ, I, Тб. 1969.
Ахриев Ч. Ингушские праздники, ССКГ, Вып.5, Тифлис, 1871
ქართული ხალხური პოეზია, ტ. I, თბ. 1972, გვ. 301
Яковлев Н. – Ингуши Популярный очерк, Государственное издательство, москва-ленинград 1925
ჩეჩნური ფოლკლორი. „კავკასიური სახლი“ თბ. 1996 წ.
Танкиев А. Х. Духовные башни Ингушского народа, Саратов 1997 г.
მ. ხანგოშვილი - ვაინახური საგმირო ეპოსი, თბ. 2006 წ.
ზ. გუმაშვილი - ბაისუნგურ ბენოელის ვინაობისთვის, თბ. 2009 წ.