პრობლემური საკითხები ადენომიოზის ეტიოლოგიასა და პათოგენეზში
DOI:
https://doi.org/10.52340/jecm.2021.391საკვანძო სიტყვები:
adenomyosis, malignant transformation, female genital systemანოტაცია
ადენომიოზი წარმოადგენს საკმაოდ გავრცელებულ პათოლოგიას, სხვადასხვა ასაკის როგორც არანამშობიარებ და უნაყოფო, ისე მრავალნამშობიარებ ქალებში. სადღეისოდ ადენომიოზის ეტიოლოგია ჯერ კიდევ წარმოადგენს შესწავლის საგანს. მიუხედავად იმისა, რომ ადენომიოზის წარმოშობის ასახსენელად მოწოდებულია მრავალი სხვადასხვა თეორია, ვერც ერთი მათგანი სრულყოფილად ვერ ხსნის აღნიშნული დაზიანების განვითარების შესაძლო მიზეზებს. ასევე კარგად არ არის შესწავლილი ადენომიოზის პათოგენეზი. სხვადასხვა კვლევები მიუთითებს ადენომიოზის განვითარების პროცესში ქალის სასქესო ჰორმონული რეცეპტორების, უჯრედის პროლიფერაციული და აპოპტოზური სისტემის და სხვადასხვა ანთებითი ფაქტორების ჩართულობაზე. ლიტერატურაში ასევე აღწერიალი ადენომიოზის ავთვისებიანი ტრანსფორმაციის შემთხვევებიც. რაც კიდევ უფრო დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს აღნიშნული დაზიანების ეტიო-პათოგენეზის შესწავლას. წარმოდგენილ კრიტიკულ მიმოხილვაში განხილულია ადენომიოზის წარმოშობის შესაძლო თეორიები, სხვადასხვა სავარაუდო პაათოგენეზური მექანიზმები და ავთვისებიანი ტრანსფორმაციის რისკი.
Downloads
წყაროები
Vannuccini and F. Petraglia, “Recent advances in understanding and managing adenomyosis [version 1; peer review: 2 approved],” F1000Research, vol. 8, pp. 1–10, 2019.
S. Vannuccini et al., “Pathogenesis of adenomyosis: an update on molecular mechanisms.,” Reprod. Biomed. Online, vol. 35, no. 5, pp. 592–601, Nov. 2017.
Q. Chen et al., “Clinical Manifestations Of Adenomyosis Patients With Or Without Pain Symptoms,” J. Pain Res., vol. 12, pp. 3127–3133, Nov. 2019.
C. Chapron et al., “Diagnosing adenomyosis: an integrated clinical and imaging approach.,” Hum. Reprod. Update, vol. 26, no. 3, pp. 392–411, Apr. 2020.
M. F. Antero, A. Ayhan, J. Segars, and I.-M. Shih, “Pathology and Pathogenesis of Adenomyosis,” Semin. Reprod. Med., vol. 38, no. 2–03, pp. 108–118, May 2020.
V. Tanos, L. Lingwood, and S. Balami, “Junctional Zone Endometrium Morphological Characteristics and Functionality: Review of the Literature,” Gynecol. Obstet. Invest., vol. 85, no. 2, pp. 107–117, 2020.
E. Prašnikar, J. Knez, B. Kovačič, and T. Kunej, “Molecular signature of eutopic endometrium in endometriosis based on the multi-omics integrative synthesis,” J. Assist. Reprod. Genet., vol. 37, no. 7, pp. 1593–1611, 2020.
C. N. Herndon et al., “Global Transcriptome Abnormalities of the Eutopic Endometrium From Women With Adenomyosis.,” Reprod. Sci., vol. 23, no. 10, pp. 1289–1303, Oct. 2016.
S.-W. Guo, “The Pathogenesis of Adenomyosis vis-à-vis Endometriosis,” Journal of Clinical Medicine , vol. 9, no. 2. 2020.
M. G. Ibrahim, M. Sillem, J. Plendl, V. Chiantera, J. Sehouli, and S. Mechsner, “Myofibroblasts Are Evidence of Chronic Tissue Microtrauma at the Endometrial-Myometrial Junctional Zone in Uteri With Adenomyosis.,” Reprod. Sci., vol. 24, no. 10, pp. 1410–1418, Oct. 2017.
F. A. Taran, E. A. Stewart, and S. Brucker, “Adenomyosis: Epidemiology, Risk Factors, Clinical Phenotype and Surgical and Interventional Alternatives to Hysterectomy,” Geburtshilfe Frauenheilkd., vol. 73, no. 9, pp. 924–931, Sep. 2013.
M. Quinn, “Uterine innervation in adenomyosis.,” J. Obstet. Gynaecol. J. Inst. Obstet. Gynaecol., vol. 27, no. 3, pp. 287–291, Apr. 2007.
A. Bayramova, “The Role of Stem Cells of the Basal Layer of Endometrium in Gynaecological Diseases Keywords : Commentary,” Crit. Care Obstet. Gynecol., pp. 3–5, 2017.
A. P. and I. C. Lucía de Miguel-Gómez, Sara López-Martínez,, Emilio Francés-Herrero, Adolfo Rodríguez-Eguren, “Stem Cells and the Endometrium : From the Discovery of Adult,” pp. 1–16, 2021.
Y.-J. Chen et al., “Oestrogen-induced epithelial-mesenchymal transition of endometrial epithelial cells contributes to the development of adenomyosis.,” J. Pathol., vol. 222, no. 3, pp. 261–270, Nov. 2010.
T.-S. Huang et al., “Oestrogen-induced angiogenesis promotes adenomyosis by activating the Slug-VEGF axis in endometrial epithelial cells.,” J. Cell. Mol. Med., vol. 18, no. 7, pp. 1358–1371, Jul. 2014.
C.-F. Yen, S. J. Huang, C.-L. Lee, H.-S. Wang, and S.-K. Liao, “Molecular Characteristics of the Endometrium in Uterine Adenomyosis and Its Biochemical Microenvironment,” Reprod. Sci., vol. 24, no. 10, pp. 1346–1361, Feb. 2017.
K. C. Morris DL, Sanghavi D, Angiotensin II. StatPearls Publishing, 2021.
W. Zuo, X. Wu, H. Liu, and C. Xu, “P21-Activated Kinase 1 Overactivates in Eutopic Endometrium of Adenomyosis.,” Reprod. Sci., vol. 26, no. 9, pp. 1235–1242, Sep. 2019.
M. Meenakshi and W. G. McCluggage, “Vascular involvement in adenomyosis: report of a large series of a common phenomenon with observations on the pathogenesis of adenomyosis.,” Int. J. Gynecol. Pathol. Off. J. Int. Soc. Gynecol. Pathol., vol. 29, no. 2, pp. 117–121, Mar. 2010.
J. M. Puente et al., “Adenomyosis in infertile women: prevalence and the role of 3D ultrasound as a marker of severity of the disease,” Reprod. Biol. Endocrinol., vol. 14, no. 1, p. 60, 2016.
T. Harada, Y. M. Khine, A. Kaponis, T. Nikellis, G. Decavalas, and F. Taniguchi, “The Impact of Adenomyosis on Women’s Fertility,” Obstet. Gynecol. Surv., vol. 71, no. 9, pp. 557–568, Sep. 2016.
M. Dueholm, “Uterine adenomyosis and infertility, review of reproductive outcome after in vitro fertilization and surgery.,” Acta Obstet. Gynecol. Scand., vol. 96, no. 6, pp. 715–726, Jun. 2017.
M. Szubert, E. Koziróg, O. Olszak, K. Krygier-Kurz, J. Kazmierczak, and J. Wilczynski, “Adenomyosis and Infertility-Review of Medical and Surgical Approaches,” Int. J. Environ. Res. Public Health, vol. 18, no. 3, p. 1235, Jan. 2021.
A. Hashimoto et al., “Impact of endometriosis and adenomyosis on pregnancy outcomes,” Hypertens. Res. Pregnancy, vol. 7, no. 2, pp. 50–55, 2019.
E. Eldafira, V. D. Prasasty, A. Abinawanto, L. Syahfirdi, and D. A. Pujianto, “Polymorphisms of Estrogen Receptor-α and Estrogen Receptor-β Genes and its Expression in Endometriosis,” Turkish J. Pharm. Sci., vol. 18, no. 1, pp. 91–95, Feb. 2021.
J. Li, M. Yanyan, L. Mu, X. Chen, and W. Zheng, “The expression of Bcl-2 in adenomyosis and its effect on proliferation, migration, and apoptosis of endometrial stromal cells.,” Pathol. Res. Pract., vol. 215, no. 8, p. 152477, Aug. 2019.
N. Artymuk, O. Zotova, and L. Gulyaeva, “Adenomyosis: genetics of estrogen metabolism,” Horm. Mol. Biol. Clin. Investig., vol. 37, no. 2, 2019.
S. Lee et al., “The effect of tamoxifen therapy on the endometrium and ovarian cyst formation in patients with breast cancer,” Obstet. Gynecol. Sci., vol. 61, no. 5, pp. 615–620, Sep. 2018.
H. Yuan and S. Zhang, “Malignant transformation of adenomyosis: literature review and meta-analysis.,” Arch. Gynecol. Obstet., vol. 299, no. 1, pp. 47–53, Jan. 2019.
S. E. Johnatty et al., “Co-existence of leiomyomas , adenomyosis and endometriosis in women with endometrial cancer,” pp. 1–10, 2020.
E. Kucera, V. Hejda, R. Dankovcik, P. Valha, M. Dudas, and J. Feyereisl, “Malignant changes in adenomyosis in patients with endometrioid adenocarcinoma.,” Eur. J. Gynaecol. Oncol., vol. 32, no. 2, pp. 182–184, 2011.
M. Habiba, N. Pluchino, P. Petignat, P. Bianchi, I. A. Brosens, and G. Benagiano, “Adenomyosis and Endometrial Cancer: Literature Review,” Gynecol. Obstet. Invest., pp. 313–328, 2018.
O. D. Zouzoulas, D. Tsolakidis, I. Efstratiou, S. Pervana, E. Pazarli, and G. Grimbizis, “Correlation between Adenomyosis and Endometrial cancer: 6-year experience of a single center,” Facts, views Vis. ObGyn, vol. 10, no. 3, pp. 147–152, Sep. 2018.
N. Nishida, F. Murakami, and K. Higaki, “Endometrioid Adenocarcinoma Arising From Adenomyosis in a Premenopausal Woman: A Case Report,” J. Med. Cases; Vol. 6, No. 12, Dec 2015, 2015.
Y. Ohta et al., “Clear cell adenocarcinoma arising from a giant cystic adenomyosis: a case report with immunohistochemical analysis of laminin-5 gamma2 chain and p53 overexpression.,” Pathol. Res. Pract., vol. 204, no. 9, pp. 677–682, 2008.
ჩამოტვირთვები
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
