მცირე პარემიის კონსტრუირების ძირითად შემადგენელთა საკითხისათვის
DOI:
https://doi.org/10.52340/idw.2025.30საკვანძო სიტყვები:
ანდაზა, ეთნოცნობიერება, სინტაგმატური, მეტაფორა, ცნებითი აზროვნებაანოტაცია
წინადადება წარმოადგენს მოცემული ეთნოსის ზეპირი ფოლკლორის ორგანულ ნაწილს, რომელიც უშუალოდ არის დაკავშირებული მეტყველებასთან (მეტყველება თავის მხრივ, ბუნებრივად, გამოხატავს აზროვნებას). შესაბამისად, იგი ხარისხობრივად (როგორც ფორმალურად, ისე სემანტიკურად) წარმოადგენს იმ სამყაროს ცხოვრების და მენტალიტეტის მიკრომოდელს, სადაც შეიქმნა და ფუნქციონირებს.
წინამდებარე ნაშრომის მიზანია წინადადების, როგორც მოცემულ მენტალიტეტში გარკვეული კონცეფციის მოდელირებული ფორმულის, ინტერპრეტაცია. არაბული სირიული დიალექტის მასალის (ქართულ პარალელებთან ერთად) შესწავლის საფუძველზე გამოიკვეთა, როგორ და რა ზოგადი, ამავე დროს, თითოეულისთვის სპეციფიკური საშუალებებით, იქმნება მოცემული სტერეოტიპული სიბრძნე. დასკვნები ასევე მოიცავს პრობლემის ზოგად თეორიულ ასპექტს.
მაგალითების ანალიზის საფუძველზე ცხადი ხდება, რომ წინადადება წარმოიშობა მის შექმნაში ჩართული ყველა კომპონენტის ერთდროული მოქმედებით. თითოეული მათგანი ერთნაირად მნიშვნელოვანია. მათში ასახული ობიექტური რეალობა ჩვეულებრივ კონსტრუირდება სპეციფიკურ სინტაგმატურ ურთიერთობებზე, ხანდახან ზედაპირულ დონეზე (მკვეთრად), ხოლო ხანდახან ღრმა დონეზე (არც თუ სიე მკვეთრად). შესაბამისად, ისინი ვერ ჩაითვლება ურთიერთდამოუკიდებელ ობიექტებად და ფენომენებად, რადგან წარმოადგენენ კანონზომიერებების მთელ სისტემას, რომელიც გარკვეულ კონცეპტუალურ კავშირშია ლოგიკური ურთიერთობების საშუალებით. აქედან გამომდინარე, წინადადების გაგება შესაძლებელია მხოლოდ ამ კავშირებში ღრმა წვდომით, მოცემული ეთნოსის ისტორიულ რეალობაში არსებული კანონზომიერებების გაგებით და არსებულ მენტალიტეტში დაფიქსირებული კონცეპტუალური აზროვნების შესწავლით.
ყველა არაბული მაგალითი ჩაწერილი და ნათარგმნია არაბული პირველწყაროდან — უშუალოდ სირიელ და ლიბანელ ინფორმანტებთან. შესაძლო უზუსტობების თავიდან ასაცილებლად, მკვლევრისთვის (რომელიც არ არის არაბულის მშობლიური მატარებელი) წინადადებების შესწავლის საუკეთესო გზად დადასტურდა უშუალო ურთიერთობა ინფორმანტებთან. შესაბამის კონტექსტში ხელახალი ინტერპრეტაციით, დაზუსტდა წარმოსახვითი ლოგიკური კავშირები, რომლებიც კონკრეტული ფენომენის მიმართ იქმნება მოცემულ ეთნოშეცნობიერებაში (საგნებსა და ფენომენებს შორის).
თემის აქტუალობა განპირობებულია იმითაც, რომ ეს არის პირველი მცდელობა ახალი თემის ინტეგრაციისა ქართულ არაბისტიკაში.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
წყაროები
Haskell R. E. (1987): A Phenomonology of Metaphor: A precise study into metaphor and its cognitive movement through Semanic space. Ibid. Norwood, 1987. pp. 257-292.
Jakobson R. (1981): Subliminal Verbal Patterning in Poetry, Selected Writings, III, Mounton Publishers, The Hague-Paris-New-York.
Аллахвердов В. М. (2001): Психология искуства, Эссе о тайне эмоционального воздействия художественных произведений, изд. ДНК, «Психология и культура», Санкт-Петербург.
Барли Н. (1984): Структурный подход к пословице и максиме, в: Паремиологические исследования, М., 127-148.
Крикманн А. А. (1975): K проблематике исследования содержания и мирозрения пословиц (на материале эcтонских пословиц) АКД, Талин..
Крикманн А. А. (1978): Некоторые аспекты семантической неопределëнности пословицы, Москва.
Левин Ю. М. (1984): Провербиальное пространство, в: Паремиологические исследования, М., стр. 108-126.
Пермяков Г. Л (1970): От поговорки до сказки (заметки об общей теории клише), Москва.
Пермяков Г. Л. (1975): К вопросу о структуре паремиологического фонда. – Типологические исследования по фольклору, Москва.
შურღაია თ. (2003): სპარსული პარემიოგრაფია და სპარსული ანდაზის აზრობრივი სტრუქტურა, ავტორეფერატი, ფმკ სამეცნიერო ხარისხის მოსაპოვებლად. თბილისი.
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
