სტატინების გავლენა ლიპიდურ სპექტრზე და სისხლის ძირითად ბიოქიმიურ პარამეტრებზე ექსპერიმენტული ჰიპერლიპიდემიის დროს ვირთაგვებში
DOI:
https://doi.org/10.52340/jecm.2024.02.13საკვანძო სიტყვები:
Statins, Lipid Profile, Experimental Models, Hyperlipidemiaანოტაცია
ცნობილია, რომ გულის იშემიური დაავადება (გიდ) სიკვდილობის უხშირესი მიზეზია მთელს მსოფლიოში. გიდ-ის ყველაზე მნიშვნელოვანი რისკ-ფაქტორია ჰიპერლიპიდემია, რომლის კორექცია ამცირებს გიდ-ის განვითარების შემთხვევების რაოდენობას 21-43%-ით ათეროსკლეროზის პროგრესირების პრევენციის შედეგად. სტატინებს წამყვანი როლი უკავიათ ჰიპერლიპიდემიის მკურნალობაში და მათი გამოყენება ყოველწლიურად იზრდება. ამ პრეპარატების გამოყენების სიხშირემ ჰიპერლიპიდემიის დროს აქტუალური გახადა სტატინების მაღალი ეფექტურობა და უსაფრთხოება. სტატინების მოხმარების ზრდასთან ერთად მატულობს გვერდითი ეფექტების გამოვლენაც, ისეთი, როგორიც ღვიძლის ფუნქციის დარღვევა და სტატინებით გამოწვეული მიოპათია. კვლევის მიზანს წარმოადგენდა სტატინების მოქმედების შესწავლა ლიპიდურ სპექტრზე და სისხლის ძირითად ბიოქიმიურ პარამეტრებზე ექსპერიმენტული ჰიპერლიპიდემიის დროს ვირთაგვებში. ექსპერიმენტები ჩატარდა თეთრ ვისტარის ჯიშის ზრდასრულ მამრ ვირთაგვებზე (n=40). მიღებული შედეგებიდან გამომდინარე, შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ ჩვენს მიერ გამოყენებული ექსპერიმენტული ჰიპერლიპიდემიის მეთოდი სარწმუნოდ იწვევს ჰიპერლიპიდემიას და ეს მეთოდი შესაძლებელია გამოყენებული იქნას სტატინების ეფექტურობის და უსაფრთხოების შესასწავლად; სტატინები აუმჯობესებს პლაზმის ლიპიდურ სპექტრს, როგორც ექსპერიმენტული ჰიპერლიპიდემიის დროს, ასევე ინტაქტურ ცხოველებში, მაგრამ უფრო მნიშვნელოვნად ჰიპერლიპიდემიის დროს; ატორვასტატინი სარწმუნოდ აუარესებს ღვიძლის ფუნქციის ბიოქიმიურ მარკერებს (ALT, AST), როგორც ინტაქტურ ცხოველებში, ასევე ჰიპერლიპიდემიის დროს, რაც მიუთითებს ჰეპატოციტების ციტოლიზის განვითარებაზე; ატორვასტატინი სარწმუნოდ არ ცვლის ღვიძლის ქოლესტაზის ბიოქიმიურ მაჩვენებლებს (ბილირუბინი, ტუტე ფოსფატაზა), თირკმლის ფუნქციის მაჩვენებლების (კრეატინინი, შარდოვანა) და გლუკოზის დონეს; განივზოლიანი კუნთების ტონუსის მაჩვენებელი კრეატინკინაზა სარწმუნოდ მკვეთრად იმატებს სტატინების მოქმედებით, როგორც ინტაქტურ ცხოველებში, ასევე ჰიპერლიპიდემიის დროს.
Downloads
წყაროები
Aladeen Alloubani, Refat Nimer, Rama Samara. Relationship between Hyperlipidemia, Cardiovascular Disease and Stroke: A Systematic Review. Current Cardiology Reviews 2021;17(6):e051121189015. Pages: 15, doi: 10.2174/1573403X16999201210200342
American Heart Association. Cardiovascular disease statistics. 2006 [Accessed January 1, 2007]. Available at: http://www.americanheart.org/presenter.jhtml?identifier=4478
Benjamin EJ, Virani SS, Callaway CW, et al. Heart Disease and stroke statistics—2018 update: a report from the American Heart Association. Circulation. 2018;137(12):e67–492. https://doi.org/10.1161/CIR.00000 00000 00055 8.
British Heart Foundation statistics website. CVD mortality in Europe. Mar 312005 [Accessed January 1, 2007]. Available at: http://www.heartstats.org/topic.asp?id=7537.2.
CDC. High cholesterol facts. Centers for Disease Control and Prevention; 2017. https://www.cdc.gov/cholesterol/facts.htm. Accessed 12 Sep 2018.
F.L.J. Visseren, F. Mach, Y.M. Smulders et al. 2021 ESC guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice. Eur. Heart J., 42 (2021), pp. 3227-3337, 10.1093/eurheartj/ehab484
Gibson K, Rindone JP. Experience with statin use in patients with chronic hepatitis C infection. Am J Cardiol. 2005;96(9):1278-1279.
Gillett RC Jr, Norrell AE: Considerations for safe use of statins: liver enzyme abnormalities and muscle toxicity. Am Fam Physician, 2011 Mar 15;83(6):711-716.
Grundy SM, Cleeman JI, Bairey CN, et al; Coordinating Committee ofthe National Cholesterol Education Program, Endorsed by the National Heart,Lung, and Blood Institute, American College of Cardiology Foundation, andAmerican Heart Association. Implications of recent clinical trials for the NationalCholesterol Education Program Adult Treatment Panel III Guidelines [published correction appears in Circulation. 2004;110(6):763]. Circulation.2004;110(2):227-239
Halcox JP, Banegas JR, Roy C, et al. Prevalence and treatment of atherogenic dyslipidemia in the primary prevention of cardiovascular disease in Europe: EURIKA, a cross-sectional observational study. BMC Cardiovasc Disord. 2017;17(1):160. https://doi.org/10.1186/s1287 2-017-0591-5.
Hamid Mollazadeh , Erfan Tavana , Giovanni Fanni , et al. Effects of statins on mitochondrial pathways J Cachexia Sarcopenia Muscle. 2021 Apr;12(2):237-251.DOI: 10.1002/jcsm.12654
Hassan S., Abd El-Twab S., Hetta M., Mahmoud B. Improvement of lipid profile and antioxidant of hypercholesterolemic albino rats by polysaccharides extracted from the green alga Ulva lactuca Linnaeus. Saudi Journal of Biological Sciences, 18(4), 2011, 333-340
Jimmy Jose. Statins and its hepatic effects Newer data, implications, and changing recommendations. J Pharm Bioallied Sci. 2016 Jan-Mar;8(1):23-28. doi: 10.4103/0975-7406.171699.
Ruxandra-Nicoleta Horodinschi , Ana Maria Alexandra Stanescu , et al. Treatment with Statins in Elderly Patients. Medicina (Kaunas). 2019 Oct 30;55(11):721. doi: 10.3390/medicina55110721.
Silvia Attardo , Olimpia Musumeci , Daniele Velardo , Antonio Toscano. Statins Neuromuscular Adverse Effects. Int J Mol Sci. 2022 Jul 28;23(15):8364. doi: 10.3390/ijms23158364.
Stein EA. The power of statins: aggressive lipid lowering. Clin Cardiol. 2003;26(4) 25– 31
Sung-Jin Hong , Yong-Joon Lee , Seung-Jun Lee , Bum-Kee Hong , Woong Chol Kang, et al Treat-to-Target or High-Intensity Statin in Patients With Coronary Artery Disease: A Randomized Clinical Trial. JAMA. 2023;329(13):1078-1087. doi:10.1001/jama.2023.2487
Pierandrea Vinci , Emiliano Panizon , Letizia Maria Tosoni , et al. Statin-Associated Myopathy: Emphasis on Mechanisms and Targeted Therapy. J. Mol. Sci. 2021, 22(21), 11687, doi.org/10.3390/ijms222111687
WHO. World health statistics 2018: monitoring health for the SDGs. WHO. http://www.who.int/gho/publications/world_health_stati stics /2018/en/. Accessed 12 Sep 2018.
Yu Si Yao, Tu Di Li & Zhi Huan Zeng. Mechanisms underlying direct actions of hyperlipidemia on myocardium: an updated review. Lipids Health Dis.2020 Feb 8;19(1):23. doi:10.1186/s12944-019-1171-8.
ჩამოტვირთვები
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
