შეპირისპირებითი ანალიზი შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე სტუდენტების უფლებებზე საქართველოსა და ევროპის რამდენიმე ქვეყნის მაგალითზე
DOI:
https://doi.org/10.52340/idw.2023.110საკვანძო სიტყვები:
ინკლუზიური განათლება, უმაღლესი განათლება, სსსმ პირი, შეზღუდული შესაძლებლობებიანოტაცია
სტატიაში განვიხილავთ შშმ სტუდენტების უფლებებს საქართველოსა და ევროპის ქვეყნებში, საკანონმდებლო ცვლილებებსა და საერთაშორისო პოლიტიკურ დოკუმენტებს. დღევანდელ დღეს შშმ პირების უფლებები ერთ-ერთი იმ სფეროთაგანია, რომელზეც ყურადღება გამახვილებულია თითქმის ყველა განვითარებულ ქვეყანაში და მათი უფელებების დაცვა ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი, პრიორიტეტული და ყურადსაღები საკითხია. ყველა თანამედროვე მკვლევარი ეყრდნობა საერთაშორისო ნორმებს და აღიარებს მათ გავლენას შშმ პირების განათლების საკითხებში. ყველა პოლიტიკურ დოკუმენტში საუბარია შშმ პირთა თანაბარ უფლებებზე და მათ დაცვაზე. უმაღლეს სასწავლებლებში ინკლუზიური განათლების ნაკლოვანებები გამოწვეულია ისეთი პრობლემების არებობით, როგორიცაა პირველ რიგში შშმ სტუდენტებისათვის ადაპტირებული სასწავლო პროგრამების შემუშავების სირთულე, მეორე მხრივ, არასაკმარისი მატერიალურ-ტექნიკური ბაზით და ასევე პროფესორ-მასწავლებელთა მომზადების დაბალი დონით. პრობლემები, რომლებიც თავს იჩენს ინკლუზიური განათლების დანერგვის თვალსაზრისით, მაგრამ არსებობს ასევე მათი აღმოფხვრის რეკომენდაციები.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
წყაროები
ბერგრენი: U.J.Berggrenn,D.Rowan,E.Bergback,B.Blomberg, 2016, Disabled students experiences of higher education in Sweden, the Czech Republic and the United States-a comparative institutional analysis, Disability and society- vol13, #3, 339-356
კალინიკოვა-მაგნუსონი: Magnusson-Kalinnikova.L., 2019, obtaining inclusion in higher education instrumentally: Swedish university experience, 1º Congreso Internacional de Ciencias Humanas - Humanidades entre pasado y futuro. Escuela de Humanidades, Universidad Nacional de San Martín, Gral. San Martín
ლოუ: Low.J., Negotiating identities, negotiating environments: an interpretation of the experiences of students with disabilities, Disability & Society, Vol. 11, No. 2, 1996, pp. 235±248
მორინია: Morina.A.,Inclusive education in higher education: challenges and opportunities, European journal of special needs education, 2016, Inclusive education in higher education: challenges and opportunities: European Journal of Special Needs Education: Vol 32, No 1 (tandfonline.com)
მოსუელა: Moswela.M.E., 2011, Asking too much? The voices of students with disabilities in Botswana, Disability and society, Routledge
პაუელი: Powell.J.W.J., 2016, Barriers to inclusion: Special education in the United States and Germany, Routledge, Taylor and Francis
ტომე ფერნანდესი: Tome Fernandez.M., Attitudes toward inclusive education and practical consequences in final year students of educational degree, Science direct, 7th International Conference on Intercultural Education “Education, Health and ICT for a Transcultural World”, EDUHEM 2016, 15-17 June 2016, Almeria, Spain
კონვენციები, კანონები
კონვენცია შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების შესახებ, 27 ოქტომბერი, 2017
კონვენცია შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ, 2006
შვედეთის კანონი უმაღლესი განათლების შესახებ - The Swedish Higher Education Act (1992:1434) Issued: 17 December 1992
ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია
საქართველოს კანონი ზოგადი განათლების შესახებ, 2010
ევროპის სოციალური, ქარტია, სტრასბურგი, 3.V. 1996
კონვენცია ბავშვის უფლებების შესახებ (1989 წლის 20 ნოემბერი)
შვედეთის კანონი უმაღლესი განათლების შესახებ - The Higher Education Ordinance (1993:100), Department/Agency: Ministry of Education and Research, Sweden Issued: 4 February 1993
სალამანკას დეკლარაცია - The Salamanca Statement and the framework for action on special needs education, World conference Special needs education:access and quality, Salamanca, 7-10 june, 1994
საქართველოს კანონი შშმ პირთა სოციალური დაცვის შესახებ, 1995